Gaan we ons strikt aan de nieuwe coronaregels houden nu de tweede golf een feit is? Ruim driekwart (79 procent) is dat wel van plan. Maar één op de zes ziet dat niet zo zitten. Vooral FVD-kiezers zien er de noodzaak niet van in.
Het kabinet kondigde maandagavond in een persconferentie een flink pakket met strengere maatregelen aan. EenVandaag vroeg aan ruim 26.000 mensen of zij van plan zijn zich hieraan te houden. De grootste groep (79 procent) zegt dit heel streng (32 procent) of redelijk streng (47 procent) te doen. Zij willen zich nu weer extra inspannen om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Het cijfer ligt lager dan tijdens de lockdown in april, toen zei 92 procent zich aan de regels te houden.
Een op de zes gaat regels niet streng volgen
Het aantal mensen dat aangeeft de regels maar beperkt of niet op te volgen, is gestegen. In april was dat 8 procent. Nu zegt opgeteld 17 procent zich niet zo streng (9 procent) of bijna niet (8 procent) aan de regels te gaan houden. Veel mensen hebben er moeite mee om voor de tweede keer hun leven te laten beperken door een virus waarvan we niet weten hoe lang het nog onder ons is.
Wie zijn deze mensen? Het zijn ondernemers, ouders en jongeren die om verschillende redenen worstelen met de regels. Zij hebben de afgelopen maanden de negatieve gevolgen in hun persoonlijke of zakelijke leven ervaren. Maar vooral kiezers van Forum voor Democratie springen eruit.
Ik ben het zat, deze crisis is gefabriceerd door de overreactie van de overheid.
'Ik laat mijn normale leven niet meer afpakken'
Van de mensen die nu FVD zouden stemmen, zegt een meerderheid van 62 procent zich niet zo strikt of helemaal niet aan de regels te houden. Zij zijn boos op het kabinet omdat hun normale leven wordt afgepakt voor een probleem dat in hun ogen niet zo groot is. Ook kiezers van de PVV en niet-stemmers staan kritischer tegenover de regels. Bij beide groepen zegt een derde de regels maar beperkt na te leven.
"Het heeft geen zin om allerlei dingen te laten, je vrijheid in te laten perken voor een relatief mild virus. Er zullen er nog wel veel meer komen. Prima om de ouderen en kwetsbaren te beschermen, maar ik blijf gewoon mijn ding doen", schrijft een FVD-kiezer. Een ander zegt: "Ik ga me zeker niet strenger aan de regels houden omdat ik niet geloof in een tweede golf. Net als dat ik ook niet geloof in de maatregelen en de eerste golf. Er is geen bewijs voor."
Economisch belang en sociaal isolement
Ook ondernemers met en zonder personeel houden zich minder dan gemiddeld aan de coronaregels: 31 procent zegt dit maar beperkt te doen. Ze vinden het soms belangrijker om wat te verdienen in deze moeilijk tijd dan zich volledig aan de regels te houden. Dat geldt bijvoorbeeld voor sommige ondernemers in de horeca, contactberoepen en entertainment-sector. Het kabinet heeft volgens hen te weinig oog voor hun economisch belang.
Een andere groep die het relatief moeilijk vindt, zijn jonge mensen tussen de 16 en 35 jaar. Voor hen zijn sociale contacten en uitgaan relatief belangrijk. Een jongere zegt daarover: "Ik houd het mentaal niet vol om mezelf weer thuis op de sluiten. Ik neem liever het risico om corona te krijgen dan dat ik in een depressie beland." Zeker als ze alleen zijn, ligt eenzaamheid op de loer. Daarom zegt een kwart (26 procent) zich niet zo streng aan de voorschriften te houden.
Verkouden kids dilemma voor ouders
Ouders van schoolgaande kinderen zijn niet massaal tegen de regels. Maar ze lopen wel tegen dilemma's aan, waardoor een kwart (28 procent) aangeeft zich soms wat minder aan de regels te houden. Ze gunnen hun kinderen graag omgang met vriendjes, maar dat is boven de 13 nu nog maar beperkt mogelijk buiten school.
Veel ouders hebben tijdens de lockdown gezien hoe zwaar het mentaal voor hun kinderen was om weinig sociaal contact te hebben. Ook komen ze, nu hun kinderen steeds vaker verkouden worden, voor een lastige keuze te staan: wanneer zijn ze te ziek of besmettelijk om naar school te gaan en wanneer kan dat nog wel?
Blijven knuffelen
De groep deelnemers die moeite heeft om de regels op te volgen heeft vooral problemen met maatregelen die hun sociale contacten beperken. Thuis maximaal 3 bezoekers ontvangen zien ze niet zitten (71 procent). Nog geen kwart (23 procent) zegt zich hieraan te houden. En driekwart (76 procent) is van plan buitenshuis gewoon met meer dan vier mensen af te spreken. Daarbij willen ze ook graag een zoen en een omhelzing blijven geven (60 procent).
Een deelneemster schrijft hierover: "Ik mijd al te nauw contact met mijn moeder, (bijna 90). Hoewel zij aangeeft liever corona te krijgen dan haar sociale contacten te moeten missen. Zoals ze zelf zegt: 'ik moet toch ergens een keer aan dood gaan'. Dat zou ook mijn insteek zijn in dezelfde situatie." Een ander zegt: "De mensen die dicht bij mij staan die knuffel ik, ik maak geen winkelwagens schoon, en was niet mijn handen kapot. Ik bouw graag weerstand op."
Over het onderzoek
Aan het onderzoek (PDF), gehouden van 28 tot 30 september 2020, deden 26.436 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.