De oorlog tussen Israël en Hamas duurt nu zo’n 3 maanden. Een einde of staakt-het-vuren lijkt nog niet in zicht. Wij vroegen wat jullie wilden weten over de ontwikkelingen in deze oorlog.

Arabist en Midden-Oostendeskundige Hans Wurzer van het Clingendael Institute en specialist op het terrein van het Israëlisch-Palestijnse conflict Peter Malcontent beantwoorden jullie vragen.

1. Hoe lang gaat het nog duren voordat er een oplossing komt?

Malcontent: "Ik vrees nog heel lang. Voor de uitbraak van dit conflict waren de verhoudingen tussen Israël en de Palestijnen al slecht en die zijn alleen maar slechter geworden. Zelf komen ze er voorlopig niet uit, dus als je iets wilt bewerkstelligen, heb je druk van buitenaf nodig."

Wurzer: "Er moet vooral druk komen vanuit de Verenigde Staten en de rest van het Westen, om Israël ertoe te bewegen mee te doen aan een reëel en haalbaar vredesproces. Maar het landschap in de regio is dusdanig veranderd sinds de aanval van Hamas op 7 oktober, dat het heel moeilijk wordt om nog tot een reële oplossing te komen. Het is niet onmogelijk, maar wel buitengewoon moeilijk."

De tweestatenoplossing in het Israëlisch-Palestijns conflict uitgelegd

Malcontent: "Op 7 oktober is de internationale gemeenschap wakker geschrokken. Ze realiseerde zich dat het zo niet werkt. Als Israël niet wil meewerken aan een oplossing - en daar lijkt het op dit moment op - moeten de Europese Unie en de Verenigde Staten zich scharen achter een Palestijnse staat. Ondanks dat ze Israël steunen."

"Of er naast diplomatie ook een plan b bestaat, bijvoorbeeld dat de Verenigde Staten en de Europese Unie sancties gaan gebruiken tegen Israël, zal de komende tijd moeten blijken. Hoe ver de internationale gemeenschap durft te gaan in druk uitoefenen op Israël, bepaalt ook een beetje hoe lang dit conflict zal duren."

Historicus Peter Malcontent geeft in de tv-studio uitleg over het Israëlisch-Palestijns conflict
Bron: EenVandaag
Historicus Peter Malcontent eerder bij EenVandaag over het Israëlisch-Palestijns conflict

2. Wanneer is het voor Israël genoeg?

Wurzer: "Netanyahu heeft aangekondigd dat de oorlog in 2024 door zal blijven gaan. Hoe lang hangt er vanaf wanneer ze hun doelen hebben bereikt. Dus: hebben ze hun gijzelaars vrij gekregen? Hebben ze de dreiging van Hamas weggenomen?"

"Het doel van Israël om Hamas te vernietigen is niet realistisch. Hamas is in meerdere landen actief en dat maakt uitschakelen lastig. We hebben in het verleden gezien: als de leiders van zo'n beweging worden uitgeschakeld, komen daar vaak nog meer geradicaliseerde leiders voor terug."

Bekijk ook

"Israël kan wel de aanslagkracht van Hamas verminderen door Gaza met de grond gelijk te maken en strijders uit te schakelen, maar daar komen ongelooflijk veel burgerdoden bij kijken. En de dreiging neem je daardoor eigenlijk niet weg. Daarvoor moet je echt het conflict politiek oplossen."

Malcontent: "Heel Hamas uitschakelen is volstrekt irrealistisch, want: hoe weet je wanneer de laatste Hamasstrijder is uitgeschakeld? Dat weet je eigenlijk nooit. En bovendien, als het al lukt, dan is het idee nog niet uitgeschakeld."

3. Wat wordt de rol van de VS als landen als Iran en groeperingen als Hezbollah zich meer met het conflict gaan bemoeien?

Malcontent: "De Amerikanen bemoeien zich eigenlijk al. Voor de Verenigde Staten is het heel belangrijk dat dit conflict beperkt blijft. Dit omdat ze bang zijn dat, als het conflict zich uitbreidt tot bijvoorbeeld een oorlog tussen Israël en Hezbollah, dan het hele Midden-Oosten vlam kan vatten."

