Een Zuid-Afrikaans bedrijf is erin geslaagd een eigen formule voor een mRNA-coronavaccin te maken, gebaseerd op het Moderna-vaccin. Het is mogelijk een doorbraak voor de vaccinatiekloof die bestaat tussen rijke en armere landen.

Volgens Wilbert Bannenberg, voorzitter van de stichting Farma ter Verantwoording, zelf jarenlang werkzaam voor de WHO in Zuid-Afrika, is het een mooie stap. "Maar het had sneller gekund. Moderna is om steun gevraagd, maar wilde dat niet geven. Door het lezen van de patenten van Moderna zijn ze er nu in 6 maanden in geslaagd om een eerste prototype te maken. Zo hebben ze eigenlijk de moeilijke route moeten volgen om het voor elkaar te krijgen."

Geld verdienen aan mRNA

Fabrikant Moderna is volgens Bannenberg niet de enige die dwarsligt op de weg naar meer vaccins. "Al in mei 2020 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie regeringen en bedrijven gevraagd om samen te werken om de pandemie te bestrijden. In het C-TAP-programma kon kennis en kunde worden gedeeld, maar dat kwam niet van de grond."

"Daarom vroegen India en Zuid-Afrika de patenten voor de vaccins tijdelijk vrij te geven, maar ook daar werd geen gehoor aan gegeven. Het platform mRNA is ook heel nuttig om in de toekomst geld aan te kunnen verdienen."

Meer samenwerking

Bannenberg hoopt dat er alsnog meer samengewerkt gaat worden in de wereld om de pandemie te stoppen. Want hoewel het hier beter lijkt te gaan, is de pandemie nog niet over.

"Het is een mensenrecht om toegang te hebben tot een essentieel geneesmiddel, dus ook tot een vaccin. Regeringen hebben daartoe een verplichting aan hun bevolking en bedrijven een verantwoordelijkheid, dus het is van belang dat kennis en kunde worden gedeeld en landen hun vaccin nationalisme stoppen."

Bekijk ook

Meer geld

Ook denkt Bannenberg dat het armere landen zou helpen als farmaceuten hun productie verhogen en de WHO ook de Chinese, Indiase en Russische vaccins goedkeuren.

"Als farmaceuten prioriteit geven richting lage inkomenslanden, komen er meer vaccins beschikbaar. Dan moeten we die landen wel steunen in hun vaccinatiecampagnes om de vaccinatiebereidheid omhoog te brengen. En tot slot moet er meer geld naar het COVAX-programma. Er is dringend 5 miljard dollar nodig om ook spuiten en naalden te kunnen kopen om de vaccins te kunnen zetten."

Belangrijke stap voor lange termijn

Met het onderzoek van de Zuid-Afrikanen ligt de weg volgens Bannenberg nu wel open voor een patentvrij-mRNA-vaccin. "Maar het gaat nog wel eventjes duren, helaas", zegt hij.

"Je moet zo'n vaccin natuurlijk ook testen op mensen en het kan nog wel tot het einde van het jaar duren voor ze zo'n studie kunnen beginnen. Maar op lange termijn is het heel belangrijk dat ze deze stap hebben genomen. Afrika ontwikkelt hiermee zelf capaciteit voor de toekomst om pandemieën te gaan bestrijden."

Wilbert Bannenberg in EenVandaag op NPO Radio 1

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.