Das Kapital van Karl Marx wordt meer verkocht in crisisjaren, maar dat is niet de enige reden voor de populariteit

Bezit dat bezig is om meer bezit te worden: dat is kapitaal volgens Karl Marx. Zijn boek Das Kapital is nog altijd erg populair. Het boek gaat vaker over de toonbanken in crisisjaren, maar dat heeft niet alleen met de crisis te maken, zo blijkt.

In Het Financieele Dagblad zei ontwikkelingseconoom Wim Naudé een paar dagen geleden dat bij elke recessie sinds de jaren 70 de verkopen van Das Kapital, het hoofdwerk van Karl Marx, 'omhoogschieten'.

Populariteit

Maar de populariteit van het boek heeft meer oorzaken, vertelt neerlandicus Laurens Ham. De meest recente Nederlandse vertaling van Das Kapital komt uit 1967. Ham heeft sindsdien naar het uitgavenpatroon gekeken. "In de vroege 20ste eeuw was het boek ook wel heel populair, maar je ziet tussen 1967 en 1984 dat er echt een hele reeks aan drukken is."

Het boek komt in die tijd eigenlijk niet van de markt af, ziet Ham. Hij vindt het opvallend dat er in die periode van 17 jaar heel veel verkocht wordt en er veel herdrukken van het boek zijn. "En daarna wordt het juist weer heel lang stil."

Sociale bewegingen

Neerlandicus Ham denkt dat je op verschillende manieren kunt uitleggen waarom het boek van Karl Marx vooral van 1967 tot 1984 tot populair is. "Het zijn grotendeels crisisjaren. In 1973 breekt namelijk de oliecrisis uit. En die crisis is eigenlijk het begin van een lange periode van recessie in westerse landen."

"Dus je ziet in Nederland dat gedurende de hele jaren 70 en de vroege jaren 80 er voortdurend economische problemen zijn. Je kunnen zeggen dat mensen grijpen naar Das Kapital om de economie beter te begrijpen in dat soort periodes. Maar het is ook precies de periode waarin de nieuwe sociale bewegingen en het activisme heel erg bloeien."

Meerdere kanten

Ham denkt dat een jonge generatie lezers destijds activistischer werd en interesse kreeg in communisme en marxisme, en daardoor het boek van Karl Marx gingen lezen. "Dus dat het boek in bepaalde periodes populair is, heeft denk ik meer sociale en politieke kanten dan misschien ook de economische kanten."

In dat geval geeft Ham ontwikkelingseconoom Wim Naudé dus geen gelijk. Al denkt hij ook niet dat het boek juist minder verkoopt in crisistijd. "Wat je vooral ook ziet is dat zo'n soort boek als Das Kapital een soort hipheid kan krijgen als bekende mensen het boek aanprijzen. Dat zie je nu ook weer met Hang Youth", wijst hij op de Nederlandse punkrockband. "Die is heel populair bij jonge hippe mensen, is expliciet marxistisch en prijst ook marxistische boeken aan."