Oekraïners zijn het meest mishandelde volk in de Europese geschiedenis. Dat beweerde oud-defensieminister Joris Voorhoeve gisteren bij Jinek. Maar klopt dat ook? "Eigenlijk heeft alle rottigheid van de 20ste eeuw daar toegeslagen."
"Oekraïne hoort bij de zogenaamde Bloodlands, waar historicus Timothy Snyder over schrijft. Dat is een deel van Oost-Europa waar eigenlijk alle rottigheid van de twintigste eeuw op volle kracht heeft toegeslagen", zegt Geert Mak, journalist en auteur van In Europa.
Geschiedenis herhaalt zich
"Het is een gebied, zoals Snyder zegt, waar alles zich concentreerde in hevige mate. In een korte tijd, in de 20ste eeuw, zijn er miljoenen en miljoenen doden gevallen door al dat geweld en ook door honger. Ik denk dan ook dat Voorhoeve op het eerste gezicht wel gelijk heeft", zegt Mak. "En we zitten er nu weer middenin."
Niks lijkt Oekraïne bespaard gebleven in de afgelopen eeuw. "De Eerste Wereldoorlog, daarna de oorlog tussen de Witten en de Roden -een nasleep van de Russische revolutie- en toen grote hongersnoden, zuiveringen van Stalin. En natuurlijk nog nog de Tweede Wereldoorlog met de Holocaust", vertelt journalist Mak.
Bekijk ook
Stalin creëerde een hongersnood
Een van de heftige gebeurtenissen vond plaats in de jaren 30: de Holodomor, letterlijk 'het vermoorden middels uithongeren'. "Toen probeerde Stalin de modernisatie van de Sovjet-Unie te financieren door middel van export van graan", vertelt Nicolaas Kraft van Ermel, gespecialiseerd in Russische en Oekraïense geschiedenis en docent aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).
"Dat graan moest uit Oekraïne komen en de boeren moeten daar in schikken. Stalin forceert daarom een kunstmatig gecreëerde hongersnood, met miljoenen doden tot gevolg", zegt Kraft over de jaren 30.
Bekijk ook
Tweede Wereldoorlog
Ook in de Tweede Wereldoorlog stierven veel Oekraïners, vertelt Marc Jansen, geschiedkundige en auteur van Grensland. Een geschiedenis van Oekraïne.
"Onder meer omdat daar veel joden leefde, maar ook de Oekraïners werden zwaar getroffen. Zij werden ook door de nazi's gezien als 'untermenschen'. Als ik het me goed herinner zijn er iets minder dan 7 miljoen mensen omgekomen. Een veel hoger percentage dan in Rusland", zegt Jansen.
Meest mishandeld?
Of Oekraïners inderdaad het meest mishandelde volk zijn, zoals oud-defensieminister Voorhoeve beweerde, blijft lastig te zeggen. "Want aan welke definitie houd je je dan?", vraagt RUG-docent Nicolaas Kraft van Ermel zich af. Maar dat moord en doodslag hun geschiedenis kenmerkt, dat is wel duidelijk.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.