Wordt Nederland een serieus wijnland? 'Volgens experts hebben we straks het klimaat van Bordeaux'

Wijnbouw in Nederland: het gebeurt steeds meer. Deze maand kreeg Twente officieel erkenning vanuit Brussel als wijnstreek. De negende alweer in Nederland. Wordt ons land echt een serieus wijnland? "Da's een kwestie van tijd en ook durf."

"Ik denk wel dat Nederland een wijnland wordt. Of sterker misschien al is", zegt Manon de Boer van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten. "Nederland kent wijnbouw sinds ongeveer de jaren 70. Toen begonnen de eerste wijnboeren in Zuid-Limburg. Rond het jaar 2000 zijn de meeste wijnbouwers die nu nog steeds actief zijn, begonnen."

'Ienieminie' wijnland

De boeren die toen begonnen zijn, weten volgens De Boer waar ze mee bezig zijn. "Ze hebben elk jaar een kans om wijn te maken en de kennis is inmiddels wel zodanig dat ze echt wel weten waar ze mee bezig zijn. Om te weten, als dit mis gaat, kunnen we dit nog doen. Als dat mis gaat, kun je nog dit doen. Dus ze weten steeds beter hoe ze het moeten aanpakken."

Ondanks dat de wijnbouw in Nederland in de lift zit, is het een 'ienieminie' wijnland in vergelijking met buurlanden. In 2023 oogsten de Nederlandse wijngaarden een recordaantal druiven van zo'n 300 hectare wijnstokken. Hier werden 1,7 miljoen flessen wijn van gemaakt, een groei van 30 procent vergeleken met 2022. Maar vergeleken met Duitsland, dat zo'n 100.000 hectare aan wijnvelden heeft of de Franse regio Bordeaux waar 12.000 hectare aan wijnstokken staat, is het niets.

'Klimaatverandering speelt ons in de kaart'

"Om een goed beeld te krijgen", zegt Peter van Houtert van de Koninklijke Vereniging Nederlandse Wijnhandelaren: "Nederlanders drinken ongeveer 450 miljoen flessen wijn per jaar, dus dan is 1,7 miljoen flessen niet heel erg veel. Frankrijk produceert volgens mij 2 miljard flessen of zoiets."

"Maar kijk, we hebben natuurlijk te maken met de klimaatverandering", gaat hij verder. "En die klimaatverandering speelt ons nu eigenlijk in de kaart. Want er wordt echt gezegd door experts als dit zo doorgaat, dan hebben wij hier straks in Nederland het klimaat van Bordeaux."

Een lastig verhaal

Dat het warmer wordt in Nederland, betekent volgens De Boer niet meteen dat Nederland uitermate geschikt wordt voor de wijnteelt. "Het klimaat is best een lastige in dit verhaal. Aan de ene kant hebben we natuurlijk steeds meer zonuren en is het warmer. Gunstig voor de wijnbouw, maar het brengt ook heel veel risico's met zich mee."

Dit jaar zien we volgens haar bijvoorbeeld extreem veel regenval en was er late nachtvorst. "Daardoor is echt veel schade ontstaan in de wijngaarden. Dus druiven die eigenlijk nog tot bloei moesten komen, zijn niet tot bloei gekomen door de vorst. Hierdoor mis je gewoon een hele hoop trossen. Uiteindelijk heeft ongeveer 30 procent van de wijnstokken schade waarschijnlijk."

Kwestie van tijd

Alles wordt volgens De Boer extremer. "En daarmee is het dus ook veel lastiger voor een wijnboer. Dus ja, het is een voordeel dat het klimaat verandert en dat het hier warmer wordt, maar het is ook niet per se makkelijker."

Toch ziet Van Houtert dat de grenzen voor wijnbouw opschuiven. "We zien dat Zuid-Italië en Zuid-Spanje langzaam verdrogen. Daar kan straks geen wijnbouw meer plaatsvinden. En naar boven toe zie je nu in Nederland dat daar wijnbouw plaatsvindt en zelfs in het noorden van Nederland. Da's gewoon een kwestie van tijd en ook durf van de mensen die dat oppakken."

Is het een beetje te drinken, die Nederlandse wijn?

"Ik zet ze wel eens blind neer in proeverijen die ik geef, en dan zijn de mensen verbijsterd. Dat dat dan de Nederlandse wijn is. Dat kunnen ze vaak niet geloven", zegt wijnhandelaar Van Houtert. "Ik durf hardop te zeggen dat de goede Nederlandse absoluut vergeleken kunnen worden met goede middenklasse wijn uit Frankrijk, Italië en Spanje. Sommigen zijn zelfs nog wat verder. Je staat er echt van te kijken."

"Het buitenland neemt ons helaas nog niet altijd serieus", voegt De Boer namens de wijnproducenten toe. "Ik reis regelmatig naar andere wijn regio's en soms zijn ze verbaasd dat er wijn wordt gemaakt in Nederland. Anderen hebben er wel eens van gehoord, maar die beginnen eigenlijk bijna te lachen."