2 maanden na de verkiezingen draaien de formatiepartners nog steeds om elkaar heen. Wie wil met wie, of vooral: met wie niet? Als we naar de kiezers kijken, is het beeld duidelijk: niemand krijgt wat hij wil. Maar er zijn opties met minder weerstand.

We hebben (alle kiezers, maar in het bijzonder) kiezers van partijen die de grootste kans maken op formatiedeelname, gevraagd welke coalities volgens hen 'acceptabel' zijn. We vroegen ze dus niet waar ze 'positief' of 'negatief' over zijn, maar we gebruiken heel bewust dat ene woord. Grof gezegd: waar komen de partijen mee weg bij hun achterban; wat pikken kiezers wel en niet? Laten we beginnen met de coalities waarbij we bij kiezersgroepen zó weinig draagvlak zien, dat het serieus bekijken van die optie nog nauwelijks nodig is.

VVD-D66-CDA-PvdA-GroenLinks

De eerste optie lijkt slecht nieuws voor Sigrid Kaag: haar 'gedroomde' 5-partijencoalitie met PvdA en GroenLinks is vooral geliefd bij kiezers van die twee partijen zelf (64 en 81 procent). Ook een ruime meerderheid van de D66-achterban (70 procent) ziet zo'n regering zitten.

Maar stemmers van CDA en VVD zijn hier mordicus tegen: één op de vijf van deze kiezers vindt deze combinatie van partijen acceptabel.

VVD-D66-CDA-JA21

Ook de weg 'over rechts', met JA21, lijkt een heilloze. Kiezers van VVD (67 procent) en CDA (54 procent) zijn al matig enthousiast over een samenwerking met Eerdmans, maar de D66-achterban torpedeert het idee volledig: het zou voor slechts 18 procent van die kiezers acceptabel zijn als Kaag in een kabinet stapt met JA21.

Kiezers van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga zouden het zelf overigens een prima plan vinden (89 procent).

VVD-D66-CDA-GroenLinks

Als VVD, D66 en CDA alléén GroenLinks bij een regering betrekken - zonder de PvdA dus - komen ze ook op een ruime meerderheid uit: 81 zetels. Maar de weerstand tegen de partij van Klaver lijkt te groot: een derde van de VVD-kiezers en een vijfde van de CDA-kiezers vindt deze optie acceptabel.

Ruime meerderheden vinden het zelfs onacceptabel om met GroenLinks in zee te gaan. GroenLinks-kiezers zien het overigens zelf ook niet zitten zonder de PvdA: de helft is voorstander. Er zijn twee duidelijke opties waar de betrokken kiezers - relatief - de minste moeite mee hebben.

VVD-D66-CDA-ChristenUnie

De huidige coalitie voortzetten leek de beste optie, totdat Gert-Jan Segers daags na de verkiezingen de knuppel in het hoenderhok gooide en weigerde opnieuw met Rutte te gaan regeren. Nu lijkt hij daar op teruggekomen en zijn kiezers ook: twee derde van de ChristenUnie-kiezers ziet een nieuwe regeerperiode wel zitten.

En voor de achterban van VVD (82 procent) en CDA (79 procent) is dit zelfs de coalitie die ze het meest acceptabel vinden. Alleen veel D66-kiezers hebben bezwaren. Slechts 38 procent zou een nieuwe samenwerking met de ChristenUnie acceptabel vinden en 52 procent onacceptabel.

VVD-D66-CDA-PvdA

Deze variant lijkt op dit moment de weg van de minste weerstand. Een coalitie met alléén de PvdA kan namelijk rekenen op ruime steun van kiezers van VVD, D66 en CDA: ongeveer zeven op de tien van die kiezers staan achter deze optie.

En de PvdA-achterban? Die is verdeeld: de helft is vóór, de helft tegen.

Zijn PvdA-kiezers te vermurwen?

Conclusie: als we de kiezers volgen, krijgt niemand dus écht wat hij of zij wil. De achterban van VVD en CDA blokkeren duidelijk de favoriet van D66: samenwerking met GroenLinks is (op dit moment) duidelijk een brug te ver. De kiezers van Sigrid Kaag zijn op hun beurt niet enthousiast om weer met Gert-Jan Segers - de favoriet van VVD- en CDA-stemmers - in zee te gaan.

De uitweg lijkt de partij van Lilianne Ploumen. Als deze route wordt genomen, gaan we de komende weken wellicht zien in hoeverre de PvdA-kiezers te vermurwen zijn met harde inhoudelijke toezeggingen van de rechterzijde.

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."