Moet het bezit van zwaar vuurwerk, bijvoorbeeld Cobra’s, onder de wapenwet vallen? Driekwart (77 procent) vindt van wel: "Laten we het bestraffen voor wat het is: moedwillig levens in gevaar brengen."

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 32.000 leden van het Opiniepanel. Deze zomer is er in de Tweede Kamer een motie aangenomen om zwaar illegaal vuurwerk onder de wapenwet te laten vallen. Daarmee wordt het gelijkgesteld aan bijvoorbeeld handgranaten. Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz wil eerst onderzoeken hoe effectief dat is.

Zwaardere straffen

Ook straffen voor het bezit van 'lichter' illegaal vuurwerk mogen van de deelnemers omhoog. Die straffen variëren nu tussen een geldboete van 400 euro tot maximaal 9 maanden gevangenisstraf. Wie al eerder de fout is ingegaan, kan 15 maanden gevangenisstraf krijgen. Ruim de helft (56 procent) vindt die straffen te laag. "Het is levensgevaarlijk. Je moet de mensen die dat spul afsteken veel zwaarder straffen, dan geef je ze een reden om het niet te doen."

Een kwart (23 procent) vindt de straffen voldoende, zij wijzen vooral naar meer handhaving als oplossing: "Met een hogere pakkans denk ik dat de overlast veel minder zou zijn", zegt iemand in het onderzoek.

Algeheel vuurwerkverbod voor consumenten

Duitsland of België

Aan het onderzoek deden bijna 3900 mensen mee die dit jaar van plan zijn vuurwerk te kopen. Van hen koopt ongeveer een derde (ook) vuurwerk in Duitsland of België, of illegaal in Nederland. De meesten doen dat omdat het goedkoper is over de grens, of omdat ze het mooier en groter vinden. "Het goedgekeurde vuurwerk in Nederland is drie keer niks en is duurder dan de mooiere spullen uit het buitenland", zegt een van hen.

Deze deelnemers zeggen dat ze op de hoogte zijn van de gevaren van het vuurwerk dat ze kopen, maar sommigen vinden die risico's wel meevallen: "Waarom zou het vuurwerk in België of Duitsland wel veilig genoeg zijn voor de mensen daar, maar niet voor Nederlanders?"

Bang voor vuurwerk

Een kwart van alle panelleden is bang voor vuurwerk, vaak vanwege het 'illegale spul' dat er wordt afgestoken. "Als je langs een groep jongens loopt die met vuurwerk aan het gooien is, weet je niet of het zo'n illegaal ding is waarmee je iemand kan verwonden", legt een deelnemer uit. "Dat soort mensen zorgen dat ik bang ben voor vuurwerk."

Twee op de drie (64 procent) passen rond de jaarwisseling hun gedrag aan, omdat er vuurwerk wordt afgestoken. Het zijn vooral vrouwen die zich daartoe genoodzaakt voelen, sommigen komen zelfs helemaal niet buiten op oudjaarsdag. Andere mensen laten de hond korter, of op andere momenten, uit of ze stappen niet op de fiets uit angst dat er vuurwerk gegooid wordt.

Bang voor vuurwerk & past gedrag aan met jaarwisseling
Driekwart wil zwaar illegaal vuurwerk in de wapenwet en een meerderheid voor een algeheel vuurwerkverbod
info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd van 8 tot en met 13 december 2023. Aan het onderzoek deden 32.212 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee.

De uitkomsten zijn gewogen en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.