radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Zorgen over ouderen zonder verblijfstatus, zoals George: 'Medicijnen krijg ik niet mee zonder BSN-nummer'

Zorgen over ouderen zonder verblijfstatus, zoals George: 'Medicijnen krijg ik niet mee zonder BSN-nummer'
George woont al 30 jaar in Nederland, maar heeft geen geldige verblijfsstatus
Bron: EenVandaag

Ze zijn vaak al ruim 20 jaar in Nederland, maar nog altijd illegaal. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam brachten deze groep van tienduizenden mensen in kaart. Hun advies: geef ze een verblijfstatus.

Onder leiding van hoogleraar criminologie Richard Staring aan de Erasmus Universiteit Rotterdam onderzochten wetenschappers van verschillende universiteiten de levens van langdurig ongedocumenteerde ouderen in Nederland. De uitkomsten van dat onderzoek baren de onderzoekers zorgen.

Kinderen wel legaal

"Het ontbreekt aan veel feitelijke kennis over de leefomstandigheden en behoeftes van deze groep ouderen", concludeert Staring. "Een van de dingen die opviel is dat ze vaak onderdeel zijn van gefragmenteerde gezinnen, wat betekent dat hun kinderen zijn wél legaal in Nederland wonen."

Volgens de hoogleraar zorgt dat vaak voor praktische problemen. "De inmiddels volwassen kinderen weten ook niet goed wat zij aan moeten met hun illegale ouders die steeds hulpbehoevender worden."

Steeds meer zorg nodig

De onderzoekers spreken van een 'verschraling van het sociale netwerk'. Vrienden en familie waar deze ongedocumenteerde ouderen eerst konden verblijven zijn er steeds minder, waardoor ze meer afhankelijk zijn van opvanglocaties. Dat ziet ook hulpverlener Niels Vlasman bij de Regenboog Groep in Amsterdam. "Wij maken ons zorgen om deze groep. Ze glijden af, fysiek en geestelijk, en het is vaak erg ingewikkeld om de juiste zorg voor deze mensen te krijgen."

Bij de opvanglocatie van de Regenboog Groep in Amsterdam proberen ze deze mensen zo goed mogelijk te helpen. "Maar hoe ouder ze worden, hoe meer zorg ze nodig hebben", zegt Vlasman. "Waar moeten ze heen? Een verzorgingshuis is geen optie, maar dat zou wel het beste zijn."

Bekijk ook

Alleen zwart werken

Het aantal ongedocumenteerden in Nederland ligt naar schatting tussen de 25.000 en 58.000 mensen. Het zijn vaak uitgeprocedeerde asielzoekers of mensen met een verlopen verblijfsvergunning. De meesten wonen al langer dan 20 jaar in Nederland.

Een van hen is George uit Suriname. Hij is 68 en woont al ruim 30 jaar in Nederland. Zijn kinderen en kleinkinderen wonen en leven hier legaal. Door zijn illegale status mag hij alleen zwart werken. Zo nu en dan werkt hij voor een hoveniersbedrijf of krijgt hij een paar euro om terrassen op te zetten.

Geen BSN-nummer

Op het gebied van zorg veroorzaakt het gebrek aan een verblijfsvergunning grote praktische problemen bij George. "Nederland is mijn land. Ik heb niets meer in Suriname. Toch voel ik mij hier altijd nog het zwarte schaap, want voor alles heb ik een BSN-nummer nodig. En dat heb ik niet."

Zo is hij onlangs geopereerd aan staar, een acute medische ingreep, maar kon niet de medicijnen krijgen die hij daarna nodig had. "De apotheek vraagt dan om mijn BSN-nummer, of om mijn verzekeringspasje. Dan moet ik weer zeggen dat ik dat niet heb."

Bekijk ook

Niet alleen acute zorg

In Nederland heeft iedereen, ook mensen zonder geldige verblijfsvergunning, recht op acute zorg. Maar volgens huisarts Lou Bartels van Stichting Kruispost zou het een stuk gemakkelijker worden om ook langdurige zorg te verlenen aan deze groep mensen. Per dag ziet hij in de praktijk tussen de tien en vijftien oudere ongedocumenteerden met typische ouderdomsproblemen. "De zorg organiseren voor deze groep is iedere keer een uitdaging, ook omdat het steeds lastiger voor ze wordt om naar de praktijk te komen", legt hij uit.

"Deze groep gaat niet meer terug naar het land van herkomst. De meesten kunnen niet eens terug. Ze zullen hier blijven, dus dan kunnen we maar beter een manier vinden om hen de zorg te geven die ze nodig hebben."

Weg uit de illegaliteit

George maakt zich zorgen over de toekomst. "Ik wil mijn kinderen niet tot last zijn. Zij hebben hun eigen leven en zorgen. Ik zie ze wel, en kom op verjaardagen, maar ik kan daar niet in huis wonen. En legaal kan ik nergens heen. Een contract om te werken, of om ergens te wonen, krijg ik niet."

Uiteindelijk is de situatie voor deze groep mensen onhoudbaar, benadrukt hoogleraar Richard Staring. "Wij pleiten ervoor om deze groep een weg uit de illegaliteit te bieden. We moeten bedenken dat zij ook in een behoefte hebben voorzien. Ze hebben onze huizen schoongemaakt, onze tuinen opgeknapt. Nu ze te oud zijn om dit fysiek zware werk te doen, ligt het voor de hand om ruimhartig te zijn met het geven van een juridische status."

Kijk hier de reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant