PvdA/GroenLinks en BBB verliezen fors aan de nieuwe partij van Pieter Omtzigt. Het enthousiasme over de komst van Frans Timmermans lijkt in 1 maand weggezakt en de komst van Mona Keijzer kan niet voorkomen dat BBB fors verliest.

Dat blijkt uit de nieuwe zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos. PvdA/GroenLinks verliest in een maand tijd 7 zetels en staat nu op 20. De partij staat daarmee op afstand van Pieter Omtzigts Nieuw Sociaal Contract (NSC) en de VVD.

Van driestrijd naar tweestrijd

Nieuw Sociaal Contract (NSC) komt in één klap op 27 zetels. De oprichting van die partij schudt de boel flink op, maar de VVD wordt in vergelijking met de vorige peiling weinig geraakt. De partij van Dilan Yeşilgöz verliest 2 zetels en staat op 26.

Waar het vorige maand nog ging over een driestrijd tussen de VVD, PvdA/GroenLinks en BBB, is er in deze peiling sprake van een tweestrijd tussen NSC en de VVD. De rood-groene samenwerking volgt op enige afstand en BBB en de PVV staan daar weer achter.

info

Waarom noemen we Nieuw Sociaal Contract niet de grootste?

Soms heeft een partij 1 of 2 zetels meer dan een ander, maar zeggen we toch niet dat die partij 'groter' of 'de grootste' is. Dat zit zo:

In peilingen zit altijd enige onzekerheid. Voor het onderzoek worden door onderzoeksbureau Ipsos zo'n 1000 mensen ondervraagd. We corrigeren die zo goed mogelijk voor de samenstelling van de Nederlandse bevolking. Maar omdat we niet alle Nederlanders ondervragen, blijft een peiling een inschatting. Daarom moet er rekening worden gehouden met onzekerheidsmarges van ongeveer 2 zetels bij grotere partijen.

Dat betekent dat NSC, die in deze peiling op 27 zetels staat, er eigenlijk ook 25 of 29 kan hebben. En de VVD heeft er 26, maar zou zomaar ook op 24 of 28 kunnen staan. We weten dus niet zeker welke van deze partijen het grootste is en daarom zeggen we dat ook niet. Als er 1 of (bij grote partijen) 2 zetels verschil tussen partijen zitten, noemen we die partijen ongeveer even groot.

PvdA/GL verliest fors

Die laatste drie partijen verliezen deze maand flink. Zo gaan de 7 zetels die er eind juli bij de PvdA/GroenLinks bij kwamen, er nu weer af.

De peiling van eind juli was kort nadat bekend werd dat Frans Timmermans zich kandidaat stelde als lijsttrekker. Het nieuws van de samenwerking met deze leider trok toen kiezers, het zogenoemde 'Timmermans-effect', maar dat lijkt nu voorbij.

Timmermans reageert op zetelpeiling

NSC trekt breed scala aan kiezers

Een van de vaak door Timmermans benoemde thema's, bestaanszekerheid, is ook het speerpunt van andere politici, Pieter Omtzigt voorop. Zijn partij trekt deze maand kiezers die eerder nog op de PvdA of GroenLinks wilden stemmen. Ook de Partij voor de Dieren lijkt te profiteren van het verlies van PvdA/GroenLinks.

De linkse samenwerking is bij lange na niet de enige die verliest aan Omtzigts NSC. De PVV zakt vier zetels en staat nu op 15, de SP verliest er ook 3, maar het is vooral de BBB die flink moet inleveren. Die partij verliest 9 zetels en komt op gelijke hoogte met de PVV.

Zo staan de partijen er deze maand voor.

BBB-aanwinsten

De presentatie van Mona Keijzer als 'premierskandidaat' en het aantrekken van drie voormalig JA21- en PVV-politici kunnen niet voorkomen dat de partij per saldo 9 zetels inlevert. Maar dat betekent niet dat de nieuwe aanwinsten de partij niks opleveren.

Vooral JA21-kiezers voelen zich door de nieuwe BBB-aanwinsten meer aangetrokken tot de partij. Een kwart van de mensen die vorige week nog op de partij van Eerdmans wilden stemmen, is deze week overgestapt naar BBB. Daarnaast zegt een deel van de FVD-, PVV-, NSC- en SP-kiezers zich door de komst van Keijzer meer aangetrokken te voelen tot de partij, blijkt uit onderzoek onder het Opiniepanel.

Bekijk ook

SP op 3 zetels

Ook de SP moet in deze peiling flink inleveren. De partij van Lilian Marijnissen halveert en houdt deze maand slechts 3 zetels (-3) over. Volt, Forum voor Democratie, JA21, de SGP en DENK staan op dezelfde hoogte.

De nieuwe partij van Omtzigt en de presentatie van Henri Bontenbal als nieuwe partijleider zorgen bij het CDA voor weinig verschuivingen. De christendemocraten staan op 5 zetels (-1), nog altijd flink minder dan de 15 die de partij bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen haalde.

ChristenUnie en D66 stabiel

Ook de ChristenUnie staat op 5 zetels. Die partij is de enige in het demissionaire kabinet die sinds het aantreden daarvan in 2021 stabiel blijft.

Deze maand blijft D66 dat ook. De partij van Rob Jetten staat, net als bij de vorige peiling, op 10 zetels. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen waren dat er nog 24.

info

Over het onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.031 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 1 tot en met 4 september 2023. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2,5 procent bij de grootste partijen.

Het onderzoek onder het Opiniepanel is gehouden van zaterdag 2 tot en met maandag 4 september, toen al bekend was dat Mona Keijzer zich aansloot bij BBB. Aan dat onderzoek deden 35.019 mensen mee. Het is representatief voor zes variabelen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.