Extreem weer maakt wandelen in de bergen gevaarlijker: zo bereid je je voor op zo'n vakantie

Tot nu toe ging het mis in Slovenië, Noorwegen en Frankrijk: mensen kwamen er om tijdens een bergwandeling. De omstandigheden verschilden, maar extreem weer speelde een rol. Dat staat vast. De vraag rijst of je nog wel veilig op bergwandelvakantie kunt.

Acht leden verloor de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV) dit jaar tot nu toe bij verschillende activiteiten in en buiten de Alpen. Dat is veel, vertelt NKBV-directeur Robin Baks. Gemiddeld komen drie leden per jaar om het leven door een ongeval in de bergen.

Invloed van klimaatverandering

De acht dodelijke ongelukken van NKBV-leden hadden verschillende redenen die grotendeels niet met het weer te maken hadden. Toch speelt extreem weer als gevolg van klimaatverandering een steeds grotere rol in ongelukken. De bergsporters in Slovenië, Noorwegen en Frankrijk - geen leden van de NKBV - werden er allen slachtoffer van.

Kun je nog wel veilig in de bergen wandelen? Baks denkt van wel, "maar klimaatverandering heeft wel degelijk veel invloed op de bergsport in het algemeen. Dat staat vast."

Rotslawines

Waar 'm dat dan in zit? "Ook in Nederland merken we dat het weer extremer wordt, de regenbuien heviger. Maar de kans dat het daardoor echt misgaat op bijvoorbeeld de Veluwe is klein vergeleken met wat er in de bergen kan gebeuren. Water komt er met geweld naar beneden, neemt stenen mee. Daardoor kunnen heel gevaarlijke situaties ontstaan", zegt Baks.

En dan zijn er nog de smeltende gletsjers. "Doordat ze smelten valt het fundament van de berg weg, waardoor die instabiel wordt en kan instorten met rotslawines als gevolg." Sinds dit aan de hand is, raadt Baks mensen vaker aan een helm te dragen tijdens bepaalde wandelingen.

Steeds populairder

Tegelijkertijd hebben sinds corona steeds meer mensen bergwandelen ontdekt. Vooral onder jongeren is het populairder, ziet Baks. Vorig jaar zag de NKVB haar ledenstand met 10 procent groeien in de leeftijdscategorie 18 tot en met 35-jarigen. In totaal heeft de vereniging 70 duizend leden.

Soms wordt er iets te makkelijk gedacht over wandelen in de bergen, vindt Baks. "We zien regelmatig dat mensen onervaren en onvoorbereid de berg op gaan."

'Check de weersverwachtingen'

Maar wat zien die mensen dan over het hoofd? "Een paar dingen", zegt Baks. "Zorg dat je je van tevoren goed informeert bij de lokale vvv. Daar weten ze alles over de streek, over de natuur, de bergen. En check daar ook de lokale weersverwachtingen. Die hangen er meestal in de etalage, juist omdat dat zo belangrijk is."

En dan nog kun je er niet altijd op rekenen dat het weer zo gaat zijn als voorspeld. Zeker niet in tijden van klimaatverandering.

Regenpak en handschoenen

De NKVB-directeur adviseert daarom om in je rugzak altijd een regenpak, handschoenen en een muts te doen. Ook als het op plaats van vertrek 30 graden is. "Als het hard gaat regenen kan de temperatuur in korte tijd flink zakken. En juist als je doorweekt bent, ligt onderkoeling op de loer."

Iets wat daarnaast niet mag ontbreken als je besluit te gaan bergwandelen zijn goede bergschoenen met profiel. "Naar boven is niet zo moeilijk, maar naar beneden heb je dat profiel echt nodig. Zeker als er veel kleine steentjes op het pad liggen waarover je kunt uitglijden."

Conditie op peil

Een goede conditie is eigenlijk ook een vereiste als je op bergwandelvakantie gaat, vindt Baks. Dat wil hij ook graag meegeven aan de wat oudere bergtoeristen. "Een derde van de dodelijke ongevallen bij senioren is terug te voeren naar hartfalen."

"Hoe hoger je zit, hoe harder je hart moet werken. Je kunt dus maar beter goed trainen voordat je het werkelijk gaat doen. En bij twijfel: blijf lager."

Noodnummer in je telefoon

Hoe goed je je ook voorbereidt en hoeveel ervaring je ook hebt, het kan altijd misgaan. Daarom is het belangrijk dat je altijd het noodnummer van de bergredding in je telefoon opslaat voordat je gaat wandelen. En dat je telefoon opgeladen is.

"Als het misgaat, bel dan altijd eerst dat nummer, de rest komt daarna." Volgens Baks heb je in de bekende Europese gebergtes zoals de Alpen bijna overal bereik, dus bellen hoeft geen probleem te zijn.