radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Meeste NSC-kiezers vinden het prima als Pieter Omtzigt geen premier wordt

Meeste NSC-kiezers vinden het prima als Pieter Omtzigt geen premier wordt
Pieter Omtzigt
Bron: ANP

Hoewel Pieter Omtzigt het vuur aan de schenen wordt gelegd over de premiersvraag, is dat voor zijn kiezers amper relevant. 7 op de 10 vinden niet dat hij er snel duidelijkheid over hoeft te geven. En nog meer vinden het prima als hij geen premier wordt.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 2.100 huidige kiezers van NSC. Het lijkt de laatste weken nergens anders meer over te gaan: gaat Omtzigt duidelijkheid geven of niet? De NSC-leider zegt nu het liefst in de Tweede Kamer te blijven, maar de definitieve keuze over het premierschap als zijn partij de grootste wordt, tilt hij over de verkiezingen heen.

Duidelijkheid niet nodig

Zijn kiezers vinden dat helemaal niet zo erg. Die lijken, in tegenstelling tot de rest van het land, totaal niet bezig met de premiersvraag.

Zo hoeft Omtzigt van een meerderheid van de NSC-kiezers (68 procent) helemaal niet zo snel mogelijk antwoord te geven op de vraag of hij premier wil worden.

Bekijk ook

Prima als Omtzigt in Kamer blijft

Dat Omtzigt nu laat doorschemeren zelf het liefst in de Tweede Kamer te willen blijven, lijkt zijn achterban ook geen probleem te vinden. Bijna alle NSC-kiezers (89 procent) zeggen het prima te vinden als hij geen premier wordt.

Vlak voordat Omtzigt zo expliciet zei dat het fractievoorzitterschap zijn voorkeur heeft, zijn kiezers ook gevraagd naar hun stemgedrag. Bijna niemand zei dat zo'n beslissing voor hen een reden zou zijn voor een overstap. Slechts een minderheid (38 procent) verwachtte bovendien dat hij premier wilde worden: "Hij zei al dat hij vaak bij z'n gezin wil zijn. Dan is het voor mij wel duidelijk dat hij het niet wordt", verklaart een stemmer.

Chalotte Nijs van het Opiniepanel over de kiezers van NSC

Geen premierverkiezingen

Volgens veel mensen zou het er niet toe moeten doen of Omtzigt zelf premier wil worden of niet. Ze wijzen erop dat mensen in het land de Tweede Kamer kiezen: "Het zijn geen premiersverkiezingen, het volk gaat daar niet over", zegt iemand. Ook zijn er mensen die benadrukken vanwege de inhoud op de partij te stemmen.

Dat neemt niet weg dat veel kiezers Omtzigt wel graag als premier zouden zien. Al tijden wordt hij, ook onder stemmers op andere partijen, als meest geschikte kandidaat gezien. Maar niet alle NSC-stemmers vinden dat. Mensen kennen hem als Kamerlid en sommigen zien graag dat hij juist die functie blijft vervullen. Zo zegt een NSC-stemmer: "Ik vraag me af of hij de meest geschikte premier is. Ik denk dat zijn kwaliteiten beter tot hun recht komen in de Kamer. Daarvan weten we dat hij het kan."

Bekijk ook

Wie dan?

Veel stemmers verwachten dat NSC, ook zonder Omtzigt als premier, invloed kan hebben op het beleid. "Pieter Omtzigt staat voor een politieke beweging die bij regeringsdeelname de koers bepaalt", zegt iemand. "Of hij dan zelf premier wordt of iemand die dat misschien beter kan, dat maakt niet zoveel uit."

Als NSC de grootste partij wordt, maar Omtzigt zelf niet de voorman van een kabinet wil worden, is vooral iemand anders op de NSC-lijst volgens kiezers aan de beurt. 85 procent zou dat acceptabel vinden. De helft (50 procent) steunt iemand van buiten de kieslijst. Nog iets minder enthousiasme is er over leiders van andere partijen. Dilan Yeşilgöz van de VVD ligt dan voorop. De helft van de NSC-kiezers (47 procent) zou haar acceptabel vinden als premier; Frans Timmermans scoort een stuk minder: 23 procent.

