radio LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Meerderheid is bang dat oorlog tussen Israël en Hamas gevolgen heeft voor veiligheid en sfeer in Nederland

Meerderheid is bang dat oorlog tussen Israël en Hamas gevolgen heeft voor veiligheid en sfeer in Nederland
In Nederland waren afgelopen week meerdere demonstraties, zowel voor Israël als Palestina
Bron: ANP

Een meerderheid is ongerust over de gevolgen van de oorlog tussen Israël en Hamas voor de Nederlandse samenleving. 7 op de 10 zijn bezorgd over wat het doet met de spanningen in ons land en 57 procent vreest voor de openbare veiligheid.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel na de uitbraak van het geweld tussen Israël en Hamas. De oorlog is een ramp voor de stabiliteit in de wereld, en ook de Nederlandse samenleving zal de gevolgen voelen, verwachten grote groepen.

'Laten we bij elkaar blijven'

70 procent is bang dat het de sfeer in de samenleving negatief zal beïnvloeden. Na tal van binnenlandse en buitenlandse problemen, zoals corona, stikstof en de oorlog in Oekraïne, is dit volgens ondervraagden de zoveelste licht ontvlambare kwestie die mensen uit elkaar kan drijven. Iemand schrijft: "Weer een onderwerp waar mensen heel snel op kunnen polariseren. Het helpt niet dat er ook nog verkiezingen aankomen."

Meerdere deelnemers aan het onderzoek roepen op om terughoudend te blijven in uitingen over de oorlog. Zoals dit panellid: "Je mag je uitspreken, maar ik hoop dat mensen inzien dat het veel complexer is dan ze vaak roepen. Laten we nu eens bij elkaar blijven." Gekeken naar politieke voorkeur valt op dat kiezers van links tot rechts zich zorgen maken over de gevolgen van de oorlog voor de samenleving.

Zorgen over gevolgen oorlog Israël en Hamas

Bang voor demonstraties

Niet alleen de sfeer staat volgens panelleden onder druk. Veel mensen (57 procent) zijn bang dat de oorlog gevolgen heeft voor de veiligheid in Nederland. "Ik ben bang voor protesten en demonstraties die irritatie en geweld uitlokken en dat wij er als buitenstaanders in mee worden gezogen", vertelt iemand. Er deden ook een aantal Joodse mensen mee aan het onderzoek: "Ik ben Joods en nu erg op mijn hoede voor mijn eigen veiligheid. Ook in Nederland zijn antisemitische krachten aanwezig die hun frustraties op ons kunnen botvieren."

De aanslag in Brussel van maandagavond maakt mensen niet pessimistischer. De duizenden ondervraagden die de vragenlijst na de aanslag in Brussel invulden, zijn even bezorgd over de gevolgen van de oorlog tussen Israël en Hamas voor de veiligheid in ons land als panelleden die dat ervoor deden.

Discussie, maar weinig ruzie

In eigen kring zorgt de huidige situatie in Israël en Gaza voor verhitte discussies, maar nog weinig tot ruzie. 1 op de 3 ondervraagden (35 procent) heeft sinds de uitbraak van de oorlog discussie gehad met vrienden, familie en/of collega's, bij slechts 3 procent is er ruzie ontstaan over deze kwestie.

Iemand schrijft: "Ik heb wel een meningsverschil gehad met een collega, maar we kwamen ook snel tot de conclusie dat geen van de twee de goede of slechte is. Het is allemaal verschrikkelijk."

Bekijk ook

Oorlog domineert campagne (nog) niet

Hoewel de oorlog mensen massaal bezighoudt (73 procent), lijkt het de campagne voor de aankomende Tweede Kamerverkiezingen nog niet te gaan domineren. Uit de laatste zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos bleek eerder deze week dat kiezers niet massaal overstappen sinds het begin van de oorlog.

10 procent denkt dat het thema doorslaggevend is voor zijn stem; op de meeste kiezers heeft het dus nog geen invloed. Iemand schrijft daarover: "Het is toch nog een beetje ver-van-mijn-bedshow. Als hier de vlam in de pan slaat, is dat vast weer anders, maar voor nu blijft het godzijdank redelijk rustig."

Is de oorlog doorslaggevend voor de partijkeuze van kiezers?

Partijlijn in conflict Israël-Hamas

Ook zijn de meeste kiezers tevreden met wat de partij van hun keuze tot nu toe heeft gezegd over de oorlog.

Bij kiezers van de SP (22 procent) en die van GroenLinks-PvdA (19 procent), waar kandidaat-Kamerlid Kauthar Bouchallikht niet meer verkiesbaar wil zijn vanwege de partijlijn over het conflict, is iets meer onvrede dan bij de gemiddelde kiezer (13 procent) over hoe 'hun' partij zich tot nu toe heeft uitgelaten over de oorlog.

Bekijk hier de televisie-uitzending over dit onderwerp.
info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd van 16 tot en met 18 oktober 2023. Aan het onderzoek deden 29.675 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. De meeste ondervraagden (25.094) vulden het onderzoek voor de aanslag in Brussel van maandagavond in, maar de uitkomsten verschillen niet significant met die van ondervraagden die het onderzoek na de aanslag invulden (4.581).

De uitkomsten zijn gewogen en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant