VVD-kiezers willen Rutte niet opnieuw als lijsttrekker, maar zien geen geschikte opvolger in partij

De partij is nu nog de grootste en toch is er reden tot zorg voor de VVD. De meeste VVD-kiezers vinden dat Mark Rutte geen leider meer moet zijn bij de volgende verkiezingen, maar een geschikte opvolger is er binnen de partij niet.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder VVD-kiezers uit het Opiniepanel. Zij beantwoordden onder andere vragen over het leiderschap van 'hun' partij. Maar liefst 16 jaar staat Mark Rutte al aan het roer, maar als het aan kiezers ligt, is dit zijn laatste termijn.

Vertrouwen gedaald

Dat Mark Rutte van belang was voor de partij, mag duidelijk zijn. Zo zei 71 procent van de kiezers bij de laatste landelijke verkiezingen op de VVD te hebben gestemd vanwege de kwaliteiten van de partijleider, veruit het belangrijkste stemmotief voor die kiezers.

En nog steeds heeft een redelijke meerderheid (64 procent) vertrouwen in hem als partijleider, maar heel enthousiast zijn ze niet meer over hem. Vorig jaar stond nog 93 procent achter hem als voorman.

'Uitgekauwd op Rutte'

Slechts een derde van de mensen die vorig jaar nog VVD stemde, vindt dat Rutte de partij voor de zesde keer moet leiden in de campagne. De meesten (54 procent) vinden dat de partij iemand anders moet aanstellen als lijsttrekker. Onder huidige kiezers is de steun voor een volgende termijn voor Rutte niet veel hoger. "Vele jaren heb ik op Mark Rutte gestemd, maar hij heeft in dit kabinet te veel in moeten leveren om aan de macht te blijven", schrijft een VVD-kiezer in het onderzoek.

Meer kiezers zijn ontevreden over de inbreng van de VVD in het kabinet. 59 procent herkent de partijstandpunten onvoldoende in het kabinetsbeleid. Maar ook op zijn altijd veelgeprezen manier van politiek bedrijven lijken veel kiezers uitgekeken. Iemand die vorig jaar op hem stemde schrijft: "Ik heb Mark Rutte en zijn optredens lang geslikt als zoete koek, maar ik ben sinds de verkiezingen uitgekauwd. Het wordt tijd voor iets nieuws."

Geen geschikte opvolger

Hoewel kiezers vinden dat Rutte niet opnieuw lijsttrekker moet worden, zien zij nog geen geschikte opvolger binnen de partij. Drie op de tien (29 procent) denken dat er binnen de VVD iemand is die de partij wederom de grootste kan maken bij de volgende verkiezingen. Een meerderheid van de VVD-kiezers (58 procent) maakt zich dan ook zorgen over de opvolging van Rutte als leider.

"De VVD is Mark Rutte, te veel Mark Rutte. Dat wordt mij duidelijk als ik bijvoorbeeld iemand als Hermans zie debatteren", zegt een VVD-kiezer in het onderzoek. De scepsis over Hermans, nu fractieleider in de Tweede Kamer, wordt breed gedeeld. Slechts een kwart van de VVD-kiezers vindt haar acceptabel als opvolger, tegenover 58 procent die dat niet vindt.

Terugkeer Dijkhoff

Maar ook het geloof in andere actieve VVD-politici is laag. Justitieminister Dilan Yeşilgöz wordt nog het meest geschikt bevonden, maar met 36 procent steun is dat nog altijd mager. Kiezers zien het verder niet zitten in bewindspersonen Dennis Wiersma, Mark Harbers, Adriaansens en Van der Wal en ook Kamerleden Bente Becker en Thierry Aartsen krijgen de handen nog niet op elkaar.

En dus kijken VVD-kiezers naar prominenten die de politiek inmiddels hebben verlaten. 45 procent ziet Edith Schippers, oud-minister van Volksgezondheid, graag terugkeren als VVD-aanvoerder, maar nog liever hebben VVD-kiezers Klaas Dijkhoff op die positie.