De BoerBurgerBeweging krijgt er in een maand tijd maar liefst 14 zetels bij in de Tweede Kamerpeiling van EenVandaag en Ipsos. De partij staat met 28 zetels in één klap op ongeveer dezelfde hoogte als de VVD.
De VVD verliest 2 zetels en komt uit op 27. De partij van Mark Rutte blijft daarmee relatief groot maar staat voor het eerst sinds 2017 niet meer als enige aan de top. Door onzekerheden in de peiling is het niet met zekerheid te zeggen welke van de twee partijen nu de grootste is.
Momentum leek voorbij
De monsterzege van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen van 2 weken geleden werkt daarmee door in de landelijke stemvoorkeur van kiezers. Het is niet eerder voorgekomen in de zetelpeilingen van Ipsos en EenVandaag dat een partij in een maand tijd 14 zetels wint.
De partij van Caroline van der Plas haalde bij de verkiezingen 2 jaar geleden maar 1 zetel. Met het aanzwellen van de stikstofdiscussie en de boerenprotesten steeg de partij afgelopen zomer naar 16 zetels, maar zakte weer wat in na de presentatie van het rapport van Johan Remkes. De gemoederen bedaarden wat. Daarmee leek het momentum voor de BBB even voorbij, maar die periode was van korte duur.
Van one-issuepartij naar protestbeweging
Toch heeft de nieuwe opleving van de partij niet helemaal dezelfde oorzaak als die van vorig jaar. De stikstofkwestie speelt nog altijd een belangrijke rol, maar de laatste maanden zijn ook kiezers die een bredere proteststem uit willen brengen zich thuis gaan voelen bij de BoerBurgerBeweging.
Bijna twee derde (63 procent) van de BBB-kiezers van 2 weken geleden vindt dat de partij vooral moet aansturen op het opstappen van het kabinet. Een veel kleinere groep (32 procent) ziet liever dat de partij inzet op een verandering van het kabinetsbeleid door constructief samen te werken.
PVV en JA21 de dupe van stijging BBB
In deze peiling lijken vooral de PVV en JA21 de dupe van de extra BBB-zetels.
Met 4 zetels minder verliest de PVV fors. De partij van Geert Wilders houdt er 12 over, het laagste aantal in de peilingen sinds de verkiezingen van 2021. JA21 zakt van 9 naar 6. Begin dit jaar stonden JA21 en de BBB nog op dezelfde hoogte in de zetelpeiling.
CDA en D66 gehalveerd
Bij de VVD en het CDA gaan er deze maand 2 zetels af. Het CDA staat daardoor op 7 zetels. Dat is minder dan de helft van de verkiezingsuitslag in 2021, toen de partij 15 zetels haalde.
Ook bij coalitiepartner D66 gaat het niet goed. Sigrid Kaag stond 2 jaar geleden nog op tafel omdat haar partij het goed had gedaan bij de verkiezingen. Maar met 12 zetels in deze peiling is ook die coalitiepartij inmiddels de helft van haar kiezers kwijtgeraakt.
PvdA en GroenLinks
De PvdA en GroenLinks schommelen de afgelopen maanden elk tussen de 10 en 12 zetels. Deze maand krijgt de PvdA er 2 bij. Die partij staat daarmee op 12 zetels, GroenLinks haalt er 11.
Verder zijn er weinig verschuivingen.
Over het onderzoek
De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.005 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 24 tot en met 27 maart 2023. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen.
Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2,5 procent bij de grootste partijen. Het onderzoek onder het Opiniepanel is gehouden op 27 en 28 maart 2023. Daaraan deden ruim 26.806 mensen mee.
Welke vragen heb jij over de formatie in de provincies?
Nu de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen definitief is, is de formatie gestart. In alle provincies mag de BBB - als grote winnaar in alle provincies - verkenners en informateurs leveren. Zij onderzoeken welke partijen samen een meerderheid van de stemmen hebben én met elkaar door één deur zouden kunnen in een coalitie. Welke vragen heb jij over de formatie in de provincies?
Meedoen?
Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.