Een flat waar vitale en minder vitale ouderen samen wonen, met zorg in de buurt. Het is een van de manieren hoe Amsterdam de ouderenzorg toekomstbestendig wil maken. Ans en Leo kwamen met een plan voor een 'Lang Leven Thuisflat' en mochten het uitvoeren.
Ans Smits en Leo Schrader wonen hierdoor in de eerste 'Lang Leven Thuisflat' in Amsterdam. Een ouderwets bejaardenhuis met aanleunwoningen in de wijk Osdorp wordt nu omgebouwd tot een seniorenflat waar ouderen zelfstandig in hun eigen huurappartement kunnen wonen, met zorg binnen handbereik. Uiteindelijk moeten er dertig van dit soort complexen komen in de hoofdstad.
Geïnspireerd door Rotterdam
Het initiatief komt van Ans en Leo zelf. Het stel raakte 2 jaar geleden geïnspireerd na het zien van een EenVandaag-reportage over het succes van een soortgelijke flat in Rotterdam. Na een bezoek aan Rotterdam met een delegatie van verschillende zorgprofessionals, waren ze meteen enthousiast.
"Iedereen die mee was zei: 'Dit willen we ook in Amsterdam'", vertelt Ans. Dat juist het stel het initiatief nam, vindt Leo niet gek. "Dat is toch het ondernemersbloed dat in je kriebelt", lacht de oud-meubelmaker. "Je ziet een kans en daar wil je iets mee doen."
Een flinke uitdaging
Ze gingen aan de slag, maar het realiseren van een eigen flat ging niet zonder slag of stoot, vertelt hij. Het was namelijk best een uitdaging om het project te organiseren en alle partijen aan boord te krijgen. "Je moet mensen vertellen dat het anders moet en dat het anders kan."
Daarnaast is het juiste moment voor zo'n project ook een kwestie van aanvoelen, zegt Leo. "Vanuit Den Haag was het al de opdracht om mensen langer thuis te laten wonen, dus het momentum is nu. Als je dat aanvoelt en je weet andere mensen te overtuigen en te enthousiasmeren, dan hebben wij ook een leuk project om handen."
Ans en Leo zijn 'jonkies'
Uiteindelijk lukte het Ans en Leo om de gemeente, de woningcorporatie en verschillende zorgorganisaties samen aan tafel te brengen én te overtuigen van het plan. En inmiddels is de 'Lang Leven Thuisflat' in Osdorp bijna klaar. Alleen de eerste verdieping moet nog ingericht worden als kantoor voor zorgaanbieder Cordaan.
De gemiddelde leeftijd in de Osdorpse flat is 87 jaar. Het is de bedoeling dat er meer, wat jongere, vitale ouderen bij komen wonen, die de minder vitale ouderen kunnen ondersteunen. Ans (68) en Leo (71) worden als de 'jonkies' gezien in de 'Lang Leven Thuisflat'. Niet gek, als je bedenkt dat er zelfs iemand van 102 jaar oud in het gebouw woont.
Amsterdam wil dertig 'Lang Leven Thuisflats'
De Amsterdamse zorgwethouder Alexander Scholtes is enthousiast over de 'Lang Leven Thuisflat' en prijst deze nieuwe woonvorm als een uitkomst om ouderen op een 'prettige en waardige manier' te laten verouderen. "En als je ouderen bij elkaar laat wonen en met één zorgpartij en één welzijnspartij laat werken, dan kun je de zorg veel efficiënter organiseren. En heb je dus ook minder personeel nodig."
Daarom wil de gemeente in 2030 in totaal dertig 'Lang Leven Thuisflats' geopend hebben. Die moeten samen aan zo'n 5.000 ouderen een thuis bieden en dat is volgens Scholtes hard nodig: "Amsterdam vergrijst heel snel." In de hoofdstad wonen nu zo'n 11.000 85-plussers en tegen 2040 is dat aantal verdubbeld.
Of deze flats de oplossing zijn, is moeilijk te zeggen, volgens de wethouder. "Ik denk dat niemand dé oplossing heeft. De vergrijzing slaat hard toe en de personeelstekorten in de zorg zijn heel groot. Het is heel spannend hoe we dat gaan regelen, maar we moeten vooral stappen vooruit zetten."
Eenzaamheid bij bewoners
Het is volgens Leo belangrijk dat bewoners in de 'Lang Leven Thuisflat' naar elkaar (kunnen) omkijken. Door hun hoge leeftijd leiden sommige ouderen namelijk een geïsoleerd bestaan. Er zijn ook mensen die kinderen hebben moeten begraven. "Als je zo oud bent, heb je niet veel familie en vrienden meer", legt hij uit.
Eenzaamheid ligt dan al snel op de loer: "Voor heel veel mensen is het aantrekken van de steunkousen door een zorgmedewerker het hoogtepunt van de dag, omdat dat het enige moment is dat men een vreemde ziet."
Vriendschappen door activiteiten
Het tegengaan van die vereenzaming is een van de belangrijkste redenen waarom het stel het initiatief heeft genomen voor deze seniorenflat. "Eenzaamheid zit als schimmel op de muur soms", zegt Leo erover. Daarom worden er ook veel activiteiten georganiseerd die ouderen samen brengen.
Zo is er een muziekfestival in de binnentuin en worden er pubquizzen gehouden. Bovendien is het elke vrijdagmiddag happy hour, met een borrel en bitterballen. "Daar ontstaan nieuwe vriendschappen uit", vertelt Ans enthousiast. En daar doen ze het voor: "Dat vind ik heel mooi."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.