Stel dat NSC de grootste partij wordt en Pieter Omtzigt wil geen premier worden, wie vinden NSC-kiezers dan acceptabel?
info

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd op 9 november 2023. Aan het onderzoek deden 2.137 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee die NSC zouden stemmen als er vandaag verkiezingen zouden zijn. De uitkomsten zijn gewogen en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Luchtkwaliteit flink verbeterd in Nederland, maar we zijn er nog niet: 'De landbouw blijft uitstoten'

Luchtkwaliteit flink verbeterd in Nederland, maar we zijn er nog niet: 'De landbouw blijft uitstoten'
Tata Steel in IJmuiden stoot veel vervuilende stoffen uit
Bron: ANP

Door alle problemen met stikstof zou je denken dat de luchtkwaliteit in Nederland er slecht voor staat. Maar de lucht in Nederland wordt steeds schoner. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. "Maar we kunnen nog niet achterover leunen."

"Er ligt een deken van luchtvervuiling over Europa, en die wordt veroorzaakt door verschillende chemische stoffen die worden uitgestoten", licht Marko Hekkert, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toe. Het inademen van die stoffen is schadelijk voor onze gezondheid.

Europese afspraken

Stoffen als zwaveldioxide, stikstofoxide, ammoniak en fijnstof zijn een stuk minder aanwezig in de lucht dan jaren geleden, zo concludeert het PBL, dat de luchtkwaliteit samen met het RIVM onderzocht.

Dat komt doordat Europa eerder afspraken heeft gemaakt om die uitstoot te verminderen en de lucht weer schoner te krijgen. Auto's, schepen en stallen moesten minder vervuilend worden gemaakt. Afspraken met de industrie spelen een belangrijke rol. "Ze hebben nieuwe technieken ontwikkeld en geĂŻmplementeerd, en dat heeft gewerkt. De auto's die we nu kopen zijn een stuk schoner dan 20 jaar geleden", zegt Hekkert.

Bekijk ook

Emissiedoelen in zicht

Onze lucht is nu dus een stuk schoner dan decennia geleden. En wordt ook nog schoner, zo is de verwachting. Bijvoorbeeld doordat we meer elektrisch gaan rijden. Het PBL denkt dat de kans groot is dat we de Europese emissiedoelen in 2030 gaan halen.

Waar vroeger bijvoorbeeld zwavel een groot probleem was, speelt die stof nu nauwelijks nog een rol, merkt Hekkert op. "Dat leidde tot zure regen, waardoor bossen doodgingen. Maar nu hebben we het niet eens meer genoemd in onze presentatie."

Schonere kachels

Fijnstof is nog wel een punt van aandacht. Daar is volgens het PBL wel een daling te zien, maar veel minder scherp dan bij andere stoffen. "Van fijnstof worden mensen echt ziek, maar we hebben er ook zelf veel invloed op", zegt Hekkert.

Het gebruik van houtkachels stoot bijvoorbeeld veel fijnstof uit. Wie iets aan zijn vervuiling wil doen kan een schonere kachel aanschaffen.

Bekijk ook

Levensverwachting 8 maanden korter

Voor onze gezondheid en kwaliteit van leven is de luchtkwaliteit van groot belang. De levensverwachting in Nederland wordt door de luchtvervuiling gemiddeld 8 maanden ingekort. Als deze verbetering zich doorzet, kan dit teruglopen tot 4 maanden.

"Dat klinkt misschien niet als een groot verschuil, maar het is een gemiddelde voor heel Nederland. Veel mensen overlijden hier gewoon jaren eerder door."

