Een vleestaks om de markt eerlijker te maken is 'niet in het belang van boer noch maatschappij'

De prijs van ons vlees is niet eerlijk, dat vindt diëtiste Steffi Haazen. Met een zogenaamde vleestaks van 16 cent extra per ons zou het stukje vlees dat op ons bord belandt wél eerlijk zijn. Klopt dat?

De diëtiste die verbonden is aan een organisatie die productie van vlees duurzamer wil maken, True Animal Protein Price Coalitie, hield in de talkshow Op1 een pleidooi voor een eerlijke vleesprijs. Volgens haar is een verhoging van de prijs voor vlees een goede manier om aan die eerlijke prijs te voldoen. Maar biedt dat genoeg soelaas?

Sigaar uit eigen doos

De boeren vinden in ieder geval van niet en volgens hen moet de vleestaks er juist helemaal niet komen. Wouter Hartendorf, voorzitter van vakgroep Vleesveehouderij LTO Nederland, is daar erg stellig in. "Met een vleestaks zorg je er alleen maar voor dat mensen vlees uit het buitenland gaan kopen. De consument kiest helaas nog vaak het goedkoopste stukje in het schap", zo legt Hartendorf uit.

Bovendien vindt de voorzitter van Vleesveehouderij LTO dat juist hierdoor de verduurzaming van de Nederlandse Veehouderij op een doodlopend spoor terechtkomt. "De zogenaamde compensatie zou een sigaar uit eigen doos zijn. Hoe goed de intenties ook zijn, dit plan is niet realistisch en niet in het belang van de boer noch de maatschappij", concludeert Hartendorf.

De échte waarde van vlees

Michel Scholte, directeur van de duurzame organisatie 'True Price' houdt zich al langer bezig met de waarde van producten, waaronder vlees. Die eerlijke prijs wordt volgens hem berekend door rekening te houden met verschillende kosten. Daarom kan je volgens hem bij elk product een eerlijke prijs berekenen.

"Dan kijken we naar de sociale kosten. Dat zijn kosten voor werknemers, de samenleving en natuurlijke kosten. In dat laatste geval moet je kijken naar kosten door vervuiling van grondwater en lucht, klimaatverandering en kosten door het onttrekken van schaarse grondstoffen en het veranderen van land", legt Scholte uit.

Duurzamer is niet altijd duurder

Sander Biesbroek, onderzoeker duurzame voeding aan de Universiteit van Wageningen promoveerde op dit onderwerp en vorige maand kwam hij zelf in een rapport ook met berekeningen van een echte vleesprijs. Hij denkt dat als je bovenstaande kosten meerekent, de prijs juist alleen nog maar meer zal stijgen.

"Als je rekening houdt met landgebruik en verzuring, kom je twee keer zo hoog uit", aldus onderzoeker Biesbroek. Of de consument daar nou zo bij mee moet zijn, dat weerlegt Scholte van True Price. "Duurzamer is niet altijd duurder; dat is een misvatting. Je kunt dezelfde eiwitten halen uit plantaardige producten, met lagere kosten."

'Een optimistische inschatting'

Diëtiste Haazen hanteert zelf een rapport uit 2019 om met die 16 cent een voorstel te doen voor een eerlijkere prijs. Maar als je kijkt naar de échte kosten, is dat echt maar een klein deel. Scholte pakt er een rapport van CE Delft bij.

"Alleen voor kippenvlees zouden ze al uitkomen op 18 cent. Er zijn verschillende onderzoeksrapporten uitgegeven hierover, ook van onze hand. Die laten een verhoging zien. 16 cent is een vrij optimistische inschatting geweest", zegt Scholte. Het aantal centen is niet zo van belang, willen de wetenschappers graag kwijt. Het belangrijkste vinden ze dat je door deze berekeningen wel beter inzicht krijgt in de echte kosten rondom vlees.