Vlak na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne krijgt de VVD van premier Rutte er twee zetels bij. Forum voor Democratie, wiens voorman Baudet zich herhaaldelijk pro-Russisch uitsprak, verliest juist twee zetels. Ook Volt verliest deze maand.

Dat blijkt uit de nieuwste zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos.

Oekraïne: VVD stijgt een beetje, FVD daalt

Sinds augustus was er bij de VVD een dalende trend te zien in de peiling, maar voor het eerst in een half jaar krijgt de partij er juist weer wat bij. Sinds de inval in Oekraïne was premier Mark Rutte zeer kritisch over het handelen van Rusland. De liberalen staan deze maand op 32 zetels, twee meer dan in januari.

FVD verliest juist twee zetels. FVD-voorman Baudet uitte zich de afgelopen dagen nadrukkelijk pro-Russisch; volgens hem is de oorlog in Oekraïne de schuld van het Westen. De partij zakt in de nieuwste peiling terug naar vier zetels.

Volt verliest

Ook Volt verliest deze maand. De partij leek sinds de verkiezingen de wind in de rug te hebben, maar door de interne crisis waarbij Kamerlid Nilüfer Gündoğan uit de fractie werd gezet vanwege meldingen van ongewenst gedrag, daalt de partij juist.

De partij van Dassen staat nu op vijf zetels, twee minder dan een maand geleden.

BBB en JA21

Ook de BoerBurgerBeweging, de enige partij in de Tweede Kamer die nergens meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen, verliest deze maand twee zetels. De partij van Caroline van der Plas staat nu op 5.

JA21 verloor vorige maand twee zetels maar die heeft er nu weer bij. De partij van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga noteert 8 zetels (+2).

Stabiliteit

De rest van de partijen blijft stabiel. D66 is in de peilingen de tweede partij met 20 zetels (+1). Daarna volgt de PVV met 17.

Op afstand volgen het CDA (10, +1), de PvdA (10), GroenLinks (9, -1) en de Partij voor de Dieren (9).

In het land wordt bezorgd gereageerd op de botsing tussen Trump en Zelensky. Ook daalt het vertrouwen in de NAVO flink nu verhoudingen tussen lidstaten zijn verslechterd. In november had 61 procent vertrouwen, daar is nu nog 39 procent van over.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 16.000 leden van het Opiniepanel, vlak na de ruzie tussen de presidenten Trump en Zelensky in het Witte Huis. Mensen reageren in het onderzoek bezorgd over de verslechterde verhoudingen tussen westerse landen.

'Een beschamende vertoning'

'Verbijsterend', 'schandalig' en 'gevaarlijk': verreweg de meeste panelleden zijn uitgesproken over het gebekvecht tussen de leiders. Kiezers van links tot rechts vinden het een beschamende vertoning van de president en vice-president van de Verenigde Staten.

Een PVV-kiezer: "Trump heeft Zelensky zeer amateuristisch en onheus bejegend. Hij zat hem als een klein kind de les te lezen. Van de president van Amerika mag je toch iets meer professionaliteit verwachten." Een paar mensen in het onderzoek noemen het juist 'dom' van de Oekraïense president Zelensky. "Als je een deal wil, moet je niet gaan zitten provoceren", vindt iemand.

De machtsverhoudingen verschuiven

De zorgen bij panelleden na de gebeurtenissen van vrijdag zijn groot. "Je ziet de machtsverhoudingen voor je neus verschuiven. Met twee idioten aan het roer van de grootste en sterkste krijgsmacht", beschrijft een van hen de president en vice-president van Amerika.

Mensen maken zich zorgen over de relatie tussen de VS en Europa (69 procent), over wat dit betekent voor de oorlog in Oekraïne (72 procent), en over een oorlog tussen Rusland en andere Europese landen (57 procent). "Rusland heeft een vrijbrief van Trump gekregen om de aanval op Oekraïne op te voeren. Na Oekraïne worden Estland, Letland en Litouwen aangevallen, en we krijgen geen bescherming meer van de VS", zegt iemand in het onderzoek.

'De NAVO is dood'

Het geloof in de NAVO, waar Amerika het machtigste lid van is, is flink lager dan in november vorig jaar. Van een meerderheid (61 procent) toen, gelooft nu nog maar een minderheid (39 procent) erin. Iemand zegt: "De NAVO is dood. De Amerikanen gaan de verdedigingsverplichtingen niet waarmaken en ik maak mij dan ook ernstig zorgen over de toekomst van de Baltische Staten."

De recente ruzie tussen Trump en Zelensky speelt een rol bij het kelderende geloof in de NAVO, maar uit de open reacties blijkt dat de terugval al langer aan de gang is. "De NAVO is een paar weken na de verkiezing van Trump eenzijdig opgeheven", schrijft een deelnemer.

NAVO- en EU-lidmaatschap Oekraïne?

Toch vinden de meeste mensen (59 procent), net als een paar weken geleden, dat Oekraïne toe moet treden tot de NAVO. 29 procent ziet dat graag zo snel mogelijk gebeuren. 30 procent wil dat de NAVO Oekraïne op langere termijn onder de vleugel neemt. De steun voor een EU-lidmaatschap van Oekraïne is even groot.

Daar tegenover staat een derde van de panelleden die niet wil dat het land van Zelensky toetreedt tot de EU of de NAVO. "Ook al heb ik te doen met Oekraïne, ik maak me zorgen over de corruptie in dat land. En ik kan het Poetin dan niet kwalijk nemen als hij dat als ultieme provocatie zal zien", zegt een panellid bezorgd.

Meer bevoegdheden EU

Het aantal mensen dat meer macht voor de EU wil, is de afgelopen tijd flink groter geworden. Ongeveer een jaar geleden zei nog 12 procent dat de Europese Unie meer bevoegdheden zou moeten krijgen. Inmiddels is dat gestegen naar 22 procent. Die bevoegdheden gaan voornamelijk over gezamenlijke defensie-uitgaven.

Een deelnemer schrijft: "Er moeten gezamenlijke leningen komen voor defensie, dus moet er meer verantwoordelijkheid naar Brussel. Ook een Europese legereenheid is keihard nodig." Er zijn zelfs panelleden die pleiten voor een gezamenlijk, Europees kernwapen, om krachtiger tegenover grootmachten als de VS, Rusland en China te staan.