Werken met gevaarlijke stoffen moet veel sneller veilig worden, vindt FNV: 'Bedrijven lappen regels aan hun laars'

Tientallen jaren overleg, maar nog steeds overlijden er jaarlijks ruim 3.000 mensen door werken met gevaarlijke stoffen. Voor de FNV is de maat vol. De vakbond stapt uit de Commissie Gevaarlijke Stoffen. De boodschap: eerst de huidige regels handhaven.

"Wij gaan niet langer grenswaarden opstellen als de wetten niet gehandhaafd worden. Dan houdt het voor ons op", zegt gezondheidsadviseur Wim van Veelen, die namens de vakbond 20 jaar in de commissie zat. Volgens de FNV doen bedrijven te weinig en treedt de Arbeidsinspectie niet genoeg op, omdat er te weinig inspecteurs zijn.

'Iedereen zei dat het veilig was'

"Geld verdienen staat bovenaan, denk ik, en dat gaat ten koste van de gezondheid van burgers", zegt Jaco van Heijst uit Vlaardingen. Hij maakte jarenlang grafstenen schoon op begraafplaatsen in Rotterdam met Biomos en werd daar ziek van. Dat dat door het middel kwam dat hij op zijn werk gebruikte, kwam als een verrassing.

"Iedereen zei dat het Biomos biologisch was en geen enkel kwaad kon", vertelt Van Heijst. Wat hem niet verteld werd, was dat hij het reinigingsmiddel helemaal verkeerd gebruikte: "Ik werkte met een hogedrukspuit, terwijl dat niet mocht. Ik werkte in een verkeerde houding en gebruikte het zonder bescherming."

100.000 gezonde levensjaren verloren

Volgens cijfers van de arbeidsinspectie werkt bij ruim 100.000 bedrijven in Nederland tenminste één werknemer met gevaarlijke stoffen. Het gaat om stoffen waardoor werknemers bedwelmd kunnen raken, vergiftigd kunnen worden of stoffen die kunnen exploderen. Jaarlijks gaan er bijna 100.000 gezonde levensjaren verloren.

Gezondheidsadviseur Van Veelen van de FNV noemt de cijfers 'een kleine ramp': "Er wordt veel te weinig aan gedaan. Er zijn wettelijke regels, maar bedrijven lappen die gewoon aan hun laars." De vakbond vindt dat de overheid en werkgevers het werken met dit soort stoffen veel serieuzer moeten nemen.

'We doen meer dan FNV denkt'

Volgens woordvoerder Paul van der Burg doet de Arbeidsinspectie veel meer dan de cijfers doen vermoeden. Zo is er een speciaal team dat asbestovertredingen aanpakt, loopt de inspectie rond op Schiphol en houden ze zich bezig met de juridische procedure tegen ProRail omtrent kwartsstof.

"Onze arbeidsinspecteurs kijken bij hun controles ook naar gevaarlijke stoffen. Als zij iets aantreffen, geven ze dat door aan het speciale team dat dan in actie komt", zegt de woordvoerder. Hij vindt de werkzaamheden van de Arbeidsinspectie van groot belang. "Toezicht is meer dan alleen handhaven. Zo heeft het ministerie een campagne lopen over gevaarlijke stoffen."

'Futloze campagnes'

Volgens Van Veelen vindt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) dat werkgevers en werknemers het maar moeten regelen. Maar de overheid heeft volgens hem ook een taak. "Dan zie je allemaal van die futloze campagnes over werken met gevaarlijke stoffen die mensen bewust moeten maken."

"Organisaties als Defensie, KLM en de NS hebben zich jarenlang niet aan de wet gehouden. De gevaren van werken met Chroom-6 zijn zwaar onderschat, die stof is zwaar kankerverwekkend."

'Elkaar ultimatums stellen niet de oplossing'

Het ministerie SZW maakt zich net als de FNV zorgen over het aantal mensen dat jaarlijks overlijdt of gezondheidsproblemen krijgt door blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk. Het ministerie erkent dat naleving door werkgevers op dit moment te wensen overlaat. Maar ziet wel dat er de afgelopen jaren stappen zijn gezet.

Opstappen uit de SER-commissie is in ieder geval niet de oplossing: "Elkaar ultimatums stellen past niet bij de samenwerking en het overleg dat we voeren over dit onderwerp. Het draagt niet bij aan het komen tot gezamenlijke verbeteringen", zegt een woordvoerder.

'Meer tempo maken'

Het is volgens het ministerie aan de SER om te bepalen hoe ze door willen gaan zonder de deelname van de FNV binnen deze commissie. "We beschouwen het besluit van de FNV als aansporing om meer tempo te maken. En nog sneller met de SER-partijen verbeteringen door te voeren. Zo willen we de FNV aan onze zijde houden in het gevecht tegen schade door blootstelling aan gevaarlijke stoffen voor werkenden."

De FNV zegt met het opstappen uit de commissie niet weg te lopen voor de verantwoordelijkheid. De bond wil doorgaan met de strijd op de werkvloer.