Dit is Gerhard Schröder: de oud-bondskanselier die zijn banden met Russische gasbedrijven niet wil opgeven

Oud-bondskanselier namens de SPD, Gerhard Schröder weigert afstand te nemen van zijn functies als bestuurslid van verschillende Russische gasbedrijven. Dat vertelt hij afgelopen weekend tegen New York Times. De SPD staat daarom op het punt hem te royeren.

Al sinds het begin van de oorlog in Oekraïne ligt Schröder onder vuur. Hij weigert namelijk zijn steun aan Poetin op te zeggen.

Pro-Russisch beleid

Schröder bemant een aantal bestuursfuncties in Russische gasbedrijven als Gazprom. Daarnaast heeft hij een sleutelpositie in de onderhandelingen van de Nord Stream 2, de omstreden gaspijpleiding van Rusland naar Duitsland.

Maar zijn band met Rusland gaat verder terug. Van 1998 tot 2005 was Schröder bondskanselier van Duitsland namens de SPD. Tijdens zijn ambtsperiode pleitte hij al voor beleid waarin Rusland omarmd werd. Dat vertelt oud-correspondent Duitsland Margriet Brandsma van de NOS.

Afhankelijkheid van Rusland

"Zoek de vriendschap op in plaats van de isolatie", was volgens Brandsma destijds Schröders argument om de relatie met Rusland te versterken. "Dat was beter voor de wereldvrede, want zo zou er minder snel conflict ontstaan." Schröder stond daarin overigens niet alleen. De hele EU nam deze aanpak over om escalatie te voorkomen.

Maar inmiddels zijn de verhoudingen toch verslechterd. Reden voor onder andere Duits president en SPD-lid Frank-Walter Steinmeier om afstand te doen van het beleid waarin intensief met Rusland werd samengewerkt, zegt Brandsma. Dat partijprominent Schröder dit weigert te doen, is voor de andere SPD-leden een doorn in het oog.

Schijn van eigenbelang

Nog net voordat Schröder bondskanselier af was, werd de Nord Stream 1 gaspijpleiding ingestemd. "Er werd hem gevraagd wat hij na zijn tijd als bondskanselier wilde doen. Zijn antwoord: veel geld verdienen. Twee maanden na het einde van zijn ambtsperiode werd hij gebeld door Poetin of hij voorzitter wilde worden van het bedrijf dat de Nord Stream zou gaan bouwen", vertelt Brandsma.

Dat geld stroomt nu binnen. Schröder is verantwoordelijk voor de bouw van de pijpleidingen en heeft bestuursfuncties bij Rosneft en binnenkort bij Gazprom. Dat levert hem tonnen op. Volgens Brandsma werkt dit vooral de schijn van eigenbelang in de hand: "Als Rusland de gaskraan dichtdraait, heeft hij immers geen werk meer."

Wat wij hebben aan de NAVO en waarom in Oekraïne niet wordt ingegrepen?

Trouw aan Poetin

Volgens Schröder is het absoluut niet slim om het Russische gas af te stoten. Dat zou de Duitse economie namelijk harder raken dan de Russische. Daarbij wil iedereen toegang hebben tot goedkoop gas, legt hij uit in de New York Times. Zijn lobby voor Russisch gas dient in zijn ogen dus het Duitse belang.

Ondertussen veroordeelt hij de oorlog in Oekraïne, maar vindt hij dat Poetin niets te verwijten valt. Zo zegt hij dat de voorvallen in Boetsja niet door de Russische leider zouden zijn bevolen, maar waarschijnlijk door iemand van lagere rang. De toeschouwer zou maar één kant van Poetin zien. "Hij zegt zelf in het New York Times-artikel dat mea culpa niet zijn ding is. Schröder zou nooit toegeven dat hij fout zit", vertelt Brandsma.

Historisch moment

Niet eerder is een oud-bondskanselier uit een partij gezet. Volgens Brandsma is de royering een historisch moment. "Schröder zal in de geschiedenisboeken komen te staan als partijloze ex-bondskanselier. Dat is ongekend." Hoewel Schröder publiekelijk waarschijnlijk zijn schouders erover zal ophalen, denkt Brandsma dat de breuk hem wel degelijk pijn doet. "Zijn politieke familie wordt weggenomen, het is eigenlijk een morele onterving."

Naast de symbolische betekenis van de uitzetting zal het ook praktische effecten hebben. "Iedereen kijkt nu met grote verbazing naar wat hij aan het doen is, maar als oud-bondskanselier kon hij wel overal binnenkomen. Die status verliest hij nu ook."