Wie zich niet houdt aan de 1,5 meterregel of het samenscholingsverbod kan een forse boete krijgen. Dit is geen gewone boete, maar een strafbeschikking, waardoor je ook een strafblad krijgt. Wat betekent dit voor de toekomst?
Kai (20) kreeg samen met een paar vrienden een boete van 390 euro, toen zij samen aan het water in Amsterdam zaten. "Zonder waarschuwing. Het was onduidelijk of het nou om samenscholing of anderhalve meter afstand ging", zegt Kai. Volgens Kai zei één van de agenten nog iets over dat ze een justitiële aantekening kreeg. "Ik begreep het niet zo goed, maar later werd mij duidelijk dat het meer is dan alleen een boete."
Strafbeschikking
Want de coronaboete is eigenlijk geen boete, maar een strafbeschikking. En dat is iets heel anders, zegt strafrechtexpert en universitair hoofddocent Sven Brinkhoff. "Een strafbeschikking is een vonnis waar geen rechter aan te pas komt, opgelegd door het Openbaar Ministerie", legt Brinkhoff uit.
"In de praktijk kunnen politie en ook boa's sinds 2008 zelfstandig straffen uitdelen voor overtredingen en misdrijven met een maximale celstraf van 6 jaar", zegt de strafrechtexpert. "Denk daarbij aan hardrijders, dronken bestuurders. Maar ook voor zaken als diefstal, geweld, drugs- en wapenbezit en nu dus; coronaboetes."
Heb ik dan een strafblad?
Een strafbeschikking hoger dan 100 euro levert een justitiële aantekening op. Brinkhoff: "Wat mensen vaak niet weten is dat dat je dan ook een aantekening krijgt. Anders gezegd, dan heb je een strafblad".
Minderjarigen vanaf 14 jaar kunnen ook een aantekening krijgen en dus een strafblad opbouwen. Om dat te voorkomen, krijgen minderjarigen veelal een maximale boete van 95 euro.
'Je zou eerst worden gewaarschuwd'
Kai beseft dat hij en zijn vrienden een risico hebben genomen. Ze waren met z'n vijven en afstand houden was moeilijk. Maar wat hij echt niet begrijpt is dat ze meteen een boete kregen. Kai: "Je zou eerst worden gewaarschuwd, dat heeft politiechef Frank Paauw ook in de media gezegd, maar wij kregen meteen een forse boete."
Kai heeft inmiddels begrepen dat hij een strafblad heeft. Hij baalt er van, want hij vindt de boete van ruim 300 euro op zich al best veel. "Ik ben student en leef van een DUO-lening. Dan is het geen gering bedrag. Dat ik daar bovenop ook nog een strafblad krijg, vind ik buiten proportie."
Door strafblad niet meer voor de overheid werken?
Voor sommige banen en stages wordt een Verklaring Omtrent Gedrag gevraagd. Denk aan medewerkers van de kinderopvang of werken bij bepaalde overheden. Die VOG moet je aanvragen bij Justis, die alle justitiële aantekeningen registreert. De dienst kijkt dan naar de aantekeningen van de aanvrager.
Zijn er geen justitiële aantekeningen die relevant zijn voor de baan, zal de dienst meestal besluiten om de verklaring "geen bezwaar" te verstrekken. Bijvoorbeeld, iemand met een aantekening voor een zedendelict, zal die positieve VOG niet krijgen voor een baan in de kinderomvang.
'Coronaboetes zullen zelden tot echte problemen leiden'
Sven Brinkhoff denkt dat het mee zal vallen met de impact van de justitiële aantekening voor coronaboetes. "Ik verwacht niet dat je geen VOG krijgt vanwege een enkele corona-strafbeschikking", zegt hij.
"Misschien dat het zal spelen bij functies met een hele hoge screening zoals bij de AIVD, maar voor bijvoorbeeld een baan bij de politie verwacht ik geen noemenswaardige problemen."
Ben je het niet eens met de boete? Stap naar de rechter
Ook Kai vraagt zich af wat die aantekening nou voor gevolgen heeft. Kai: "Ik vraag mij ook af of het echt nodig is om voor deze boete ook een strafblad-aantekening te krijgen. Is dat niet buiten proportie?"
Brinkhoff wijst nog op de optie om naar de rechter te stappen. De strafbeschikking is in 2008 ingesteld om het rechtssysteem te ontlasten, maar dat betekent niet dat de strafbeschikking onherroepelijk is. Brinkhoff: "Als je het niet eens bent met de boete, kun je dat wel degelijk aanvechten bij de rechter. En dat is relatief vaak succesvol gebleken. Dan constateert de rechter bijvoorbeeld dat het bewijs te dun is. Die stap kan dus lonen."
Lees ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.