Een eenzame kerst: voor veel ouderen in ons land is dat de realiteit. Zij zitten vandaag alleen thuis of op hun kamer in het verzorgingshuis. Maar hoe brengen ze de feestdagen dan door en hoe kwam het zover? Twee eenzame ouderen aan het woord.
Op meerdere plekken in het land organiseerde IKEA dit jaar een betaalbaar kerstbuffet in de week voor kerst. Bij de vestiging in Zwolle stonden twee feestelijke tafels voor eenzame ouderen uit de omgeving. Voor veel van hen is het de enige kerstviering van het jaar. "Met kerst zit ik alleen. Dit is mijn kerstdiner."
'Soms overvalt het je'
Een feestelijk etentje zit er tijdens de kerstdagen niet in, vertelt een van de dames aan tafel. "Ik eet gewoon wat ik altijd eet." Wat dat is? "Een sneetje brood." Als enigst kind was ze altijd wel gewend om alleen te zijn, maar toch is het niet altijd makkelijk. "Soms overvalt de eenzaamheid je."
Wat ze doet om dat gevoel te verhelpen? "Als ik in een goede bui ben en het geld er voor heb, dan haal ik een goed boek en een ons chocolaatjes. Thuis zet ik dan een pot thee en dan gaat het wel weer over." Liever gaat ze niet meer 'de hort op'. "Ik ben niet zo horterig. Echt niet. Ik ga eigenlijk nooit op zoek naar gezelschap."
Gewoon de deur uit
Iemand anders aan tafel probeert dat juist wel te doen. "Is er iets te doen in het dorp, dan ga ik daarheen", vertelt ze. "Normaal gesproken zie ik alleen de bewoners om me heen en verder zie ik soms niemand. Ik moet erop letten dat ik mezelf niet afsluit en daarom moet ik een stok achter de deur hebben om er juist wel uit te gaan."
Met de feestdagen zit ze alleen op haar kamer. Familie woont te ver weg. "Het is allemaal heel moeilijk. Iedereen is druk, aan het werk en ze hebben hun eigen gezin." Het kerstdiner met de andere ouderen ervaart ze dan ook als een fijne afleiding. "Van zulke uitstapjes geniet je. En je leert hier ook andere ouderen kennen."
Ouderen zijn iets minder eenzaam
Uit onderzoek van de Vrije Universiteit blijkt dat Nederlandse ouderen nu iets minder eenzaam zijn dan 20 jaar geleden. Sinds 1992 werd een vaste groep 55-plussers over langere tijd gevolgd. Elke 10 jaar werd een nieuwe groep toegevoegd aan het onderzoek. Vergeleken met toen is de eenzaamheid afgenomen met een paar procent. Gemiddeld voelt 30 procent van de ouderen zich eenzaam, onder de groep van 95 jaar en ouder is dat zelfs 62 procent.
'Pak je mogelijkheden'
Contact leggen met anderen is iets dat ze door de jaren heen heeft moeten leren. Had ze vroeger meer kunnen doen om nu niet eenzaam te zijn? "Daar denk ik weleens over na, maar zo'n type was ik niet." Hoe ouder ze wordt, hoe beter het langzaamaan gaat. "Ik heb nu de ervaring dat ik wat vrijer word en dat ik sneller contact met mensen maak."
Het is een advies dat ze ook aan andere ouderen geeft: "Als je ergens komt te wonen waar je de mogelijkheid hebt tot contact, dan zou ik zeggen: pak die mogelijkheid. Anders doe je jezelf tekort. Kansen zijn heel belangrijk. Wanneer je die laat lopen, kom je er niet meer tussen." Haar goede voornemen voor 2020 heeft ze dan ook zo paraat: "Doorgaan waar ik nu mee bezig ben."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.