De Israëlische Robi en Palestijnse Bassam verloren beiden hun kind in de oorlog, nu werken ze samen: 'Als we niet praten, zal geweld nooit stoppen'

De Israëlische Robi en Palestijnse Bassam verloren allebei een kind aan het conflict tussen Israël en Hamas. Nu zitten ze samen bij organisatie Parents Circle. "Als we niet praten, zal het geweld nooit stoppen."

Parents Circle is een organisatie voor Israëlische en Palestijnse ouders van wie een kind is vermoord door de andere partij.

'Hij was verscheurd'

De Israëlische Robi Dalemin woonde met haar twee kinderen, David en Eran, in Tel Aviv. Zij werkte voor de Jerusalem Post en hielp daarna immigranten om werk te vinden. Haar zoon David ging naar een kunstacademie en studeerde onderwijsfilosofie.

David ging het leger in, maar kwam in problemen toen hij niet in bezet gebied wilde dienen. "Hij was verscheurd, want hij moest mee in de eerste intifada. Terwijl David was opgegroeid in een gezin dat nooit moeilijk deed over iemands geloof", legt Robi uit.

'Je hele leven verandert'

Hij sloot zich uiteindelijk aan bij de vredesbeweging en een groep officieren die niet in de bezette gebieden wilde dienen. In 2002 werd David (28) als reservist gedood door een Palestijnse sluipschutter, samen met acht anderen.

"Het is onmogelijk om te beschrijven wat het is om een kind te verliezen. Je hele leven verandert. Je draagt die pijn altijd met je mee." In het begin vluchtte Robi. Ze reisde veel en deed vrijwilligerswerk.

Weekend met nabestaanden

Uiteindelijk kwam ze bij Parents Circle terecht. "Ik kwam een religieuze Joodse man tegen die me wilde meenemen naar een weekend met Palestijnse en Israëlische nabestaanden."

"Eerst wilde ik niet, omdat ik niet ook de pijn van anderen wilde. Toch ging ik en toen ik de Palestijnse moeders in de ogen keek, dacht ik: als we met dezelfde stem kunnen praten over verzoening, dan is dat het krachtigste instrument dat je je maar kunt voorstellen."

Langs bij scholen

Bij Parents Circle wordt geprobeerd de tegenstellingen in het conflict te overbruggen en vrede dichterbij te brengen. Israëlische en Palestijnse ouders gaan samen langs scholen met hun verhalen in de hoop op een betere toekomst.

Zij hopen angst weg te nemen door de persoon aan de andere kant te leren kennen en stigma's van beide kanten weg te nemen. Zo hopen ze een verzoeningsproces op termijn te realiseren. Helaas wordt onder Premier Netanyahu de toegang tot scholen verboden omdat hij hun boodschap ziet als 'vergif voor de Israëlische kinderen'.

Doodgeschoten voor school

Parents Circle betekende niet alleen voor Robi een persoonlijke missie. Er zijn zo'n 700 Palestijnse en Israëlische families bij aangesloten. Zo ook de Palestijnse vader Bassam Aramin. Hij verloor zijn 10-jarige dochter Abir toen zij in 2007 werd doodgeschoten door de Israëlische grenspolitie.

Het was niet tijdens een demonstratie of intifada, Abir stond gewoon met haar klasgenootjes voor school. Voor Bassam was haar dood een schok. "Ik was heel boos. Ze was zo'n slim meisje, vol leven, heel uniek. Met al haar dromen, ze wilde graag ingenieur worden. Ze is onvervangbaar. Je weet niet hoe je moet overleven bij zo'n aanhoudende pijn."

'Mijn kind was geen strijder'

Bassam wilde de verantwoordelijke Israëlische soldaat die zijn dochter doodde voor het gerecht brengen. "Niet omdat hij een Israëli is en ik een Palestijn, maar omdat mijn kind geen strijder was en ook geen lid van Fatah of Hamas. Israël moet zo'n misdaad erkennen, anders kan er nooit verzoening en vergeving volgen."

De moord op Abir heeft Bassam niet op het pad van haat en wrok gebracht. "Per slot van rekening was het één Israëlische soldaat die mijn dochter neerschoot, maar honderd voormalige Israëlische soldaten legden in haar naam een tuin aan bij de school waar ze werd vermoord."

Gevoelens van haat

Bassam heeft niet altijd voor de weg van dialoog en geweldloosheid gekozen. Hij groeide op in Hebron en raakte betrokken bij de Palestijnse strijd. "Als kind voelden we ons nooit veilig. We renden weg om te voorkomen dat soldaten ons sloegen. Onze huizen werden binnengevallen."

"Toen ik 12 was, deed ik mee aan een demonstratie waarbij een jongen werd neergeschoten door een soldaat. Ik zag hem voor mijn ogen sterven." Vanaf dat moment ontwikkelde Bassam gevoelens van haat.

'We moeten praten'

"Eerst gooiden we alleen met stenen en lege flessen, daarna ook met afgedankte handgranaten naar de Israëlische jeeps." Bassam werd toen in 1985 op 17-jarige leeftijd opgepakt en zat 7 jaar in de gevangenis.

In de gevangenis kwam voor Bassam een omslagpunt. "Ik realiseerde me dat de vijand in onszelf zit. Het is de angst voor elkaar. Wij zien elkaar daarom niet als mensen. Daarom willen we elkaar vermoorden. Maar we zijn geen moordenaars. We moeten met elkaar praten."

Geweldloze strijd

In 2005 werd Bassam medeoprichter van Combatants for Peace, een organisatie van voormalige Israëlische en Palestijnse strijders die een geweldloze strijd voeren tegen de bezetting.

"Ons standpunt is dat er geen militaire oplossing is voor dit conflict. Als er geen bezetting is, hoeven we elkaar niet te vermoorden. Laat je vijand precies leven zoals jij zelf in vrede en veiligheid wilt leven." Sindsdien is hij een vredesactivist gebleven, zelfs toen 2 jaar later zijn dochter Abir werd gedood.

Niet gemakkelijk

Zowel Robi als Bassam zien, zelfs in deze tijd, de weg van de verzoening nog als enige mogelijkheid voor vrede. Dat betekent niet dat dat gemakkelijk is, vertelt Robi.

"Een goede vriendin van me is momenteel gegijzeld. Ze reed kinderen vanuit Gaza naar Israëlische ziekenhuizen. Dan wordt je geloofssysteem wel op de proef gesteld en word je overvallen met tegenstrijdige gedachten."

Praten met elkaar

Parents Circle werkt ook nu gewoon door. "Het is de enige manier om elkaar te gaan vertrouwen. Ook nu hebben we nog dagelijks contact, via Zoom, omdat er nu een totale sluiting is op de Westelijke Jordaanoever."

"We proberen te doen wat we kunnen om ouders die nu hun kind verloren hebben te ondersteunen. Hopelijk leiden de recente gebeurtenissen tot een begin van iets compleet nieuws. Misschien wordt er nu eindelijk gestart met praten, want als we niet gaan praten, zal het geweld nooit stoppen."