300 buurtbussen rijden al maanden niet door corona: duizenden reizigers gedupeerd

Vanaf deze week rijden de lijnbussen in Nederland weer volgens de normale dienstregeling. Maar 300 buurtbussen staan vooralsnog stil en dat heeft grote invloed op het leven van veel mensen. "De leefbaarheid van de dorpen staat op het spel."

Inmiddels zijn de reguliere bussen coronaproof gemaakt met kuchschermen en is er een mondkapjesplicht voor reizigers. Maar buurtbuschauffeur in het Drentse Hijken Willem Veldhuis mag zijn buurtbus nog niet starten. "Taxi's mogen rijden en zelfs schoolbusjes, maar ik niet? Ik vind het onbegrijpelijk!" In maart kwam de buurtbus van Veldhuis stil te staan, want passagiers vervoeren in een kleine bus was te risicovol. Toen had hij daar begrip voor, want hij wilde geen risico lopen.

Buurtbusvervoer onderschat

Maar dat de gewone bussen nu weer mogen rijden en de buurtbussen nog niet, is een zware dobber voor de buurtbusvereniging in Hijken, waar de buurtbus van Veldhuis ook onder valt. Volgens Joop Kramer, voorzitter van de vereniging, worden de gevolgen van het wegvallen van al het buurtbusvervoer door de beleidsmakers ernstig onderschat.

"Buurtbussen rijden op plekken waar geen reguliere bussen rijden. Wij zitten op dit moment zonder openbaar vervoer in die dorpen. En dat betekent dat je een grote groep dupeert. We hebben 19.000 passagiers per jaar en dat zijn met name jongeren. En dit speelt niet alleen hier, in onze regio, maar in heel Nederland. 25 procent van de Nederlandse huishoudens heeft geen motorvoertuig tot zijn beschikking."

Niet uit te leggen

Bij reizigersorganisatie Rover komen steeds meer klachten binnen over het wegvallen van de buurtbussen. "Het aanvankelijke begrip bij de mensen verdwijnt rap", vertelt directeur Freek Bos. "Waarom is er geen alternatief nu de scholen weer beginnen en meer mensen weer naar kantoor gaan? De vraag naar vervoer stijgt. Tijdens de intelligente lockdown was de vraag naar vervoer 10 procent, nu zitten we al op 60 procent. Ik vind het niet uit te leggen."

Directeur Bos mist een urgentie in de besluitvorming. "De lijnbussen zijn inmiddels wél voorzien van kuchschermen en er is een mondkapjesplicht voor passagiers. Misschien zouden tijdelijk grote bussen op de routes van de buurtbus kunnen rijden, met een betaalde chauffeur, zodat er in ieder geval toch reizigers van A naar B gebracht kunnen worden", geeft hij als oplossing. "Er hoort gewoon vervoer te zijn, maar er is geen eenduidig alternatief." Bos ziet dat er in bepaalde provincies wordt ingespeeld op het niet rijden van de buurtbussen. "Zo rijdt er in Friesland De Opstapper rond en kan de reiziger in Noord-Brabant gebruik maken van de regiotaxi. Maar in Twente, Overijssel, Drenthe en een groot deel van Gelderland zitten mensen nu ruim 5 maanden zonder regiovervoer. En dat kan gewoon niet. Er zit echt een groot maatschappelijk belang achter, als je dat erkent en ziet, dan kom je verder."

Spatschermen en ventilatie niet goed genoeg

Pedro Peters, voorzitter van branchevereniging OV-NL, begrijpt de frustratie. "Ik vind het ook waardeloos, maar we kunnen niet anders. Uit recent onderzoek van TNO blijkt een spatscherm voor de 7000 chauffeurs van de buurtbussen in Nederland te weinig goede bescherming op te leveren. En ook de ventilatie is niet goed genoeg. De kans op besmetting is in zo'n busje te groot om verantwoord te reizen. Hoe jammer het ook is, het kan niet anders. Als we de bussen laten rijden en er komt een tweede golf, dan is dat verwijtbaar", zegt hij.

TNO doet nu vervolgonderzoek en daar wil OV-NL op wachten. "Dit onderzoek moet grondig gebeuren en dat kost tijd. En ook aanpassingen doen kost tijd. Er wordt met man en macht aan gewerkt. Maar het is niet in een paar weken opgelost, daar moeten we reëel in zijn."

Duurt te lang

Voor chauffeur Willem Veldhuis en Joop Kramer uit Hijken duren de onderzoeken allemaal te lang. Velthuis: "Wij hebben begin deze zomer al gevraagd of we weer mochten rijden als de scholen zouden beginnen, maar dat mocht niet. Als dit nog een half jaar duurt, dan kun je de hele buurtbus wel opdoeken."

Ook Kramer is het wachten beu. "We wachten nu op een landelijk protocol, maar voordat dit klaar is zijn we maanden verder. Ik begrijp zeer goed dat de gezondheid van de chauffeurs en passagiers voorop staat, maar het kan toch niet zo zijn dat de buurtbus niet kan rijden zolang er corona is. De bereikbaarheid en de leefbaarheid van de kleine dorpen staat op het spel."