"Ik verwacht 'billenkoek' in de peilingen", waarschuwde Klaas Dijkhoff zijn partij VVD al. En hij kreeg gelijk: de liberalen verliezen deze maand zeven zetels. Waarom lopen zo veel kiezers weg?

Voordat ik die vraag beantwoord, even ter nuance: de VVD is in onze peiling nog steeds met afstand de grootste partij van het land. En de meeste VVD-stemmers hebben vertrouwen in het kabinet en de premier.

Rechterflank ontevreden

Maar er is wél wat aan de hand op de rechterflank van de partij. Want waar de meeste VVD-kiezers begrip hebben dat hun partij (om de bouwsector weer op gang te helpen) akkoord ging met het verlagen van de maximumsnelheid, heeft bijna een derde daar juist geen begrip voor. En voor velen in die groep is dit de druppel in een proces dat al veel langer gaande is.

De partij heeft de rug onvoldoende recht gehouden.

We vroegen honderden kiezers die weglopen bij de VVD letterlijk waarom ze dat deden. Het gevoel bij deze groep is vrij eenduidig. Reacties zijn: 'Ik ben dat linkse gedrag nu zat.' 'Alle pluspunten van de VVD zijn nu verkwanseld.' 'De partij loopt aan de leiband van D66 en houdt zich niet aan de verkiezingsbeloften' en simpelweg 'slap beleid'.

Lees ook

Regie kwijt

Veel rechtse VVD-kiezers hebben al maanden het gevoel dat hun partij de regie binnen het kabinet aan het verliezen is. Ze vinden dat andere partijen (of: de rechter) het te veel voor het zeggen hebben en niet hún partij en hún premier. Het draait om groen, om beperking, om alles waar zij vinden dat de VVD juist niét voor staat. Deze maand zouden ze daarom stemmen op een andere partij: vooral de PVV, Forum voor Democratie, CDA en 50PLUS profiteren.

Het vertrouwen van VVD-kiezers in Rutte daalde van 80 procent in september naar 68 procent nu. Voordat u denkt dat deze lage stand een unicum is: dik een jaar geleden stond Rutte er ongeveer hetzelfde voor bij z'n eigen kiezers, toen vanwege de dividendbelasting. Enkele maanden later was de pijn vergeten en de achterstand weer weggewerkt. Maar 'stikstof' zal hardnekkiger blijken dan dat 'd-woord'. De komende maanden zal de VVD aan rechtse kiezers moeten bewijzen dat de partij hun steun waard is. Maar hoe?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.