radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Basisscholen dicht om besmettingen tegen te gaan? Onderwijspersoneel is voor, ouders zijn tegen

Basisscholen dicht om besmettingen tegen te gaan? Onderwijspersoneel is voor, ouders zijn tegen
Bron: ANP

Leraren en ander personeel zien het liefst dat de basisscholen minimaal een week dichtgaan in de huidige coronasituatie. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag. Hun visie staat haaks op die van het OMT, dat maatregelen op scholen voorlopig wil vermijden.

Het Outbreak Management Team kwam maandag met dit advies. Mogelijke schade aan de ontwikkeling van de kinderen geeft voor het team op dit moment de doorslag. EenVandaag ondervroeg 600 leraren, schooldirecteuren en medewerkers in andere functies op de basisschool. Bijna tweederde van hen (63 procent) is voorstander van een tijdelijke sluiting nu de besmettingen onder basisschoolleerlingen hard oplopen.

Kerstvakantie verlengen

EenVandaag legde vier scenario's voor de korte termijn voor aan het personeel van de basisschool. Een kwart (26 procent) ziet het liefst dat de scholen gewoon openblijven, maar de grootste groep kiest voor een vorm van sluiting. Het breedst gedragen is de optie om de kerstvakantie met een week te verlengen (31 procent).

Een deel van de ondervraagden ziet liever dat er sneller gehandeld wordt. Een kleine groep (8 procent) wil het liefst nu meteen een week dicht. Een kwart (24 procent) wil ook zo snel mogelijk sluiten en dat volhouden tot en met de kerstvakantie. "Dat zet pas echt zoden aan de dijk, we zijn nu zo gewend aan digitaal onderwijs", zegt een leraar in het onderzoek.

Bekijk ook

Lesgeven probleem met halve klassen

Voorstanders van sluiting zeggen dat het nu al nauwelijks meer lukt om gewoon onderwijs te geven. Het aantal besmettingen onder leerlingen én leraren is zo hoog dat er voortdurend veel afwezigen zijn: "Het is geen doen meer met halve klassen, quarantainekinderen, collega's die ziek zijn en er is geen vervanging. Dan maar even thuis."

Bij de meeste ondervraagden (61 procent) zijn er in de afgelopen 2 weken één of meerdere klassen naar huis gestuurd. De lessen zelf zijn ook geen pretje. Een leraar beschrijft hoe de dagelijkse les eruitziet: "Ik werk nu met mondkapje en een plastic scherm. Mijn klas is net een vesting: kids op afstand."

Heeeeel veel besmettingen onder leerkrachten en kinderen. Ik ben inmiddels de tel kwijt.

Zorgen om veiligheid personeel

Los van de praktische problemen bij het lesgeven maken veel leraren en andere medewerkers zich zorgen om hun eigen veiligheid. Vier van de tien in het onderzoek (46 procent) zeggen zich onveilig te voelen op hun eigen school. Dat komt vooral vanwege het grote aantal besmette leerlingen. Iemand zegt daarover: "Ik voel me daar niet prettig bij. Het is een brandhaard en het blijft maar oplopen."

Veel schoolpersoneel krijgt corona via de leerlingen. Een deelnemer schrijft: "Ik heb het op school opgelopen en was blij dat ik gevaccineerd was. Wel een tegenvaller dat je nog corona krijgt ondanks dubbele vaccinatie. Inmiddels hebben al tien collega's corona gekregen na vaccinatie."

Accepteren van risico

Ook zijn er zorgen over het gedrag van de ouders: "Ik voel me niet veilig, omdat er veel mensen zijn die zich niet laten vaccineren of zich niet aan de regels houden. Hun kinderen besmetten daardoor de leerkrachten."

Het onveiligheidsgevoel geldt niet voor iedereen: de helft (53 procent) voelt zich wel veilig en accepteert dat ze risico loopt. "Ik ben gevaccineerd dus als ik het krijg, is het geen drama. Ik denk maar zo, ik krijg het toch wel en zeker met deze cijfers. Stressen daarover heeft geen zin", zegt een schoolmedewerker.

