Je koopt een huis met fantastisch uitzicht maar ineens wordt er iets gebouwd op de plek waarop je uitkijkt. Hoe sterk sta je als je een huis gekocht hebt vanwege dat bijzondere uitzicht? Totaal niet.

De familie Alderden in Kudelstaart kan er over meepraten. Ze hadden vrij uitzicht: weilanden, akkers en bomen. Totdat werd besloten dat er tegenover hen gebouwd ging worden. De familie maakte bezwaar maar de bouwplannen gingen door.

Vroeger keken we uit op bieten- en aardappelvelden, echt Hollands. Nu zitten we altijd met de gordijnen dicht.

Toen ze een verzoek om schadevergoeding, zogeheten planschade, indienden gaf de gemeente niet thuis. Het uitzicht zou niet of nauwelijks aangetast worden. De Raad van State tikte de gemeente op de vingers en die betaalde 5000 euro schadevergoeding. Maar het uitzicht? Dat is voorgoed verpest, tot grote woede van familie Alderden.

Vrij zicht

Ook het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen dreigt het uitzicht kwijt te raken door bouwplannen tot midden voor hun terrein. Bij het museum heeft de gemeente een vakantiepark met honderden recreatiewoningen gepland tot in het water voor het museum. "Verschrikkelijk", zegt directeur Stephan Warnik.

"Juist vanwege dit uitzicht, het gevoel van de zee, is destijds gekozen voor Enkhuizen", zegt Warnik. "We hebben honderdduizenden bezoekers per jaar, ons museum geeft het ultieme Zuiderzee-gevoel weer, met huisjes uit die tijd, ambachten, bloemen planten en de blik naar zee. Gelukkig staan we niet alleen in ons bezwaar."

Als de plannen doorgaan wordt dit vakantiepark naast en voor het Zuiderzeemuseum gebouwd.

Meerdere bezwaren

De provincie Noord-Holland en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben ook bezwaar gemaakt tegen de bouwplannen. En dat is bijzonder: hogere overheden die bezwaar maken tegen de plannen van de lagere overheid, de gemeente. Het ministerie is net als Warnik bang dat de museale beleving door de bouw wordt aangetast.

Wethouder van gemeente Enkhuizen Erik Struijlaart wil niet reageren op de ophef over de aanstaande aantasting van het uitzicht. De wethouder is 'te druk en een eventueel standpunt van de wethouder hierover heeft op dit moment onvoldoende toegevoegde waarde op lopende projecten om hierop in te gaan', aldus een woordvoerder.

info

Recht op uitzicht

Het 'recht' op uitzicht dat woningeigenaren of pandeigenaren denken te kopen en te bezitten, sneuvelt meestal bij de Raad van State. Die stelt dat er geen recht op uitzicht is. Wel moet er bij bouwplannen rekening gehouden worden met de bestaande situatie zoals vrij zicht, maar het is niet afdwingbaar. Het kan zo zijn dat een projectontwikkelaar of bouwer een vergoeding moet betalen aan diegene die het vrije zicht kwijtraakt. Dat heet planschade. Meestal is er extra geld betaald voor dat vrije uitzicht, en levert het waardevermindering op als dat zicht verdwijnt.

Geen goede buur

Volgens advocaat Leon Koning worden mensen op het verkeerde been gezet bij het begrip 'vrij uitzicht'. Dat lijkt een recht maar houdt uiteindelijk meestal geen stand als er iets gebouwd of in het zicht geplaatst wordt. "We moeten in een dichtbevolkt land als Nederland een zekere mate van hinder van elkaar accepteren", zegt Koning. "Dat blijkt uit de rechtspraak op dit gebied."

"Recht op uitzicht, ook als het vastgelegd is bij de notaris, wordt zelden toegewezen", zegt Koning. "Er is nu eenmaal geen algemeen recht op uitzicht."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.