tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

'Samen in de shit verbroedert': de mooiste initiatieven uit ons onderzoek

'Samen in de shit verbroedert': de mooiste initiatieven uit ons onderzoek
Kind maakt tekening om voor het raam te hangen
Bron: ANP

Speelgoed voor vluchtelingen, kopen bij kleine ondernemers en kaartjes naar verpleeghuizen: overal in het land zijn acties voor mensen die wel wat hulp kunnen gebruiken in de coronacrisis. EenVandaag deed onderzoek en zet de mooiste acties op een rij.

Brengt de coronacrisis mensen in Nederland dichter bij elkaar? "Ja", zegt de helft (52 procent) van de 27.000 deelnemers die meededen aan het onderzoek van het Opiniepanel. "Samen in de shit verbroedert", schrijft iemand. Een kwart (28 procent) denkt van niet. Zij vrezen dat de verschillen tussen arm en rijk nu groter worden en ergeren zich aan egoïstisch gedrag, zoals hamsteren.

Toch denken de meesten dat we elkaar nodig hebben om hieruit te komen en worden veel mensen blij van alle hulpacties die nu opgezet worden. Veel panelleden dragen zelf een steentje bij.

Mondkapjes inzamelen voor thuiszorg

Iedereen die nu extra hard werkt of het moeilijk heeft kan wel op een speciaal initiatief rekenen. Voor het zorgpersoneel is veel aandacht. Niet alleen met grote landelijke acties, maar ook met kleine initiatieven.

"Ik zamel mondkapjes in voor de thuiszorg", schrijft iemand. "Daar is hier een groot tekort aan en die worden nogal eens vergeten."

Ik werk extra ziekenhuis diensten buiten mijn eigen vaste diensten om op een andere afdeling.

Ook het zorgpersoneel zelf doet er nog wel eens een schepje bovenop.

Eten rondbrengen voor horeca

Veel ondervraagden geven aan dat ze graag de ondernemers een hart onder de riem willen steken. Sommigen sturen mailtjes met complimenten naar bedrijven, anderen moedigen iedereen via sociale media aan om toch vooral bij de lokale bloemenwinkel te blijven kopen. "Ik rijd eten rond voor een plaatselijke ondernemer nu zijn zaak verder gesloten is, zo heeft hij toch wat inkomsten", vertelt een deelnemer.

Lees ook

Kettingbrieven voor ouderen, speelgoed voor kinderen

Natuurlijk worden ouderen en kwetsbaren niet vergeten. Nu het moeilijk is om bij ze langs te gaan zijn er allerlei initiatieven op afstand. Zo gaat er een kettingbrief voor ouderen rond waarin iedereen zijn mooiste gedicht kan toevoegen. Ook het sturen van kaartjes en tekeningen is populair. Die gaan vaak naar mensen die we helemaal niet kennen, gewoon om te laten weten dat we aan ze denken.

Ook kinderen die het wat zwaarder hebben krijgen soms een steuntje in de rug. Zo kunnen gezinnen met weinig geld extra speelgoed lenen via een speelotheek. Een andere deelnemer helpt een vluchtelingengezin: "Haar zoontje van 7 is lastig, want hij mag niet naar school, naar zwemles en het wijkcentrum voor z'n kickbokslessen. Ik help hem met zijn thuisstudie. We hebben samen heel veel lol!"

Ik laat kinderen uit de buurt iedere dag een tekening maken voor het verpleeghuis

Helft doet iets voor iemand anders

Naast alle maatschappelijke hulpacties staan veel mensen gewoon klaar om wat extra's voor hun familie, vrienden of bekenden te doen als dat nodig is. De helft (53 procent) van de deelnemers aan het onderzoek doet nu iets extra's voor iemand anders. Sommigen deden voorheen al aan mantelzorg of vrijwilligerswerk, maar door de crisis is er een hele nieuwe groep bij gekomen.

Mensen geven aan dat het heel prettig is om iemand te kunnen helpen: "Een boodschapje meenemen voor mijn oudere buurman is een kleine moeite. Ik kan op veilige afstand blijven en het geeft voldoening."

Door het coronavirus krijgt Ans niet meer de thuiszorg die ze eerder wel kreeg. Dat maakt het lastig voor haar om dagelijkse klusjes gedaan te krijgen. Maar gelukkig is er een oplossing: student Nadine doet de boodschappen.

Boodschapje voor oude buurvrouw

De meesten helpen vooral door wat vaker te bellen of te appen met ouderen, een boodschap te halen of van een afstand een praatje te maken. Veel mensen worstelen met het dilemma hoe ze kunnen helpen zonder al te dichtij te komen. Boven alles willen ze voorkomen dat ze kwetsbaren of zichzelf besmetten.

Sommigen komen wel bij elkaar over de vloer: maken schoon, koken eten, doen een spelletje. En er zijn ook nog steeds grootouders die zeggen op de kleinkinderen te passen, ondanks de risico's.

Lees ook

Jong en oud komen in actie

De groep die in actie komt is heel divers. Alle geledingen van de maatschappij doen mee. Van jong tot oud draagt iedereen zijn steentje bij. In de groep tot 35 jaar doet 51 procent wat voor een ander, tussen de 35 en 65 jaar ligt dat nog iets hoger: 59 procent. Ook ouderen helpen naar vermogen: 43 procent.

info

Over het onderzoek:

Het onderzoek is gehouden op 24 en 25 maart 2020. Aan het onderzoek deden 26.976 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee.
Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 65.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Zelensky te emotioneel, Trump een pestkop': het ontspoorde overleg in het Witte Huis ontleed

'Zelensky te emotioneel, Trump een pestkop': het ontspoorde overleg in het Witte Huis ontleed
De ontmoeting tussen president Zelensky en president Trump liep flink uit de hand
Bron: AFP

In zijn veertigjarige carrière maakte hij veel conflicten mee, maar zoiets als het ontspoorde overleg in het Witte Huis heeft oud-ambassadeur Ron Keller nog nooit gezien. "Wat hier gebeurde, was een openlijke aanval."

"Ik was aanwezig bij duizenden ontmoetingen en heb veel ruzies meegemaakt, van bewindslieden en premiers en presidenten. Maar diplomatieke onenigheid wordt altijd achter gesloten deuren beslecht. Dat je dit zo openlijk voor de camera's doet, heb ik nog nooit gezien."

'Zelensky werd zwartgemaakt'

Ron Keller was voor Nederland onder andere ambassadeur in Oekraïne, Rusland, Turkije en China. Hij weet daarom alles over de manier waarop diplomatie zou moeten verlopen.

Twee partijen die samen voor de camera verschijnen, benadrukken daar normaal gesproken wat ze gemeenschappelijk hebben. Dat dit nu niet gebeurde, is volgens Keller geen toeval: "Het kan niet anders dan een bewuste poging zijn geweest om Zelensky zwart te maken. Om hem de schuld te kunnen geven van het afketsen van onderhandelingen."

Bekijk ook

'Duidelijke strategieën zichtbaar'

Vooral de Amerikaanse vice-president JD Vance stuurde gisteren aan op het conflict, zag de oud-ambassadeur. "Steeds gooide hij weer die steen in de vijver. De scherpe bewoordingen, de lichaamstaal en de duidelijke strategieën die zichtbaar werden, waren onderdeel van een gecoördineerde poging om Zelensky politiek te beschadigen."

Het doel? "Trump heeft beloofd om binnen een dag vrede te brengen. Maar dat kan alleen als Zelensky verdwijnt, want dat is wat Poetin wil. Toen Poetin Oekraïne binnenviel, was zijn boodschap: dit nazi-regime moet weg."

Politieke aanval

"Wat we gisteren zagen was een politieke aanval met een duidelijke agenda. Op het moment dat Zelensky wordt vervangen, kan Rusland Oekraïne ondermijnen zonder nog een kogel af te vuren. En krijgt Tump alsnog zijn grondstoffen."

Zelensky gaf zich alleen niet zomaar gewonnen en dat ergerde Trump: "Hij is niet gewend om tegenspraak te krijgen. Zijn entourage bestaat uit ja-knikkers. Voor het oog van de camera's werd hij uitgedaagd en dat maakte hem boos."

Bekijk ook

'De bully op het schoolplein'

Trump heeft zichzelf als vredesstichter gepresenteerd, vertelt Keller. "Als iemand die binnen 24 uur een deal kan sluiten. Maar nu dat niet lukt, stort zijn illusie in elkaar."

Later probeerde Trump alsnog zijn zin te krijgen, zag Keller. "Niet met inhoudelijke argumenten, maar door steeds harder te schreeuwen. Dat is zijn stijl. Hij is als een 'bully', een pestkop, op het schoolplein."

De rol van JD Vance

De aanwezigheid en actieve rol van vice-president Vance vond de oud-ambassadeur ook opvallend. "Normaal gesproken houdt een vice-president zich op de achtergrond. Hier zagen we een man die zich al klaarstoomt voor een grotere rol."

Keller vond de houding van Vance misschien nog wel enger dan die van Trump. "Trump wil vooral zijn eigen ego strelen en de Nobelprijs winnen, maar Vance heeft een agenda. Hij is ideologisch en gelooft echt in een andere geopolitieke koers voor Amerika. Van een voormalig Trump-criticus ontwikkelde hij zich tot een loyale bondgenoot. Iemand die Poetin niet als vijand ziet, maar als een strategische partner."

'Zelensky was te emotioneel'

Hoe vond Keller dat Zelensky het deed? "Helaas reageerde hij te emotioneel en te reactief. Hij had zich moeten beheersen en Trump en Vance moeten laten uitpraten, in plaats van er doorheen te praten en te willen reageren."

Strategischer en kalmer reageren was beter geweest, zegt de oud-ambassadeur. "Bijvoorbeeld door te glimlachen en vervolgens rustig en met heldere argumenten zijn standpunt uiteen te zetten. Hij had Trump moeten laten uitrazen en dan superieur moeten reageren. Een beetje 'kill them with kindness and bury them with a smile.'"

Bekijk ook

Europa moet kiezen

Toch begrijpt Keller de reactie van Zelensky wel. "Deze man vecht al drie jaar voor het voortbestaan van zijn land. En nu krijgt hij van zijn belangrijkste bondgenoot te horen dat híj de boosdoener is. Dat is bijna ondraaglijk. Tactisch was het dus niet handig, maar menselijk gezien is zijn reactie begrijpelijk."

Wat dit alles betekent voor Oekraïne? Keller is somber. "Ik zeg al weken: dit gaat niet goed aflopen voor Oekraïne. Amerika is zich aan het terugtrekken. Als Zelensky niet meer kan rekenen op de steun van Washington, komt er een cruciaal moment voor Europa. Het is tijd om te kiezen: laten we Zelensky vallen of nemen we als Europa zelf de leiding in de steun aan Oekraïne?"

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ruim 4 op 10 kinderen mogen voor 18de verjaardag alcohol drinken, ouders wel strenger over leeftijdsgrens

Ruim 4 op 10 kinderen mogen voor 18de verjaardag alcohol drinken, ouders wel strenger over leeftijdsgrens
4 op de 10 ouders staan alcoholgebruik voor 18e verjaardag toe
Bron: EenVandaag

44 procent van ouders van 16- en 17-jarige kinderen staat toe dat hun kind voor hun 18de verjaardag alcohol drinkt. Dat cijfer is gedaald: in 2018 mocht nog meer dan de helft drinken als minderjarige.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 1.500 leden van het Opiniepanel met kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Als het gaat om de oudste kinderen (16 en 17 jaar), zijn ouders een stuk strikter geworden over alcoholgebruik dan 7 jaar geleden. Toch knijpt een redelijk deel nog weleens een oogje dicht als het hierover gaat, óók bij kinderen onder de 16 jaar.

'Gun een gezonde start'

Bij ouders van tieners is er vooral meer aandacht voor de schadelijke effecten van alcohol op jonge leeftijd dan voorheen. Ruim de helft (55 procent) staat het daarom niet toe dat hun kind op 16- of 17-jarige leeftijd drinkt.

"Het is zo slecht voor zijn fysieke en mentale ontwikkeling", zegt een ouder. "Ik gun mijn kind een gezonde start in het leven."

Blijf erover praten

Ook de 15-jarige dochter van Esther Ekkel mag niet drinken. En toen haar zoon nog onder de 18 was, gold voor hem dezelfde regel. "We hebben van jongs af aan tegen onze kinderen gezegd: bij ons geldt geen drank onder de 18. Dat weten ze gewoon."

Wel vindt ze het belangrijk om als ouder gesprekken over alcohol te hebben. "Toen mijn zoon een keer in het horecabedrijf waar hij als minderjarige werkte een feestje had, vroeg ik wel toen hij thuis kwam: wat heb je gedronken? Hij zei toen, 'cola'. En ik had wel door dat dat niet zo was", lacht ze. "Maar het belangrijkste is: blijf erover praten. Een open gesprek is belangrijk."