Bekijk ook

Ouders juist tegen schoolsluiting

Aan het onderzoek deden ook 1.700 ouders met een kind op de basisschool mee. Zij zijn juist uitgesproken tegen alle vormen van schoolsluiting: 61 procent wil de scholen gewoon openhouden. Voor hen staat de kwaliteit van het fysieke onderwijs voorop. Met online onderwijs hebben velen slechte ervaringen: "Gezien de matige kwaliteit van digitaal onderwijs ben ik van mening dat de schade door de sluiting voor de kinderen aanzienlijk groter is dan de mogelijke winst. We kunnen dit niet steeds blijven vragen van de jongste generatie."

Ook wijzen ouders erop dat het sociale aspect van de school belangrijk is voor de ontwikkeling van hun kinderen. Ze zien hun kind graag op school met klasgenootjes omgaan en nemen het risico op corona dan voor lief. 'Kinderen worden er niet zo ziek van' is een veel gehoord argument. Sommige ouders geven eerlijk toe dat ook eigenbelang een rol speelt. Zij vinden het combineren van hun baan met thuiszittende kinderen problematisch.

Lees je dit artikel op je smartphone? Draai het scherm voor een betere weergave.

Zelfde beeld voor middelbare school

Behalve op de basisscholen loopt ook het aantal besmettingen op de middelbare school snel op. Ondanks de mogelijkheid tot vaccinatie grijpt het virus hier snel om zich heen onder de jongste leerlingen. Ook hier willen de 674 leraren en andere medewerkers in het voortgezet onderwijs die aan het onderzoek meededen in meerderheid (60 procent) een tijdelijke sluiting. Drie van de tien (31 procent) plakken het liefst een week aan de kerstvakantie, 10 procent wil nu meteen een week dicht, en 19 procent wil de school vanaf nu sluiten tot de kerstvakantie.

De ondervraagde ouders met kinderen op de middelbare school zijn wat meer verdeeld. De grootste groep (53 procent) wil de school graag openhouden, 44 procent kiest voor een vorm van sluiting. Zij denken dat deze wat oudere leerlingen wel kunnen omgaan met digitaal onderwijs.

Gijs Rademaker presenteert de uitslagen van het onderzoek.
info

Over het onderzoek

Het onderzoek is gehouden op 22 en 23 november 2021. Aan het onderzoek deden 30.178 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Hieronder zijn 1.779 ouders met een kind op de basisschool en 1.784 met een kind op de middelbare school. Ook deden 599 leraren, schoolbestuur en andere medewerkers op de basisschool mee, en 674 in dezelfde functies op de middelbare school.

Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 70.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vergoeding van speciale revalidatie bij chronische pijn in gevaar door twijfels over nut, maar bij Kelly werkte het: 'Zonder kon ik niet staan waar ik nu sta'

Vergoeding van speciale revalidatie bij chronische pijn in gevaar door twijfels over nut, maar bij Kelly werkte het: 'Zonder kon ik niet staan waar ik nu sta'
Kelly van Dijk heeft reuma en kan door ISMR weer beter bewegen
Bron: EenVandaag

Laatst sloot Kelly van Dijk na een lang traject een speciale vorm van revalidatie voor chronische pijn af: IMSR. Nu wordt de wetenschappelijke basis voor deze behandeling teruggetrokken, en staat de vergoeding ervoor op het spel.

Ongeveer 33.000 mensen in Nederland met zware chronische pijn komen in aanmerking voor interdisciplinaire medisch-specialistische revalidatie (IMSR). Deze behandeling combineert lichamelijke en mentale methoden die specifiek zijn afgestemd op de patiënt. Het gaat om chronische pijn van zware depressie tot rugklachten, en wordt op dit moment vergoed vanuit het basispakket.

'Ik kon niks meer'

Kelly van Dijk is een van de mensen die in aanmerking komt voor deze vorm van revalidatie. De basisschooldocente kreeg een jaar geleden ernstige reumaklachten waardoor haar leven op zijn kop kwam te staan.

"Ik kon niks meer. Ik kon mijn kind niet naar school brengen, mijn handen werkten niet meer. Ik ben 34, ik wil niet vastzitten aan een scootmobiel", vertelt ze.

