Dit besluit wordt door het volk niet alleen gezien als een stap terug voor corruptiebestrijding, maar ook als gevaar voor het toetreden tot de Europese Unie. Daarvoor moeten landen namelijk actief corruptie tegengaan.

'Een weg terug voor Oekraïne'

Corruptie is al erg lang een probleem in het land, vertelt correspondent Joost Bosman. "Het stamt nog uit de Sovjet-Unie en stamt eigenlijk uit Rusland." In 2014 was daarom de zogenaamde Maidan-opstand, tegen het corruptieregime van toenmalig president Viktor Janoekovytsj.

"Het ideaal van die opstand was: we moeten een corruptievrije maatschappij hebben. En daar zijn die twee organisaties, SAPO en NABU, voor in het leven geroepen." Tot nu toe lukt het de organisaties om de corruptie tegen te gaan in het land. "Maar nu worden ze onder het Openbaar Ministerie geplaatst, waardoor ze minder effectief kunnen opereren. Dat zou wel weer eens een weg terug kunnen zijn voor Oekraïne."

'Zelensky heeft alle macht in de hand'

President Volodymyr Zelensky had de wet tegen kunnen houden, maar heeft dat niet gedaan. Volgens Bosman heeft Zelensky op dit moment veel macht in het land. "Hij heeft een overgrote meerderheid in het parlement, waardoor hij dus eigenlijk, net als Donald Trump in Amerika, alle macht in handen heeft."

En dat is sinds de invasie van Rusland alleen nog maar meer geworden. "Er is een noodtoestand, een staat van beleg, waardoor Zelensky het nog meer voor het zeggen kreeg."

Corruptie rond Zelensky

Dat terwijl er ook geluiden zijn dat er mogelijk bij Zelensky zelf, of in ieder geval in zijn omgeving, ook veel corruptie plaatsvindt. "In die zin is het ook niet verwonderlijk dat Zelensky deze twee organisaties misschien een toontje lager wil laten zingen."

Er zijn ook mensen die vinden dat de president te veel macht naar zich toetrekt, weet Bosman. "Bijvoorbeeld Vitali Klitschko, de burgemeester van Kyiv. Die noemt Zelensky inmiddels onverholen een dictator." Aan de andere kant heeft Zelensky natuurlijk een moeilijke positie, gaat Bosman verder. "Zijn land is in oorlog, dreigt aan stukken te worden gescheurd door een grote buur. Hij heeft het ook niet altijd even makkelijk wat dat betreft."

Populariteit

Waar Zelensky aan het begin van de Russische invasie een populariteit van 92 procent had, is die ondertussen flink gezakt. "We zijn nu 3,5 jaar verder. Een president in oorlogstijd moet vuile handen maken. Hij heeft een mobilisatie door moeten voeren, die leeftijd ook moeten verlagen, waardoor heel veel jongens die niet willen nu opgepakt worden op straat. Ja, dat doet wat met je populariteitscijfers."

En ook hierin heeft corruptie invloed. "Je ziet toch dat dit soort corruptieschandalen steeds verder woekeren en gewoon niet weg te krijgen zijn, en ook zijn eigen omgeving lijkt te raken. Ook daarin zou toch nog wel enige corruptie plaatsvinden en dat heeft natuurlijk altijd gevolgen voor zijn populariteit."

'Twee stappen terug'

Dat de bevolking bang is dat Oekraïne door deze wet minder kans maakt om toe te treden tot de Europese Unie, is volgens Bosman terecht. "Ze zijn 12 jaar geleden begonnen met corruptiebestrijding en dat ging redelijk goed, ook al moest er - en moet er nog steeds - heel veel gebeuren. Maar als dit soort organisaties onder directe controle van de staat komen en hun onafhankelijkheid verliezen, dan is dat toch twee stappen terug in die corruptiebestrijding."

"En dat zal automatisch de toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie ofwel vertragen, ofwel uiteindelijk helemaal teniet doen."