Criminele economie profiteert van coronacrisis: flinke toename van cybercrime

Tienduizenden nepwebsites met medisch materiaal, phishing-mails en DDoS-aanvallen. Cybercriminelen spinnen garen bij de coronacrisis. "Ik ben 1240 euro kwijtgeraakt. Naar nieuwe mondkapjes zoek ik niet meer online."

Een fysiotherapeut zag een flink bedrag in rook op gaan na oplichting via een malafide- webwinkel in mondkapjes. De praktijk is een van de vele gedupeerden van cybercriminelen. "De georganiseerde criminaliteit is altijd heel inventief en dat zien we laatste weken ook op gebied van cybercrime", vertelt Wil van Gemert van de Europese misdaadbestrijdingsorganisatie Europol. "We zien een toename van internetcriminaliteit."

120.000 websites

Cybercriminelen proberen via alle mogelijke manieren mensen te benaderen. "Via alle kanalen vindt dat op dit moment plaats: Whatsapp, phishingmails", somt van Gemert op. "Het wordt gebruikt door georganiseerde bendes die zich als eersten richten op daar waar de brandhaard is en daarna verder trekken."

Volgens de Europol-topman zijn er op dit moment meer dan 120.000 websites die Covid-19 of corona als onderwerp hebben. "En het merendeel is in onze ogen ontwikkeld om criminaliteit mee te plegen. Dus we zien een toename op dit gebied, maar elders zie je ook verschuivingen."

Opgelicht door Atrimedhealth.com

Een voorbeeld van zo'n nepwebsite is de website atrimedhealth.com. Een fysiotherapeut die anoniem wil blijven, zag onlangs ruim 1200 euro in rook opgaan na een bestelling van mondkapjes. De website is inmiddels offline gehaald, maar op 13 maart was dit niet het geval.

Google leidde de fysiotherapeut naar de nepwebshop met mondkapjes voor een redelijke prijs. "Ik had er al eens eerder rondgekeken en uiteindelijk heb ik daar 300 mondkapjes besteld", vertelt de therapeut. "Ze zouden de volgende dag, een zaterdag, geleverd worden."

Geld weg

Maar de mondkapjes kwamen niet. "Die maandag en dinsdag heb ik gebeld. Ik wilde de mondkapjes zelf ophalen, ze zouden in Leeuwarden liggen. Maar ik kon ze telefonisch niet bereiken", vertelt de fysiotherapeut. "Via de chat had ik een gesprek met een medewerker. Ze zouden bezig zijn met de bestelling en het was druk."

De praktijk noch de fysiotherapeut is voor de oplichting verzekerd. En ook de bank gaat het bedrag niet vergoeden. "Ik kan niets claimen. Een iDeal-betaling is gegarandeerd. Het bedrag is overgemaakt, dus het is weg. Ik heb alleen een bankrekeningnummer en ook de naam die daarbij hoort."

Georganiseerde criminaliteit ziet kansen

"We maken ons echt zorgen over georganiseerde criminaliteit in deze crisis", zegt Van Gemert van Europol. "Het is duidelijk dat de crisis een enorm effect heeft op de economie."

"Van de financiële crisis leert de ervaring dat waar een gewone economie zwakker wordt, de criminele economie sterker wordt."

Stijging DDoS-aanvallen

Daarnaast zien niet alleen geharde, georganiseerde criminelen nu kansen, constateert Floor Jansen. Ze is strategisch adviseur van het Team High Tech Crime, de Cyber Unit van de Nationale Politie. Dit recherche team constateert de laatste weken een opvallende stijging van het aantal DDoS-aanvallen.

Met een DDoS-aanval wordt zoveel verkeer naar een webserver gestuurd dat de internetpagina wordt platgelegd. "Het is typisch een delict voor jongeren", zegt Floor Jansen van het team.

'Typisch een delict voor jongeren'

"Jongeren zitten massaal thuis, zijn daar veel online en vervelen zich. Dat zijn veel factoren waardoor het plegen van deze delicten toe kan nemen", vertelt Jansen.

"Jongeren zijn veel aan het experimenteren. Net als in de offline-wereld verkennen ze hun grenzen. Ze dagen zichzelf en elkaar ook uit om daar steeds verder in te gaan."

Muisklik verwijderd van strafbaar feit

De politie vindt dit een zeer zorgelijke ontwikkeling. "Want jongeren zijn letterlijk een muisklik verwijderd van een stafbaar feit. Ze realiseren zich vaak niet eens dat het strafbaar is, ze hebben geen idee welke schade te veroorzaken en wat de consequenties zijn voor zichzelf", zegt Jansen.

"Een toename van DDoS-aanvallen betekent meer schade. En als hier jongeren achter zitten, betekent het ook dat steeds meer jongeren een strafblad krijgen. En straks moeite hebben met vinden van een baan. Terwijl het potentieel IT-talent is, dat je juist wilt behouden voor onze samenleving."