Zwaar giftig drugsafval geloosd op boerenbedrijven

Drugsbendes hebben op verschillende Brabantse boerenbedrijven zwaar chemisch afval uit de illegale fabricage van synthetische drugs geloosd in gieropslagplaatsen. Honderden, zo niet duizenden liters chemische restproducten zijn zo in de mest terechtgekomen en uitgereden over akkers.

Milieudiensten en bestuurders in de provincie zijn geschrokken en maken zich grote zorgen over de gevolgen voor de volksgezondheid van deze nieuwste dumppraktijken. Dat melden de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant en de burgemeesters van Uden en Goirle in EenVandaag.

De Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant doet al jaren onderzoek naar illegale dumpingen en lozingen van drugsafval in de Brabantse natuur. Recent stuitte de dienst op de lozingen bij Brabantse boeren, die een ‘zorgwekkend nieuw fenomeen vormen’.

Volgens inspecteur Jordi van der Steen van de Omgevingsdienst kan het “om honderden tot duizenden liters gaan per keer”. En het afval is al vermengd met mest in het milieu terechtgekomen, zegt hij. “Het afval dat in de gierkelder terechtkomt, wordt in een gierwagen opgepakt, en op het land uitgereden of geïnjecteerd. Het komt dan in de bodem terecht. En wat daar groeit dat eten wij.”

Burgemeester Henk Hellegers van Uden maakt zich grote zorgen over deze ontwikkeling. “Dat komt natuurlijk dichtbij, wat betekent dat het in de producten kan komen waar elke Nederlander mee geconfronteerd kan worden.”

In de gemeente Riel is recent een dergelijke vondst gedaan. Naar dat incident op een boerenbedrijf loopt een strafrechtelijk onderzoek. Volgens inspecteur Van der Steen staat dat niet op zichzelf. In mei werd elders ook al afval in een gieropslag gevonden. “Dit gebeurt op veel meer plekken in Brabant. We weten dat er meer plekken zijn waar de gierkelder gebruikt wordt om van het afval af te komen.”

Effecten

Hoogleraar milieutoxicologie Tinka Murk is geschrokken van het nieuws. "Ik was geschokt en zo verbaasd dat iemand zoiets bedenkt. Echt een heel nieuw aspect van deze problematiek". Er is nog geen onderzoek gedaan naar de effecten van drugsafval op gewassen, maar volgens Murk kunnen de effecten ernstig zijn.

"Ik denk vooral dat waar het uitgereden wordt minder voedsel verbouwd kan worden. Want dat wordt veel minder vruchtbaar. De planten zullen niet goed groeien. Het is niet zo dat stoffen die in deze processen worden gebruikt makkelijk in de planten komen. Ze zullen niet direct in je krop sla of maïskolf terechtkomen. Het risico dat ik nu kan bedenken is dat zware metalen uit de bodem door de zuren beschikbaar komen en dan wel opgenomen worden door de plant."

Onderzoek

Burgemeester Machteld Rijsdorp van de gemeente Goirle en de Udense burgemeester Hellegers willen dat er direct onderzoek komt naar de effecten voor de volksgezondheid en voedselveiligheid. “Dat moet natuurlijk onderzocht, door de aangewezen instanties, om echt te weten wat hier de risico’s van zijn. Maar veel belangrijker is nog, hoe gaan we dit voorkomen?” zegt Hellegers.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit zegt op de hoogte te zijn van een incident met een giertank op een leegstaande boerderij. De instantie roept mensen op melding te maken als ze dergelijke praktijken signaleren ‘zodat we indien nodig actie kunnen ondernemen’.

Boeren in zee met criminelen

De regioburgemeesters zeggen zich zorgen te maken over de verschuiving van de georganiseerde misdaad naar het platteland. Waarbij nu ook boerenbedrijven in zee gaan met producenten van synthetische drugs. Rijsdorp: “Ik heb het gehoord, ook via de politiekanalen. Het feit dat boeren benaderd worden is wel een nieuwe situatie. Als door de economische crisis dus ook in de agrarische sector financiële moeilijkheden zijn, dan is dat mogelijk een groot risico.”

Hellegers wijst erop dat hennepcriminelen de weg naar boerenbedrijven ook al wisten te vinden. “Nu zie je dat ook de synthetische drugs daarbij betrokken gaan worden. Het is gemakkelijk, je verhuurt panden en dat brengt geld op.”