Als de een wel een paspoort krijgt en de ander niet: generaal pardon splijt gezinnen

De 10.000 generaal pardonners mogen in Nederland blijven, maar wachten al meer dan 14 jaar op een paspoort. Sinds een week kan dat alsnog worden aangevraagd, maar niet door iedereen. Binnen families leidt het tot verdrietige situaties.

Het is het gevolg van het besluit van staatssecretaris Ankie Broekers-Knol eind april, die het alsnog aanvragen van een paspoort alleen mogelijk maakt voor iedereen die in 2007 minderjarig was. Het gevolg: binnen één gezin krijgen sommigen nu een paspoort en anderen niet.

Gevlucht uit Armenië

Nelly is een van de pardonners die nog geen paspoort kan krijgen. Hoewel ze al 20 jaar in Nederland woont, én haar man en kinderen wel een paspoort hebben, wacht ze zelf al jaren. "Mijn man en ik vluchtten in 2000 vanuit Karabach naar Georgië. Er was veel onzekerheid en onveiligheid, dus hij kon niet in Armenië blijven."

"Ik was destijds pas 16 jaar en smoorverliefd, dus ik vluchtte met hem mee. Uiteindelijk kwamen we in Nederland terecht", vertelt ze.

Zware periode

Een hele zware periode voor het gezin, waarin ze 7 jaar in opvangcentra hebben gewoond en 9 keer zijn verhuisd. Na zo'n 7 jaar kreeg het gezin een generaal pardon. "Na meerdere afwijzingen en een hoger beroep waren we zo blij en opgelucht dat we mochten blijven."

Binnen een paar jaar mocht het gezin inburgeren, maar omdat Nelly zelf uit Yerevan komt en geen geboorteakte heeft, kon zij dat als enige niet. En met het besluit van de staatssecretaris valt zij nu alweer buiten de boot.

'Het is oneerlijk'

Ook voor de Azerbeidzjaanse broers Elvin (33) en Elmar (30) voelt het dubbel. "Ik ben natuurlijk blij voor mijn broertje, omdat hij nu een paspoort krijgt. Maar ik vind het wel oneerlijk", zegt Elvin.

Elvin was 19 op het moment van het Generaal pardon, Elmar 16. "We zijn precies hetzelfde, hebben hetzelfde verhaal, kwamen samen naar Nederland, maar onze leeftijd bepaalt nu alles." Ongelofelijk oneerlijk en vooral frustrerend, vinden ze het.

Politieopleiding niet mogelijk

Het ontbreken van een paspoort heeft niet alleen invloed op Nelly, maar ook op de toekomst van haar dochter. "Ik wilde de politieopleiding volgen, maar daar wordt voor het antecedentenonderzoek gekeken naar de achtergrond van ouders."

"Mijn moeder heeft geen documenten uit Armenië, waardoor niet kan worden gecheckt of ze een crimineel verleden heeft. Als daarover wordt getwijfeld, dan kun je daarvoor worden afgewezen", vertelt haar 16-jarige dochter Silvia. Ook psychologisch heeft het invloed gehad op Silvia. "Ik voelde me altijd al een buitenbeentje in het dorp waar ik opgroeide."

Uit elkaar getrokken als broers

De broers Elvin en Elmar worden ook beperkt in hun rechten, merken ze. "Als zzp'er wilde ik een zakelijke rekening openen, maar dat was heel veel gedoe", zegt Elvin. Ook kunnen de broers niet samen reizen als alleen Elmar een paspoort krijgt.

"Hij zal altijd de problemen blijven ervaren die we al jaren hebben, terwijl ik straks makkelijk online een ticket boek. Samen op reis naar Amerika zit er voorlopig dus nog niet in. Zulke dingen wil je juist als broers doen, maar we worden uit elkaar getrokken", zegt Elmar.

Lastig om gezin te starten

Elvin maakt zich ook al zorgen om de toekomst. "Op een gegeven moment wil je trouwen en kinderen krijgen, maar alles zal zich dan herhalen. Alleen al samen met je gezin reizen wordt dan lastig", zegt hij. "Überhaupt mogen trouwen is niet vanzelfsprekend in elke gemeente."

Volgens Elmar kan het juist voor ouderen belangrijk zijn om een paspoort te krijgen, omdat zij hun land van herkomst dan nog kunnen bezoeken. "En voor jongeren zoals wij is het net zo belangrijk, omdat we ons leven nog aan het opbouwen en nu worden beperkt", vult Elvin aan.

Volledig Nederlander worden

"We mogen voor altijd blijven, maar volledig Nederlander worden mogen we niet. Op die manier zullen we altijd tweederangsburger blijven", zeggen ze.

Toch hebben beide broers vertrouwen dat het uiteindelijk goed komt. "We wonen in een land waar alles goed geregeld is, maar hier is niet genoeg over nagedacht. Ik hoop dat mensen nu wakker worden en het rechttrekken", zegt Elmar. "Stap voor stap."