Nederland moet de NAVO-norm gaan halen. Dat vindt driekwart (77 procent) van de deelnemers aan een onderzoek van EenVandaag. De Russische inval in Oekraïne drukt ons met de neus op de feiten: Nederland is kwetsbaar na jarenlange bezuinigingen op defensie.
Kiezers van vrijwel alle politieke partijen zijn voor. Volgens hen is het hoog tijd dat Nederland zich aan de afspraak met de NAVO gaat houden. "Dit had al jaren eerder moeten gebeuren, we zijn naïef geweest", zegt een ondervraagde.
De NAVO-norm
De NAVO sprak in 2014 af dat ieder lid 2 procent van zijn Bruto Binnenlands Product aan Defensie moet uitgeven: de NAVO-norm. De uitgaven aan ons leger zijn de afgelopen jaren toegenomen. Toch haalt Nederland de norm, net als veel andere Europese landen, structureel niet. De verwachting is dat deze kabinetsperiode 1,8 procent uitgegeven gaat worden aan Defensie.
Poetin is onvoorspelbaar
Het hoge aantal voorstanders is gemakkelijk te verklaren door de Russische inval in Oekraïne. Er leven veel zorgen over de gevolgen van het conflict voor Europa (86 procent). Veel mensen zijn bang dat Poetin het niet laat bij Oekraïne, maar ook zijn oog op de Baltische Staten heeft laten vallen. Die landen zijn wél lid van de NAVO.
Iemand schrijft daarover: "Nu Poetin ten strijde trekt, moeten de Europese landen als de donder hun bijdrage aan de NAVO op orde brengen. Dit kan uitlopen op een wereldoorlog. Poetin is echt niet bang voor het Europese leger nu."
Bekijk ook
Meerderheid wordt groter
Toch was er ook voor de huidige oorlog al een meerderheid voor het voldoen aan de NAVO-norm in Nederland. EenVandaag peilt al jaren wat het draagvlak hiervoor is. In 2017 ging het nog om een minderheid: 42 procent was toen voor.
Een jaar later kwam het keerpunt: toen Trump erop bleef hameren dat alle lidstaten zich aan de NAVO-afspraak moesten houden, steeg het draagvlak naar 62 procent in 2018. De laatste jaren groeide in Nederland ook het besef dat we te veel bezuinigd hadden op ons leger. Hoewel er recent weer meer geld naar Defensie gaat, is dat volgens veel deelnemers nog steeds te weinig.
Ook links nu voor
Eerder stonden vooral kiezers van traditioneel 'rechtse' partijen als VVD en CDA achter de NAVO-norm. Inmiddels is de achterban van vrijwel elke politieke partij voor het voldoen aan deze afspraak. Bij de coalitiepartijen zijn acht van de tien kiezers voor. Ook onder stemmers op 'linkse' partijen als de PvdA (84 procent) en GroenLinks (79 procent) is de steun hoog.
Een deel voelt zich zelf verantwoordelijk voor de huidige situatie en heeft door de gebeurtenissen in Oekraïne zijn mening herzien. "Ik heb zelf ook gestemd op partijen die op defensie wilden bezuinigen. We hebben onszelf te kwetsbaar gemaakt", zegt een panellid.
'In coronatijd overal geld voor, dit kan ook'
Maar is er wel genoeg geld om de norm te halen? De ondervraagden denken dat het mogelijk moet zijn om het benodigde geld voor het leger snel te vinden. "In coronatijd was overal geld voor, dus dit kan er ook nog wel bij," verwoordt iemand de mening van veel anderen.
Een kleine groep (14 procent) vindt het niet nodig om het defensiebudget te verhogen. Zij vinden dat Nederland nu al voldoende bijdraagt aan de NAVO. Een op de tien ondervraagden weet het niet (9 procent).
Over het onderzoek
Het onderzoek is gehouden op 25 en 26 februari 2022. Aan het onderzoek deden 23.147 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 70.000 leden.
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.