"Dat is ook de reden dat de Amerikanen Israël in het openbaar door dik en dun blijven steunen, ook al uiten ze intern veel kritiek op Israël. Ze weten dat, als hun steun voor Israël wegvalt, dit een uitnodiging is naar andere partijen in het Midden-Oosten om op Israël in te gaan hakken."

"De Amerikanen kunnen dus ook niet heel veel anders dan Israël steunen. Maar wat ze natuurlijk niet willen, is dat Israël zelf een regionale oorlog creëert door een oorlog tegen Hezbollah te starten. Dus wat er nu achter de schermen gebeurt, is dat de Amerikanen linksom of rechtsom proberen Israël tot rust te manen."

"De vraag is: wanneer zegt Amerika tegen Israël: nu is het genoeg geweest. Als jullie op deze voet verder gaan, stoppen we bijvoorbeeld met de wapenhulp."

Bekijk ook

Wurzer: "Anthony Blinken (de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, red.) gaat voor de vijfde keer naar de regio sinds 7 oktober. Waar tijdens zijn bezoeken steeds op gehamerd wordt is dat niemand een regionaal conflict wil. Iran wil dat niet, Libanon wil dat niet en de omringende landen en golfstaten willen dat ook niet."

"Er wordt voorzichtig gecommuniceerd en op de escalatieladder bewogen. We lopen eigenlijk een beetje op onze tenen langs de afgrond. Maar als een keer iemand te ver doorschiet, al dan niet met de intentie, dan kan het heel snel uit de hand lopen. En dan kunnen de Verenigde Staten en andere landen in en buiten de regio daarin worden meegetrokken."

4. Is de kracht van het Israëlische leger zodanig dat ze aanvallen van Iran kunnen afweren?

Wurzer: "Iran heeft geen belang bij aanvallen. Dat is ook niet het plan geweest. Daarom zien we dat Hezbollah voorzichtig meeleeft met de Palestijnen."

"Al die troepen blijven als een soort speer gemikt staan op Israël om de dreiging te laten bestaan."

Malcontent: "Iran zal zelf nooit een oorlog beginnen met Israël. De ayatollahs in Teheran hebben binnenlands al meer dan genoeg problemen aan hun hoofd. Oorlog voeren met Israël is voor Iran ook lastig omdat de landen niet aan elkaar grenzen. Als Iran die kant al op wil, zal dat altijd via bondgenoten gaan, zoals Syrië en Hezbollah in Libanon."

info

EenVandaag Vraagt

In dit artikel zijn antwoorden verwerkt op vragen die zijn ingestuurd via EenVandaag Vraagt. Met EenVandaag Vraagt heb je invloed op wat we maken. Wil je meedoen? Download dan de Peiling-app van EenVandaag, ga dan naar 'Instellingen' en zet je notificaties voor EenVandaag Vraagt aan. Je vindt de vragen en antwoorden terug bij 'Doe mee'. De Peiling-app van EenVandaag is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

5. Wordt er onderzoek gedaan naar oorlogsmisdaden door zowel Israël als Hamas?

Wurzer: "Zuid-Afrika heeft een verzoek gedaan bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag over mogelijke genocide door Israël. Naar die claim wordt onderzoek gedaan. Of er sprake is van genocide is moeilijk te bepalen."

"Je kunt zeggen: elektra, water en bevoorrading van heel Gaza is afgesneden en mensen worden gedwongen zich fysiek te verplaatsen. Maar de vraag of er sprake is van genocide gaat meer over intentie. Wil Israël de Gazanen echt vernietigen? Dat is moeilijk om te bewijzen."

"We zien natuurlijk vanuit de politiek en het leger, zoals de minister van Defensie, dat die Palestijnen 'menselijke dieren' noemen. Dat soort dehumaniserende termen leiden er natuurlijk wel toe dat de intentie duidelijker wordt. Maar wat daar precies uit gaat komen, kan ik niet met zekerheid zeggen."

Malcontent: "Zo'n Internationaal Gerechtshof kan geen individuele daders bestraffen. Die kan een uitspraak doen over of een land schuldig is of niet schuldig. Maar daar houdt het dan ook mee op. Alleen het International Strafhof, dat al jaren onderzoek doet naar oorlogsmisdaden door Hamas en Israël kan individuele daders berechten en bestraffen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.