Bekijk ook

Op maat gemaakt

Kelly begon na verschillende andere behandelingen in augustus 2024 met IMSR. "Het is per persoon verschillend. Er wordt eerst gekeken naar de oorzaak van de pijn. Is het schade aan het lichaam of is het psychisch? Er wordt echt samen gekeken: wat past bij jou om je uit je patroon te halen? Hoe beweeg je, wanneer span je je aan?"

Een belangrijk deel van de revalidatie is ook de mentale ondersteuning, legt ze uit. "Het is echt op maat gemaakt."

Onderzoeken teruggetrokken

Het Zorginstituut beoordeelt welke behandelingen worden vergoed in de basisverzekering. Alleen zorg die als voldoende effectief wordt gezien mag hier deel van uitmaken. Op basis van verschillende wetenschappelijke onderzoeken wordt in 2022 geconcludeerd dat IMSR daadwerkelijk een goed effect op de patiënten heeft.

Maar pas blijken 2 van de 3 belangrijke publicaties over deze zorg te zijn teruggetrokken vanwege twijfels over de betrouwbaarheid van de onderzoeksdata. Het veroorzaakt onzekerheid over de effectiviteit van IMSR, en het Zorginstituut moet een nieuw standpunt innemen ten opzichte van de vergoeding. Dat betekent onzekerheid voor de patiënten en hulpverleners.

Bekijk ook

Niet betrouwbaar

Een bijzondere situatie, volgens gezondheidseconoom aan de Vrije Universiteit Amsterdam Xander Koolman.

"Dat er onderzoek is ingetrokken komt amper voor. Het wetenschappelijk tijdschrift heeft gezegd: dit is geen betrouwbaar onderzoek. Dat betekent dat er wel echt iets mis is."

Ervaring op gespannen voet met wetenschap

Volgens Koolman staat de persoonlijke ervaring van hulpverleners en patiënten nu op gespannen voet met wetenschappelijk bewijs.

"Dit is een patiëntengroep met serieuze klachten, iets wat absoluut serieus genomen moet worden. Maar wat je vaak ziet is dat ze op zoek zijn naar verlichting. Ook de hulpverleners willen dan graag iets doen, omdat ze zien dat de patiënten vastlopen. Dus ook als er geen bewezen effectieve behandeling is, zoeken ze wel naar iets waar ze mee gewerkt hebben wat verlichting geeft."

Bekijk ook

Geen twijfel mogelijk

Volgens voorzitter van de Vereniging van Revalidatieartsen Paulien Goossens is er geen twijfel mogelijk over de effectiviteit.

"Heel vaak ben ik toch behoorlijk verbaasd over het effect dat we kunnen bereiken. Mensen die al jaren vastgelopen zijn, die we toch weer op de been krijgen, die hun leven weer op kunnen pakken."

Oneens over onderzoeksmethode

Goossens is het oneens met de methoden waarop het Zorginstituut de conclusies baseert. "Het Zorginstituut wil maar naar één vraagstelling en één onderzoeksmethode kijken. En dat is veel te beperkt. Er is heel goed onderzoek voorhanden."

Volgens haar kunnen de patiënten die in aanmerking komen voor IMSR geen andere kant op. "Het Zorginstituut wil dat we patiënten laten loten tussen medisch specialistische revalidatie, en de fysiotherapeut op de hoek. Dat is niet ethisch. Dit zijn patiënten die werkelijk alle vormen van behandeling al gehad hebben. Die fysiotherapeut hebben ze al lang gehad."

Kelly kreeg speciale revalidatie voor haar chronische pijn, maar de vergoeding daarvoor wordt in twijfel getrokken

Zorginstituut reageert

Het Zorginstituut laat weten "geen studies te vinden die kunnen aantonen dat IMSR, vergeleken met zorg in de eerste lijn of anderhalve lijn, beter is." Dat is zorg waar geen verwijzing voor nodig is, zoals bij de huisarts of fysiotherapeut.

"Revalidatieartsen stellen zich vooralsnog op het standpunt dat de behandeling voldoende bewezen effectief is. Zij baseren zich daarbij vooral op bewijs uit de praktijk", zegt het Zorginstituut.

