meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Mannen stemmen vaker VVD, NSC-kiezers zijn relatief oud en GroenLinks-PvdA is populair onder hoogopgeleiden: de zetelpeiling uitgesplitst

Mannen stemmen vaker VVD, NSC-kiezers zijn relatief oud en GroenLinks-PvdA is populair onder hoogopgeleiden: de zetelpeiling uitgesplitst
Lijsttrekkers Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Pieter Omtzigt (NSC) in debat
Bron: ANP

Dé kiezer bestaat niet. Op welke partijen stemmen mannen vooral, wie weet de praktisch opgeleide kiezer te trekken en wie de oudere stemmer? Dit zijn de achterbannen van de vijf grootste partijen in de zetelpeiling: VVD, NSC, GroenLinks-PvdA, PVV en BBB.

Als we de zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos uitsplitsen naar een aantal achtergrondkenmerken zijn er opvallende verschillen tussen de partijen te zien. Dit zijn de profielen van de vijf grootste partijen in de nieuwste zetelpeiling.

VVD

In de peiling staat de VVD nu op 28 zetels. Een relatief groot deel van die zetels komt van hoogopgeleiden. De meeste VVD-kiezers zijn bovendien ouder dan 50 jaar. Vooral onder de jongste stemmers, tussen de 18 en 35 jaar, is de partij relatief minder populair.

De liberalen hebben met Dilan Yeşilgöz voor het eerst een vrouwelijke lijsttrekker, maar er stemmen relatief veel mannen op de VVD. Vrouwen zijn goed voor ongeveer 11 van de 28 zetels die de partij nu in de peiling heeft, 17 komen er van mannen.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de VVD-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 28 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

Nieuw Sociaal Contract

Pieter Omtzigt vist deels in dezelfde vijver als de VVD. Ook zijn Nieuw Sociaal Contract (NSC) is populair onder mannen en onder oudere mensen. NSC-stemmers zijn relatief wel nog ouder dan die van de VVD. In de laatste peiling komen ongeveer 10 van de 26 NSC-zetels van 65-plussers.

De partij trekt kiezers van alle opleidingsniveaus, maar vooral onder laagopgeleiden doet de partij het goed. In de laatste peiling heeft NSC 26 zetels, maar als alleen mensen met een lagere opleiding zouden mogen stemmen, zouden dat er meer zijn.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de NSC-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 26 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

GroenLinks-PvdA

Bij GroenLinks-PvdA is dat anders. De partij van Frans Timmermans, in de laatste peiling goed voor 22 zetels, trekt juist vooral hoogopgeleiden. Ongeveer de helft van de GroenLinks-PvdA-stemmers is hoogopgeleid. De enige andere partij waar dat zo is, is D66.

De rest van de achterban is juist heel divers. Zo stemmen er mensen van alle leeftijden op de linkse combinatie, en trekt de partij ongeveer evenveel mannen als vrouwen. Daarmee wijkt GroenLinks-PvdA af van andere linkse partijen. Zo stemmen op de Partij voor de Dieren meer vrouwen dan mannen en ook bij de SP is het aandeel vrouwelijke stemmers hoger.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de GL-PvdA-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 22 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

PVV

Ook de PVV trekt ongeveer evenveel mannen als vrouwen. De partij van Geert Wilders moet het niet van de 65-plussers hebben en trekt vooral werkende mensen tot 65 jaar van buiten de grote steden.

PVV-stemmers zijn bovendien vaak laag- of middelbaar opgeleid. In de nieuwste peiling staat de PVV nu op 17 zetels, de VVD op 28. Als alleen laagopgeleiden zouden mogen stemmen, zouden die twee partijen in de peiling ongeveer even groot zijn.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de PVV-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 17 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

BBB

Bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart werd BBB in alle provincies de grootste. De partij boekte de grootste winst in het noorden en oosten van het land. Maar sinds stikstof meer naar de achtergrond is verdwenen in het politieke debat, doet de partij van Caroline van der Plas het minder goed in de peiling voor de Tweede Kamer.

BBB-stemmers in de peiling komen uit alle delen van het land, maar de partij is nergens meer onbetwist de grootste. Vooral in het oosten, zuiden en westen moeten ze partijen als de VVD en NSC nu voor zich dulden. Net als bij de PVV zijn BBB-kiezers vooral laag- en middelbaar opgeleid. Kiezers hebben verschillende leeftijden, maar onder de jongste en oudste kiezers doet de partij het in dit onderzoek het relatief het best.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de BBB-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 12 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.
info

Over het onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.924 stemgerechtigde Nederlanders. De peiling is geen voorspelling van de verkiezingsuitslag. De gegevens zijn verzameld van 27 tot en met 30 oktober 2023.

Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 zetel bij de kleine partijen en +/- 2 zetels bij de grootste partijen. Als het gaat om de zetelpeiling per subgroep, kunnen de marges in het geval van kleine groepen in enkele gevallen oplopen tot +/- 7 zetels. Alle uitsplitste zetelverdelingen zijn hier te vinden.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom we ons niet direct zorgen hoeven te maken over ons pensioen bij onrust op de beurs

Waarom we ons niet direct zorgen hoeven te maken over ons pensioen bij onrust op de beurs
Peter van Vliet vraagt zich af wat er met zijn pensioen gebeurt bij een schommelende wisselkoers
Bron: EenVandaag/ANP

Zo'n 4 op de 10 deelnemers aan het EenVandaag Opiniepanel maken zich redelijk tot veel zorgen om hun pensioen. Want, vragen zij zich af, wat betekent het bijvoorbeeld voor hun pensioengeld als de beurskoersen kelderen? "Geen één-op-éénrelatie."

Het overhevelen van pensioenen naar het nieuwe pensioenstelsel is één van de grootste financiële operaties die ooit in Nederland werd uitgevoerd.

Zorgen over de toekomst

Door groeiende onzekerheid en instabiele beurzen nemen de zorgen toe. Leden van het EenVandaag Opiniepanel vragen zich af: 'Behoud ik mijn pensioen straks wel, en hoeveel blijft daarvan over?'

Dat geldt ook voor pensionado Peter van Vliet. Ruim 40 jaar bouwde hij pensioen op bij Radio Holland. Tot nu toe heeft hij geen klagen: afgelopen januari ontving hij nog een verhoging. Maar hij maakt zich ook zorgen over de toekomst. Van Vliet vraagt zich af of de hoogte van zijn pensioen straks nog wel vaststaat. Of dat het kan gaan schommelen.

Geen één-op-éénrelatie

Die zorgen zijn deels terecht, zegt Leontine Treur. Zij is senior-econoom bij RaboResearch en gespecialiseerd in pensioenen. "Pensioenfondsen beleggen. Dus als de beurs beweegt, dan merken pensioenfondsen daar wat van. Maar pensioenfondsen beleggen niet alleen in aandelen, ze hebben een gespreide portefeuille waar ook obligaties inzitten. Vastgoed dus."

Er is volgens Treur dus geen één-op-éénrelatie tussen schokken op de beurs en de hoogte van het pensioen. "Daarnaast heb je buffers en meer mogelijkheden om te zorgen dat een beursklap niet in één keer bij de pensioenuitkeringen terechtkomt."

Bekijk ook

Eigen pensioenpotje

En hoe zit dat dan straks als het nieuwe pensioenstelsel voor iedereen is ingegaan? In het oude systeem belooft een pensioenfonds hoeveel pensioen je later precies krijgt. Jij en je werkgever betalen hier iedere maand premie voor. Al dit geld gaat samen in één grote pot, het zogenaamde collectieve pensioenvermogen. Dit geld wordt geïnvesteerd, en met de opbrengst hiervan betaalt het pensioenfonds de pensioenen uit.

In het nieuwe systeem heeft iedereen een eigen pensioenpotje. Je pensioen staat niet meer vooraf vast, maar kan veranderen. Hoeveel pensioen je krijgt, hangt dan bijvoorbeeld af van hoe goed de beleggingen gaan, hoe hoog de rente is en hoe oud mensen gemiddeld worden. Daardoor kan je pensioen hoger of lager worden.

Beurs herstelt zich altijd weer

Treur benadrukt dat het nieuwe stelsel bedoeld is om meer rendement te behalen, zodat pensioenen beter mee kunnen groeien met de inflatie. En méér rendement betekent volgens haar soms óók méér risico.

Toch zal een enorme koersval op de beurs volgens Treur de pensioenen niet laten verdampen, omdat de beurs zich ook altijd weer herstelt. "Ook tijdens de covidpandemie en de dotcom-crisis is de beurs flink ingeklapt, maar daarna ook weer hersteld. En die grote schokken hebben gepensioneerden nooit gemerkt."

Bekijk ook

'Altijd goed rendement'

Ook volgens voorzitter Ger Jaarsma van de Pensioenfederatie hoeven we in het nieuwe systeem niet ineens lagere pensioenuitkeringen te verwachten, als het op de beurs tegenzit. Dit komt vooral door de manier waarop pensioenfondsen hun geld beleggen. "Het zijn langetermijnbeleggers. Wij kijken dus 20, 30, 40 jaar vooruit. Over eventuele schommelingen maken we ons daarom niet zo heel erg druk, omdat die in de tijd wel weer uitvlakken."

"In het nieuwe stelsel blijven wij op dezelfde manier beleggen als in het oude", legt Jaarsma uit. "En dat betekent dat we naast beleggen in aandelen, ook beleggen in obligaties, vastgoed en leningen. Door die risicospreiding maken wij voor de toekomst altijd een goed rendement."

Risico's delen

Toch is niet iedereen er gerust op. In de Tweede Kamer is NSC een van de partijen die zorgen heeft. Agnes Joseph is Kamerlid voor die partij en is bang dat mensen nu al vaste pensioenuitkeringen gewend zijn en dat dit met het nieuwe systeem minder zeker is.

Joseph: "Iedereen krijgt straks, afhankelijk van de leeftijd, een risicovoller of minder risicovol beleggingsbeleid. Er wordt nog wel een klein buffertje aangehouden om risico's te delen, maar dat is veel kleiner. En daarmee kun je natuurlijk veel minder risico's opvangen en delen met elkaar dan nu."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant