Dilan Yeşilgöz en Geert WildersBron: ANP
Dilan Yeşilgöz en Geert Wilders
Verkiezingen 2025Val kabinet-Schoof

PVV na kabinetsval weer grootste in zetelpeiling, kiezers weinig onder de indruk van uitsluiten door VVD

Opiniepanel Jeroen Kester

De PVV stijgt na de kabinetsval naar 33 zetels, 5 meer dan 2 weken geleden. Door zetelverlies van de VVD (van 30 naar 26) is de PVV nu weer de grootste. Dat de VVD de PVV uitsluit, doet PVV-kiezers weinig.

Dat blijkt uit een extra zetelpeiling van EenVandaag en Verian na de kabinetsval. De peiling werd uitgevoerd na de val van kabinet-Schoof en grotendeels voordat VVD-leider Dilan Yeşilgöz gisteren de PVV besloot uit te sluiten. Uit aanvullend onderzoek dat EenVandaag hierover deed blijkt dat het besluit van de VVD weinig invloed heeft op de voorkeur van PVV-kiezers.

PVV-kiezers blijven na uitsluiting VVD

Slechts 1 op de 20 kiezers die vorige week nog PVV wilden stemmen, overweegt nu naar een andere partij te gaan of niet meer te stemmen. 93 procent zegt de PVV trouw te blijven.

Vrijwel alle PVV-kiezers bekritiseren het besluit van VVD-leider Yeşilgöz en veel van hen voelen zich juist gesterkt in hun keuze voor de partij van Wilders: "Het heeft zeker invloed: als ik al zou overwegen om op de VVD te stemmen, dan is die kans nu voorbij. Ik weiger te stemmen op partijen die op voorhand al andere partijen uitsluiten."

Je hebt onze overige cookies (nog) niet geaccepteerd.

Doet dit onderdeel van deze website het niet? Voor een volledig werkende website accepteer je hier de overige cookies.

'Duidelijk voor de kiezer'

Bij VVD-kiezers landt het uitsluiten van de PVV over het geheel genomen goed. Driekwart van hen (76 procent) staat achter het besluit van de partijleider. Veel VVD-kiezers zagen het aankomen, zeggen ze in het onderzoek, en vinden het goed dat hun leider nu vast uitsluitsel geeft.

"Dit is duidelijkheid voor de kiezer dat de PVV geen optie is. Het haalt wind uit de zeilen en geeft mogelijkheden voor andere rechtse partijen."

Ondemocratisch besluit

Toch reageert 1 op de 5 kiezers die vorige week nog op de VVD wilden stemmen (18 procent) kritisch. Zij vinden dat je in principe geen enkele partij moet uitsluiten, ook al staat de PVV er niet goed op bij de VVD-kiezer.

"Als de PVV weer veel stemmen krijgt, is uitsluiten niet wat de kiezer wil. Al begrijp ik het besluit, het is nooit democratisch om van tevoren een partij uit te sluiten", zegt een van hen.

Je hebt onze overige cookies (nog) niet geaccepteerd.

Doet dit onderdeel van deze website het niet? Voor een volledig werkende website accepteer je hier de overige cookies.

Liever PVV dan GroenLinks-PvdA

Anderen zijn bang voor het alternatief: samenwerken met linkse partijen als GroenLinks-PvdA. Tot vlak voor het besluit van Yeşilgöz zou 28 procent de voorkeur geven aan een coalitie met GroenLinks-PvdA, terwijl een derde (35 procent) liever opnieuw met de PVV in zee zou gaan.

Hoe dan ook laat het 'kiezen tussen twee kwaden' de achterban verdeeld. Nog eens een kwart (26 procent) vindt dat de VVD met geen van die partijen moet samenwerken, óók als dat de kans op regeren klein maakt. "Over rechts is geen meerderheid, over links zonder de VVD ook niet. Oppositie heeft mijn voorkeur, maar dan wordt het onmogelijk een stabiel meerderheidskabinet te vormen", redeneert een kiezer.

GroenLinks-PvdA daalt licht

In de zetelpeiling van EenVandaag en Verian valt op dat GroenLinks-PvdA iets terugvalt na de kabinetsval (-3). De partij van Timmermans kan nu rekenen op evenveel zetels als bij de laatste verkiezingen: 25.

Hiermee komt de partij nu meer in de buurt van het CDA (20 zetels) dan van de PVV (33). Verder zijn er weinig verschuivingen in de zetelpeiling. Voormalig coalitiepartijen BBB (3) en NSC (1) staan beiden op verlies ten opzichte van de verkiezingen.

Je hebt onze overige cookies (nog) niet geaccepteerd.

Doet dit onderdeel van deze website het niet? Voor een volledig werkende website accepteer je hier de overige cookies.

Hoe staan de partijen ervoor? En hoe reageren politici op de zetelverdeling? Dit en meer bekijk je in dit tv-item.