In gesprek

Wat het Zorginstituut betreft wordt IMSR voor mensen met chronische pijn voorlopig nog vergoed in het basispakket. De betrokken partijen gaan morgen met elkaar in gesprek, waar het verdere verloop wordt besproken.

"Het kan zijn dat mensen in individuele gevallen verbetering ervaren na behandeling met IMSR. Het gaat er echter om of patiënten echt IMSR nodig hebben - of ongeveer eenzelfde verbetering zouden ervaren met zorg in de eerste lijn of anderhalve lijn."

Bekijk ook

Serieuze klachten

Gezondheidseconoom Koolman snapt de logica van het Zorginstituut. "Dit is een groep patiënten met serieuze klachten, waar we geen effectieve behandeling voor hebben. Wat doen we daarmee? Het Zorginstituut zegt: als het niet effectief bewezen is, dan gaan we die behandeling niet vergoeden want het kost geld. Dat geven ze liever uit aan behandelingen die wél echt bewezen zijn."

Omdat de revalidatie nu wel wordt vergoed is er inmiddels veel ervaring mee opgedaan, wat de discussie ingewikkeld maakt. "De afgelopen jaren hebben hulpverleners dus individueel de indruk opgedaan dat ze daarmee goed werk verrichten. Maar eigenlijk doet het niet iets wezenlijks."

'Heeft mijn leven veranderd'

Toch was IMSR voor Kelly van onschatbare waarde. "Ik ben van een scootmobiel naar 5 kilometer wandelen gegaan. Het heeft onwijs zijn vruchten afgeworpen." Volgens haar ligt het ook vooral hoe je zelf de behandeling ingaat. "Het ligt ook aan de instelling van de mensen die ernaar toe komen. Bij mij was het mijn eigen keuze. Maar het heeft echt mijn leven veranderd."

Als de revalidatie uit het basispakket verdwijnt heeft dat een grote impact, volgens Kelly. "Ik heb het al mogen doorlopen, en daar ben ik onwijs dankbaar voor. Zonder IMSR kon ik niet staan waar ik nu sta. Er zijn ook mensen in mijn omgeving met hetzelfde klachtenpatroon, die gun ik wat ik heb meegemaakt. En dat is iets wat dan afgenomen gaat worden. Veel mensen kunnen zich dit niet veroorloven."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nieuwe pandemie 5 jaar na corona? Zou volgende maand al kunnen, volgens viroloog Marion Koopmans

Nieuwe pandemie 5 jaar na corona? Zou volgende maand al kunnen, volgens viroloog Marion Koopmans
Viroloog Marion Koopmans
Bron: EenVandaag

Wetenschappers waarschuwen voor de mogelijkheid van een nieuwe pandemie in de nabije toekomst. 5 jaar na de uitbraak van corona kloppen nieuwe virussen op de deur. Is Nederland deze keer wel goed voorbereid? "We moeten zorgen voor een soort deltaplan."

Viroloog Marion Koopmans kijkt met argusogen naar de ontwikkelingen in de Verenigde Staten, waar nu vogelgriep is vastgesteld in koeien. Door één mutatie zou die ook op de mens kunnen overslaan en dus ook in Nederland terecht kunnen komen. "We zien zoveel voorbeelden van nieuwe uitbraken."

'We zien te veel verrassende dingen'

"Het voorbeeld van die koeien, dat is echt niet eerder vertoond", gaat ze verder over de situatie in Amerika. "Daaraan voorafgaand zagen we iets wat ook niet eerder was vertoond, namelijk de wereldwijde verspreiding van een nieuwe variant vogelgriep onder wilde vogels. Dus we zien te veel van dat soort nieuwe, verrassende dingen met infectieziekten. Dan kun je niet zeggen: gaat u gerust slapen het valt allemaal wel mee."

Op de vraag of we op korte termijn met een nieuwe pandemie te maken krijgen, heeft Koopmans dan ook een duidelijk antwoord: "Dat kan bij wijze van spreke al volgende maand gebeuren. Het lastige is dat niemand van ons kan vertellen wanneer, je kunt daar niet goed een kansberekening op loslaten. Maar dat die kans er is én blijft, dat is evident."

