Defensiedeskundige: 'Nederland moet niet meedoen aan Amerikaanse missie naar Straat van Hormuz'

Nederlandse deelname aan de Amerikaanse missie in de Straat van Hormuz is een slecht idee, zegt Dick Zandee van Instituut Clingendael. De missie beschermt olietankers Iraanse agressie, maar het verzoek van de VS brengt ons land in een lastig parket.

Dit weekend werd voor de derde keer een schip geënterd door de Iraanse Revolutionaire Garde in de Straat van Hormuz. Het is de zoveelste escalatie in de oplopende spanning met Iran. Eerder vloog een olietanker in de nauwe zeestraat in brand, werden er gaten geschoten in tankers en haalde Iran een Amerikaanse drone neer.

Kabinet overlegt volgende week

De Verenigde Staten wil een grootschalige militaire missie om de zeevaart te beschermen. De Straat van Hormuz is economisch ongelooflijk belangrijk: een vijfde van de olie die wereldwijd vervoerd wordt, gaat door deze zeestraat van nog geen 40 kilometer breed. Er varen maandelijks enkele tientallen Nederlandse schepen doorheen.

Ook Nederland is uitdrukkelijk verzocht om een bijdrage te leveren. Het kabinet komt volgende week voor het eerst na het zomerreces weer bij elkaar en bespreekt dan of er een Nederlands fregat die kant op gaat.

Een keuze voor de Amerikanen

Maar meedoen aan deze Amerikaanse missie is een slecht idee, zegt defensie-expert Dick Zandee van Instituut Clingendael. "Nederland staat nog steeds achter het nucleaire akkoord met Iran. De VS is daar uitgestapt in 2018. Dat heeft mede geleid tot de oplopende spanningen. Als je met de Amerikanen mee gaat doen, is dat voor Iran een teken: je kiest voor de Amerikanen. Als het dan echt uit de hand loopt, ben je partij in dat conflict."

Toch is het pijnlijk als we nee zeggen tegen de Amerikanen. Eerder verzochten de VS ons al om militaire steun te leveren in Noord-Syrië, maar Nederland kondigde al aan daar geen troepen naartoe te sturen. In een interview met EenVandaag liet de Amerikaanse ambassadeur, Pete Hoekstra, onlangs zijn irritatie blijken: "Jullie kunnen het Amerika niet altijd maar alleen laten opknappen. We moeten de lasten verdelen."

Relatie met Trump

Defensie-expert Zandee denkt dat de schade in onze betrekkingen met de VS beperkt zal zijn. "Op korte termijn zal het de relatie beschadigen, onze premier is laatst nog in het Witte Huis geweest en gaat een beetje prat op zijn goede relatie met Trump."

"Maar over de lange termijn zijn er nog grotere vraagstukken waar de VS en Europa over van mening verschillen. Denk aan handelsoorlogen, de trans-Atlantische handel. Het effect zal van korte duur zijn."

Europese missie

De perfecte oplossing zou volgens de defensie-expert een eigen Europese missie zijn. De Britten namen daartoe enkele weken geleden, toen hun tanker ge-enterd werd door de Iraniërs, het initiatief. Maar sinds Boris Johnson de nieuwe premier van het VK is, werd niet meer over zo'n Europees initiatief gesproken. En maandag maakten de Britten ineens bekend zich bij de Amerikaanse missie aan te sluiten.

Een nieuw initiatief zou volgens Zandee van een ander groot Europees land moeten komen. "De eerste kandidaat is volgens mij Frankrijk. Maar Frankrijk heeft er nog helemaal niets over gezegd. Dat kan er op duiden dat de Fransen het niet gaan doen, dan komt er geen Europese missie en dan zal Nederland daar ook niet gaan varen met een fregat."