Experts vinden dat Nederland te weinig doet om regenwater vast te houden: 'Besef nog niet voldoende doorgedrongen'

Het is enorm nat dit voorjaar. Maar gebeurt er genoeg om al dat water vast te houden voor drogere tijden? Hoogleraar Piet Verdonschot vindt van niet. "Het fundament van ons systeem is niet op orde."

Het heeft nu zoveel geregend dat we een droge zomer wel aan kunnen, toch? Zo zit het zeker niet. Dat zegt hoogleraar Herstelbeheer Oppervlaktewate, Piet Verdonschot.

Wake up-call voor ander beleid

"Het probleem zit 'm straks niet in die droge zomer. De oorzaak zit 'm erin dat we ons water heel snel afvoeren. Als het deze zomer toch weer warm wordt, zitten we misschien een maand later met dezelfde droogteproblematiek als voorgaande jaren. Het fundament van ons systeem is nog steeds niet op orde", zegt Verdonschot.

Hij schrijft al 30 jaar rapporten over waterbeheer en ecologische systemen. "Ons beleid is sinds de watersnoodramp gedreven door veiligheid en de dijken. Er is het beeld ontstaan dat we het water kunnen beheersen. De droge zomers van de laatste 5 jaar hebben laten zien dat wij dat water helemaal niet kunnen beheersen. En dat zou eigenlijk een wake up-call moeten zijn voor ander beleid."

Weer wordt extremer

Ook dijkgraaf Dirk-Siert Schoonman van het waterschap Drents Overijsselse Delta sluit niet uit dat we opnieuw last krijgen van droogte deze zomer. "Het weer wordt steeds extremer, zowel aan de natte als de droge kant. Vanaf 2018 hebben we 4 tot 5 jaar echte droogte gehad."

Door de klimaatcrisis moeten we steeds weer nieuwe aanpassingen doen, zegt Schoonman, om zo 'klimaatrobuust' te worden. "Dat betekent dat we eigenlijk over iedere vierkante meter moeten nadenken." En dat is geen gemakkelijke opgave. "We kijken naar het landelijk gebied, waar de landbouwtransitie gaande is. We kijken naar de woningbouw, waar een enorme opgave ligt om voldoende woningen voor de toekomst te genereren. Dat vergt een andere indeling van Nederland. Nadenken over waar je welke bestemming aanwijst. En als je dan denkt vanuit het water en de bodem kun dat je slim inrichten."

Veel grotere crisis dan de stikstofcrisis

Volgens hoogleraar Verdonschot moeten we de neerslag veel meer vasthouden. "De bottleneck is dat daar ruimte voor nodig is. Je hebt de gronden langs de beken nodig." Maar een groot deel van de gronden is in handen van de agrarische sector of er is bebouwd, vertelt hij. "En die belangen hebben tot op heden de boventoon gevoerd bij de herinrichting van de waterhuishouding van ons land. Dat betekent dat men steeds probeert te schipperen tussen alle belangen in plaats van dat er gewoon duidelijke keuzes worden gemaakt."

De waterkwaliteit en het waterbeheer kan ons land een crisis opleveren die vele malen groter is dan de stikstofcrisis, waarschuwt Verdonschot. "Het besef dat die waterkwaliteitscrisis nog groter wordt en dat die waterhuishouding een deel van de crisis is, is nog lang niet voldoende doorgedrongen."