Bekijk ook

Weinig medische hulpmiddelen

Toen corona zo'n 5 jaar geleden uitbrak, bleek het gebrek aan IC-apparatuur en met name de beschikbaarheid van medische hulpmiddelen, zoals mondkapjes en beschermingsmiddelen, een groot probleem in Nederland.

Vooral de verpleeghuizen hadden hiermee te kampen omdat China en Zuid-Europa - gebieden waar veel van de hulpmiddelen vandaan kwamen - 'op slot' zaten. De voorraden die verpleeghuizen en ziekenhuis nog in huis hadden waren onvoldoende.

Niet goed geoefend

"Een van de essentiële ingrediënten van de testen die in veel laboratoria worden gebruikt, werd in Wuhan gemaakt. En de wattenstaafjes die we allemaal kennen voor de monsterafname die werden in Noord-Italië gemaakt, wat ook op slot ging. Toen bleek dat die hele aanvoerketen als een kaartenhuis in elkaar stortte", blikt Koopmans terug.

"En dat was iets wat ik in ieder geval zelf ook echt onderschat had. Ik heb heel veel pandemie oefeningen meegemaakt, maar dat soort kwetsbaarheden waren niet geoefend."

Viroloog Marion Koopmans zegt dat een nieuwe pandemie in de nabije toekomst niet ondenkbaar is

Pandemische paraatheid

5 jaar later lijkt Nederland beter voorbereid op een eventuele nieuwe uitbraak. Zorginstellingen coördineren de inkoop van hulpmiddelen en ziekenhuizen hebben meer beademingsapparatuur aangekocht.

Ook kunnen nieuwe uitbraken eerder worden vastgesteld door het testen in rioolwater, waardoor eerder maatregelen kunnen worden genomen. Dat was in 2020 nog niet mogelijk.

Bezuinigen

Toch zijn er door het nieuwe kabinet 300 miljoen euro aan bezuinigingen op pandemische paraatheid ingeboekt. Minister Agema van Volksgezondheid gaf eerder al aan dit een 'noodzakelijk onderdeel van de zorg' te vinden, en zegde de Tweede Kamer in oktober toe zich te willen inzetten om hier alsnog geld voor te vinden. Halverwege 2025 moet blijken waar dat vandaan moet komen.

Koopmans is daar blij mee: "Ik denk dat het onverstandig is om de aandacht ervoor te verslappen. "Ik zou heel graag zien dat we geleerd hebben waar het mis ging en dat we het vertalen naar wat we kunnen regelen voor de toekomst."

Bekijk ook

Dijkbewaking als voorbeeld

Zelf trekt Koopmans graag de vergelijking met hoe Nederland kijkt naar dijkbewaking en de omgang met water en wateroverlast. "Dat hele programma is eigenlijk op gang gekomen na één grote crisis", zegt de viroloog.

"Namelijk: de Watersnoodramp in de vijftiger jaren. En toen is gezegd: 'Dit kan niet meer, we moeten zorgen dat we dit beter doen', en ik zou eigenlijk willen dat we net zoiets zouden doen voor die infectieziekten. Een soort deltaplan."

Zorgen over vaccinatiebereidheid

Naast zorgen over de aanpak van de overheid maakt Koopmans zich ook zorgen over de vaccinatiebereidheid onder het volk. Tijdens de coronapandemie is veel discussie ontstaan over het gebruik van vaccins. Die zouden volgens sommigen gevaarlijk zijn. Op social media werden deze theorieën ruim gedeeld, en dit debat bereikte grote groepen. "En dus snap ik ook dat mensen daardoor gaan twijfelen en het niet meer weten."

Maar de mogelijkheid om vaccins te ontwikkelen is potentieel een van de belangrijke bestrijdingsmiddelen die we hebben tegen een uitbraak, benadrukt de viroloog. "Als daar steeds minder mensen gebruik van durven te maken, door dit soort polemiek, dan is dat heel zorgelijk. Dan verliezen we zo een belangrijke pijler in de bestrijding."

Bekijk ook

Nederland werd 5 jaar geleden overvallen door het nieuwe coronavirus

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant