Zestig jaar lang met de nek aangekeken

"Al 60 jaar worden wij met de nek aangekeken, bedankt publieke omroep." Zo eindigde een briefwisseling tussen een oud Indie-Veteraan en mij over de reportage "Het bloedbad van Rawagede". Het was een briefwisseling waarin de brievenschrijver het gevoel had dat de Nederlandse soldaat in een zwart daglicht werd gezet, terwijl de inzet van de reportage anders was; het volgen van een groep die ijvert voor excuses van de regering voor een massa-executie op Java in 1947, waar naar verluid meer dan vierhonderd burgers het leven lieten.

We kregen veel reacties, veel lovend voor de aandacht die het onderwerp kreeg, maar we ontvingen ook een paar pijnlijke reacties:

"Anderzijds heb ik van de kant van Indonesie geen excuses gehoord voor de moord op vele onschuldige vrouwen en kinderen, Zoals een neef van mij, die als 16 jarige uit de trein werd gehaald en neergeschoten"

Ondanks dat er zestig jaar na de politionele acties zijn verstreken, leven er nog veel (verborgen) emoties onder veteranen en betrokkenen. Zoals het citaat hierboven, geschreven door een lezer van onze website. Een ander schreef:

"Wat de Indonesiers met onbewapende mensen in Jappenkampen hebben gedaan, is zo niet te beschrijven"

Oproep tot ooggetuigen

De oproep voor Nederlandse ooggetuigen van het drama op Java leverde weinig op. Slechts een anonieme bron vertelde over zijn oom die tijdens een dronken bui details losliet over wat achteraf het drama van Rawagede bleek te zijn:

"Het betrof een nachtelijke militaire patrouille toen de hele kampong nog sliep. De opdracht was dat er geen kip levend uit mocht komen. Letterlijk. En dat was de opdracht waar ze zich aan hielden. Alles en iedereen werd vroeg in de morgen uitgemoord; mannen, vrouwen, kinderen, babies, vee, huisdieren, niets werd er in leven gelaten. Dat werd allemaal verteld op een huilerige toon. Ik denk dat hij er veel wroeging over had."

Het is jammer dat geen enkele ooggetuige kan vertellen of een dergelijk verhaal klopt. Voorlopig moeten we het doen met verhalen en getuigenissen van derden.

Veteranen

Dat betekent niet dat wij in onze reportage niet aan de Nederlandse veteranen hebben gedacht. Sterker nog; in onze uitzending lieten wij een veteraan aan het woord. Deze man vertelde hoe hij een soldaat beval een ongewapende Javaan neer te schieten. Daar kreeg hij achteraf spijt van. Hij schreef zijn emoties van zich af in een memoir. Net als de veteraan die ik aan het begin van dit log inroduceerde. Hij schreef zijn emotie, als een van de weinige, ook van zich af.

"Zoals ik in mijn vorige schrijven al memoreerde, heeft u weer veel indie-veteranen en nabestaanden van de 6000 !! gesneuveld kameraden, slechte weken bezorgd."

Ik kan niet zoals deze brievenschrijver in de hoofden van zesduizend veteranen en nabestaanden kijken. Kon ik het maar, want dan zou ik niet hoeven zoeken naar de waarheden rond Rawagede. Ik hoop daarom dat ik mensen geen slecht gevoel geef, maar wel duidelijkheid en begrip. Want alleen daarmee maak je datgene zichtbaar waar Indonesiers en voormalig Indie-Veteranen mee zitten.