Landbouwsector blijft vervuilen

Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot, liggen de landelijke doelen voor stikstofdepositie op de natuur nog ver buiten bereik. "De landbouw is de sector die nog relatief veel blijft uitstoten", zegt Hekkert.

Als het gaat om de gezondheid van de mens gaat het nu een stuk beter, maar de natuur heeft het nog zwaar. Daar zal dan ook nog hard aan gewerkt moeten worden om aan de normen te voldoen. "We kunnen nog niet achterover leunen."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'
Minister van Justitie & Veiligheid David van Weel (VVD)
Bron: ANP

Nog geen 1 op de 3 Nederlanders heeft een noodpakket thuis, blijkt uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel. Veel te weinig, zegt minister David van Weel. "Dat moet naar 100 procent. Iedereen moet zichzelf 72 uur kunnen redden."

Minister van Justitie & Veiligheid David van Weel vindt dat elke Nederlander zich 72 uur moet kunnen redden in geval van een crisissituatie. "Denk aan communicatie, voor als er geen mobiel netwerk is. Denk aan voedsel en drinkwater, als er geen supermarkten open zijn. Al dit soort zaken, die moet je 72 uur kunnen volhouden bij een crisis."

Van 48 naar 72 uur

Eerder was het advies om 48 uur zelfredzaam te zijn, maar dat is dus nu verhoogd met een extra dag. "Sinds de Koude Oorlog hebben we hier eigenlijk weinig aandacht aan besteed", vertelt de minister over het aanpassen van dit advies.

"Maar na Europees onderzoek waarin de 72 uur zelfredzaamheid wordt geadviseerd, hebben we besloten dat over te nemen", legt hij uit.

Bekijk ook

'Het is een kleine moeite'

Van Weel geeft als voorbeeld een crisissituatie waarin deze voorbereiding nodig is: "Ik hoop niet dat we te maken krijgen met een conflict morgen. Maar we kunnen wel te maken krijgen met rampen, met energie-uitval."

"De kans is misschien niet heel erg groot. Maar op het moment dat het zich voordoet, dan is het een hele kleine moeite om zo'n pakket aan te schaffen en heb je er veel plezier van", zegt hij.

Niet bij de buren aankloppen

28 procent van de leden van het EenVandaag Opiniepanel heeft nu een noodpakket in huis, en dat is volgens de minister te weinig. "Want iedereen die geen noodpakket heeft en wel te maken krijgt met zo'n situatie, die gaat aankloppen bij de buren."

En dat heeft gevolgen. "Als dat nu betekent dat maar een in de vier buren zo'n noodpakket heeft, dan kun je je voorstellen dat de 72 uur heel snel naar beneden gaat als je spullen moet delen met anderen. Dus als iedereen voor zichzelf zorgt, zorgen we ook voor elkaar. Daarom moet die 28 procent omhoog naar de 100 procent."

Bekijk ook

Burgers en overheid samen verantwoordelijk

Nu burgers langer voor zichzelf moeten zorgen, betekent dit dan dat de overheid zich terugtrekt? Van Weel begrijpt het sentiment, maar benadrukt dat ook de overheid aan de slag gaat. "Ik leg niet alles neer bij de burger. Het geldt ook voor lokale overheden, het geldt voor bedrijven."

"We roepen ook gemeenten op: ga je verzamelpunten inrichten, hoe je zorg je voor kwetsbare bewoners. Moet je misschien noodvoorzieningen opslaan op bepaalde locaties?", gaat hij verder. "Dus al die trajecten gaan we ook doen."

500 euro contant geld

Naast een noodpakket adviseert Van Weel burgers ook om contant geld in huis te hebben in het geval van een ramp of crisis. Banken en maatschappelijke organisaties overleggen al maanden over hoeveel cash geld mensen moeten aanhouden.

De minister doet een voorstel: "laat ik een voorschot geven. Ik denk dat met 500 euro in cash u echt ruim voldoende heeft om tijdens die 72 uur aan te schaffen wat u echt nodig heeft", zegt Van Weel tot slot.

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant