8 op de 10 mensen die deels arbeidsongeschikt zijn hebben moeite met het vinden van een baan. Ze worden geacht te werken en willen dat vaak ook, maar werkgevers willen liever van ze af of ze niet aannemen. En dat zorgt voor veel stress en geldproblemen.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 1.826 mensen die gedeeltelijk of volledig zijn afgekeurd en een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen.

'Baas wilde van me af'

Mensen die tussen de 35 en 80 procent arbeidsongeschikt zijn, moeten eigenlijk bij hun huidige baas blijven werken of reïntegreren, maar in de praktijk gebeurt dat vaak niet. Uit cijfers van het UWV blijkt dat ongeveer de helft van deze groep helemaal niet werkt.

EenVandaag vroeg mensen die tussen de 35 en 80 procent zijn afgekeurd hoe hun baas reageerde waar ze voor werkten op het moment dat ze ziek werden. De helft (49 procent) van de ondervraagden heeft niet het gevoel dat de werkgever zijn best heeft gedaan om ze in dienst te houden of om ander passend werk te vinden. Soms is dat werk er niet of willen mensen zelf stoppen, maar veel werknemers voelen ook desinteresse en vijandigheid van hun werkgever vanaf het moment dat ze ziek worden.

Onder druk

Zo schrijven meerdere deelnemers dat ze onder druk zijn gezet om ontslag te nemen of om zich volledig te 'laten afkeuren'. "Ik had gewoon kunnen werken, maar er werd simpelweg medegedeeld dat als ze me nu niet afkeurden, ik te duur zou worden", beschrijft iemand de situatie. "Ik ben nog steeds heel boos hierover."

Een ander zegt dat een zieke werknemer als 'ballast' voelt voor de werkgever: "Een zieke voelt als een rem. Werk moet door, het team moet door, het leven gaat door, behalve voor diegene die ziek is. Dat is geen onwil, meer realiteit."

Alsof ik niks waard ben

Ook aan ander werk komen, blijkt heel lastig voor mensen die deels arbeidsongeschikt zijn verklaard. Van de deelnemers die naar een baan hebben gezocht sinds ze zijn afgekeurd, zeggen 8 op de 10 (80 procent) dat die heel moeilijk te vinden is. Veel mensen willen wel werken, maar de ondervraagden hebben massaal het gevoel dat werkgevers ze niet willen aannemen vanwege hun ziekte of beperking. "Ze willen je wel, gratis. Een onbetaalde ervaringsplek. Alsof je niets kan en niets waard bent", schrijft iemand.

Ze worden naar eigen zeggen gezien als de 'rotte appel' die onhandig is voor werkgevers en hekelen de manier waarop de wet rond arbeidsongeschiktheid nu werkt: "Die is gemaakt achter een bureau en geheel gebaseerd op goodwill van de werkgevers, die je liever kwijt dan rijk zijn."

Ook financieel geraakt

Dat mensen die arbeidsongeschikt raken hun voormalige salaris kwijtraken en vaak ook geen nieuwe baan vinden, heeft consequenties voor hun financiële situatie. Een derde (36 procent) van de ondervraagden die deels of volledig is afgekeurd, zegt in zijn of haar eentje niet te kunnen rondkomen van de uitkering en een eventueel salaris dat ze ontvangen. Eenzelfde groep redt het maar net.

Een arbeidsongeschiktheidsuitkering is maximaal 75 procent van je laatstverdiende loon. Dat is het hoogste percentage en geldt alleen voor mensen die volledig zijn afgekeurd, anderen krijgen minder.

Niks aan te doen

Deelnemers begrijpen dat de staat niet zomaar het volledige salaris kan doorbetalen, maar de terugval in inkomsten valt veel mensen zwaar. Helemaal, schrijven sommigen, omdat die wordt veroorzaakt door een gezondheidssituatie waar ze niks aan kunnen doen en die het leven vaak sowieso al moeilijker maakt.

"In mijn werkende leven verdiende ik goed. Het is zuur wat je aan inkomen overhoudt als je wordt afgekeurd", schrijft een deelnemer. "Het voelt soms alsof ik dubbel gepakt ben."

Opstapeling van moeilijkheden

Ook de procedures en gang van zaken rond arbeidsongeschiktheid geven driekwart (72 procent) van de ondervraagden stress. Mensen hebben het idee dat artsen vanuit een systeem van wantrouwen naar ze kijken: "Ze kijken wat je wel kan en of je niet meer kan dat je doet voorkomen. Alsof ik expres doe of ik weinig kan."

Daarnaast is de opstapeling van moeilijkheden voor velen zwaar. Zo zegt iemand: "Ziek zijn en daardoor je werk verliezen is al ongelofelijk stressvol. De financiële onzekerheid en het wantrouwen kan je er dan helemaal niet bij hebben."

Onvoldoende aandacht voor situatie

Mensen hebben soms het gevoel dat er vanuit het UWV onvoldoende aandacht is voor hun specifieke situatie, terwijl er beslissingen worden genomen die bepalend zijn voor hun leven. "Terwijl mijn dossier op zijn tafel lag, moest ik me uitkleden voor het onderzoek. Kennelijk wist hij helemaal niet wat ik mankeerde", beschrijft iemand wat hij heeft meegemaakt.

Deelnemers vinden het bovendien oneerlijk dat de mate van arbeidsongeschikt nu wordt bepaald op basis van het vorige inkomen. "Als ik een hoger salaris had gehad, dan was het percentage arbeidsongeschiktheid hoger geweest, dat is toch krom?"

UWV wil 'meer maatwerk bieden'

UWV zegt in een schriftelijke reactie te begrijpen dat de regels en procedures rond arbeidsongeschiktheid voor stress kunnen zorgen en 'probeert dit proces voor alle cliënten zo goed mogelijk te organiseren'. "Uit de reportage blijkt dat dit nog niet altijd lukt. Dit is bekend bij UWV en wij werken er hard aan om onze dienstverlening te verbeteren en hierin de menselijke maat beter naar voren te laten komen."

De uitvoeringsinstantie wil dat mensen 'zich gehoord, gezien en geholpen voelen'. "Onze dienstverlening moet daarom beter aansluiten op de mogelijkheden en wensen van onze cliënten. Dat houdt in dat UWV oogt heeft voor de menselijke maat en waar nodig maatwerk bieden. Dat doen we uiteraard binnen de ruimte die de wet- en regelgeving ons biedt."

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.