Mogen kinderen op minderjarige leeftijd alcohol drinken van hun ouders?

Goede voorbeeld geven

Net als Esther, vindt ook Wilke Heijnen het belangrijk dat ouders het gesprek aan gaan. Ze is projectleider NIX18 van het Trimbos-instituut. "Ouders hebben veel meer invloed dan ze zelf vaak denken. Dus blijf dat gesprek ook vooral voeren, zeker als je kind meer interesse krijgt in alcohol."

Daarnaast is de ouder zelf ook cruciaal, zegt Heijnen. "Het begint bij de ouder om een goed voorbeeld te geven. Niet bij elk feestje alcohol drinken bijvoorbeeld, wees je daar bewust van."

Bewustwording onder tieners

Niet alleen de volwassenen, maar ook tieners zelf lijken bewuster om te gaan met drank.

Enkele ouders die meededen aan het onderzoek laten weten dat hun kind van hen al wel alcohol zou mogen drinken, maar daar 'niks van moet hebben' of er 'nog lang niet aan wil beginnen'.

Bekijk ook

'Liever gecontroleerd'

In totaal vinden ruim 4 op de 10 ouders (44 procent) het geen probleem als hun kind van 16 of 17 weleens een biertje drinkt. In 2018, zo'n 4 jaar na het verhogen van de leeftijdsgrens, was dat nog 56 procent.

Zij denken dat verbieden 'averechts' werkt en hebben liever dat hun kind er in een 'gecontroleerde situatie' aan begint, dan dat ze 'stiekem gaan drinken'.

Een klein slokje

Niet alleen onder de oudste leeftijdsgroep, maar ook als het gaat om 14- of 15-jarige kinderen staat een vijfde (19 procent) het toe dat hun kind weleens iets alcoholisch mag drinken. Veel van deze ouders geven aan dat het gaat om 'kleine promillages' of '1 glas bij een speciale gelegenheid'.

Een kleine groep van 7 procent, staat dit ook toe bij kinderen van 12 of 13 jaar. Vaak om 'een slokje te proeven' of 'niet te spastisch' te willen doen.

Bekijk ook

'Verbieden werkt niet'

Ook panellid Ruud van Dijk staat er zo in. Hij heeft een volwassen kind, maar ook een zoon van 17. "Ik denk dat ik ze het meest smerige heb gegeven wat je je kan voorstellen: jenever of zo. Dan associeer je alcohol met iets vies. Ze hebben altijd geweten dat ze mochten drinken, maar ik heb ze ook altijd verteld: het is beter om er niet aan te beginnen, want je komt er lastig van af."

Verbieden werkt niet volgens Ruud. "Zeker in die leeftijdsfase denk ik dat als je het gaat verbieden, kinderen het juist willen, ze willen experimenteren op die leeftijd."

Geen goed plan

Maar is het wel verstandig, om je kinderen liever een keer thuis uit de bocht te laten vliegen dan in een café? Volgens Heijnen niet. "Wij horen vaak terug dat ouders hun kinderen thuis leren drinken. Dat is geen goed plan." Ze vertelt dat wetenschappelijk onderzoek hierover laat zien dat grenzen hierdoor juist vervagen. "En we weten ook dat kinderen die thuis mogen drinken, vaker buitenshuis drinken."

En af en toe een drankje voor je minderjarige kind inschenken, tijdens de feestdagen bijvoorbeeld? "Ook dat is niet verstandig om te doen", antwoordt Heijnen. "Dat werkt alleen maar verwarrend voor kinderen."

Gesprek over Carnaval

Dit weekend is het Carnaval, een feest waar veel jongeren drinken. "Carnaval is zo'n moment waarop jongeren eerder in aanraking komen met alcohol en ook zijn ouders tijdens die dagen vaak toleranter", zegt Heijnen.

"Dat is hét moment dat ouders het gesprek zouden moeten voeren en dat hoeft niet lastig te zijn", merkt ze op. "Zoek daarvoor een rustig moment uit: als je samen met de hond wandelt bijvoorbeeld, of in de auto."

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 28 januari tot en met 24 februari 2025. Er deden in totaal 1.499 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, die een of meerdere kinderen hebben tussen de 12 en 17 jaar. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant