Met nog één dag te gaan tot het referendum lopen de voorstanders verder uit. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag en Ipsos. 53 procent van de mensen die zegt morgen (waarschijnlijk) te gaan stemmen bij het referendum, is van plan een stem vóór de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten uit te brengen.
Een derde (34%) is van plan om tegen te stemmen. Een maand geleden zei 48 procent voor te stemmen en 32 procent tegen. Het aantal mensen dat nog niet weet wat ze morgen stemmen is teruggelopen naar 13 procent. Drie weken geleden twijfelde 20 procent nog.
Hoe ouder, hoe positiever over de inlichtingenwet
Uit de peiling blijkt dat het lastig is voor het Nee-kamp om het tij nog te keren. Kiezers onder 35 jaar zijn verdeeld over de wet (41% stemt voor). Maar 55-plussers zijn dat niet: een duidelijke meerderheid (60%) is van plan voor te stemmen. Ouderen zijn ook nog eens zekerder van hun stem: slechts één op de tien (10%) twijfelt nog over de stemkeuze. Bij de jongeren weet bijna een kwart (23%) vlak voor het referendum nog niet wat te stemmen.
FvD verliest drie zetels
In De Peiling, de politieke analyse van EenVandaag uitgevoerd door onderzoeksbureau Ipsos, blijven de verhoudingen nagenoeg gelijk. Alleen Forum voor Democratie verliest drie zetels. De partij eindigt deze maand op negen virtuele zetels. Uit het onderzoek blijkt dat de waardering voor Thierry Baudet iets afneemt ten opzichte van vorige maanden. Toen scoorde hij rond de 5, nu krijgt de partijleider gemiddeld een 3.8 als rapportcijfer.
De hele uitslag is als volgt:
VVD 32 (+1)
PVV 16 (+1)
CDA 16 (+1)
D66 16 (-)
GroenLinks 14 (-)
SP 13 (-)
PvdA 8 (-)
CU 6 (+1)
PvdD 7 (-1)
50PLUS 7 (+1)
SGP 3 (-)
DENK 3 (-1)
Forum voor Democratie 9 (-3)
Over het onderzoek
Het onderzoek van Ipsos is gehouden onder een representatieve steekproef van 1164 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 16 tot en met 20 maart 2018. Afwijkingen tussen de samenstelling van de uiteindelijke steekproef en de samenstelling van de Nederlandse stemgerechtigde bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen worden door middel van een weging gecorrigeerd. Omdat de zetelaantallen zijn gebaseerd op steekproeven moet rekening worden gehouden met de statistische marges die daarbij horen. Bij de steekproeven die per peiling worden gebruikt zijn die marges gemiddeld bij de kleine partijen +/- 1% en bij de grootste partijen +/- 2.5%.
Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.
Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.
Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.
Wat betekent dit voor Oekraïne?
"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.
De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."
Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."
"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."
info
Wat ligt er nu op tafel?
Wat Rusland krijgt:
De Krim wordt officieel erkend als Russisch door de VS.
Behoud van bezette delen van Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja.
Garantie dat Oekraïne nooit lid wordt van de NAVO.
Opheffing van alle westerse sancties sinds 2014.
Economische samenwerking met de VS, vooral op het gebied van energie en industrie.
Wat Oekraïne krijgt:
Een vage 'veiligheidsgarantie' van een losse groep Europese landen. De VS doet niet mee.
Een klein deel van Charkiv terug, vrije doorgang over de Dnipro-rivier.
Beloften over wederopbouw (maar zonder duidelijk budget of financiering).
De kerncentrale van Zaporizja blijft formeel in Oekraïense handen, maar wordt beheerd door de VS. De opgewekte stroom gaat zowel naar Oekraïne als naar Rusland.
Een mijnbouwdeal met de VS, ondertekening staat gepland voor donderdag.
Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.
"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."
Onredelijke verwachtingen van Trump
President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.
Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."
Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."
"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.
Serieuze bedreiging
Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.
"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."
Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.
"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.
Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'
