Welke straf staat de verdachten te wachten? En 4 andere vragen over strafzaak dodelijke explosie Tarwekamp beantwoord

De verdachten die vastzitten voor de dodelijke explosie aan de Tarwekamp in Den Haag kunnen rekenen op levenslang of een hoge gevangenisstraf van 30 jaar. Dat zeggen strafrechtdeskundigen en advocaten in gesprek met EenVandaag.

Bij de explosie op 7 december 2024, midden in een Haagse woonwijk, kwamen eind vorig jaar zes onschuldige bewoners om het leven. Vier anderen werden zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Doelwit van de aanslag was een bruidswinkel, maar het wooncomplex erboven en ondernemingen in de omgeving werden vrijwel volledig weggevaagd. Vijf vragen over de start van de rechtszaak.

1. Wie hebben ze gearresteerd voor betrokkenheid bij de dodelijke explosie?

Deze week moeten de vier verdachten voor het eerst voor de rechter komen. Dat zijn opdrachtgever Moshtag B. (33) - de ex-partner van de eigenaresse van de bruidsmodezaak - en de uitvoerders van de aanslag: twee mannen uit Roosendaal (29 jaar en 23 jaar) en een man uit Oosterhout (33). Bij de aanslag op de bruidszaak gebruikten ze bijna 200 liter benzine en zwaar vuurwerk. Ze kregen hier 1.500 euro voor.

Volgens de advocaat van Moshtag B., Gerard Spong, wilden ze alleen jurken en de zaak in brand steken. Maar de brand had vreselijke gevolgen. "Er zijn zes mensen dood. En dan heb ik het nog niet over de schade en het verdriet van de andere mensen", zegt advocaat Spong. Volgens hem hebben z'n cliënt en 'zijn kompanen' het risico onderschat. "Geen van allen hebben ook maar kunnen bevroeden dat daar dodelijke slachtoffers zouden vallen."

2. Waarom wilde Moshtag B. een aanslag plegen op de bruidsmodezaak?

Verschillende media citeerden uit het strafdossier waarin Moshtag B. wordt neergezet als jaloerse, controlerende partner. Waar B. in het begin van de relatie met de onderneemster strooide met cadeautjes hield hij haar daarna in de gaten door met een truc haar WhatsApp-gesprekken mee te lezen. Hij dacht dat ze een ander had en wilde wraak. Het plannen van de aanslag begon al in de zomer van 2024.

B's advocaat Spong bevestigt dat het motief van de explosie ligt in 'een soort liefdesverdriet'. Wraak, omdat zijn ex-vriendin een relatie zou hebben met iemand anders. "Uiteindelijk kwam men op het idee om daar brand te stichten." Een 'overreactie', zegt de advocaat. "Daar wordt ook op dit moment wel psychologisch onderzoek naar gedaan." Volgens Spong wil zijn cliënt volledige openheid van zaken geven. "Ik wens ook te benadrukken dat hij vanaf dag één een bekennende proceshouding heeft ingenomen."

3. Twee mannen werden een week voor de explosie nog gearresteerd. Speelt dat een rol in de zaak?

De twee mannen uit Roosendaal werden een week voor de explosie ook al aangehouden omdat ze zich 'verdacht ophielden' in een busje. De politie trof daarin zwaar vuurwerk en jerrycans met benzine bij de mannen aan. De spullen werden in beslag genomen, de mannen mochten weer gaan. Kort daarna gaan de mannen in Telegram-groepen opnieuw op zoek naar zwaar vuurwerk en tanken ze een paar uur voor de explosie voor honderden euro's.

Ze worden ervoor vervolgd in de komende strafzaak. Al heeft de arrestatie de aanslag niet voorkomen. "Als je dan de band terugspeelt dan had je gewild dat de heren ofwel langer vast hadden gezeten ofwel dat ze waren gevolgd zodat dit voorkomen had kunnen worden", zegt hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff (UvA). Het OM moet hier uitleg over geven vindt hij. "Er moet duidelijkheid over komen, in ieder geval voor de maatschappij."

4. Welke straf hangt de verdachten boven het hoofd?

Drie van de vier mannen worden vervolgd voor moord dan wel doodslag op zes personen, de poging daartoe op de andere in het huizenblok aanwezige personen, brandstichting de dood ten gevolge hebbend, brandstichting in een auto en het op 1 december voorbereiden van brandstichting.

Daarvoor kan een levenslange gevangenisstraf geëist worden, zegt hoogleraar Brinkhoff. Hij noemt het 'zeer voorstelbaar' dat deze straf opgelegd wordt. "Op deze feiten staat de levenslange gevangenisstraf, maar ook een hoge, tijdelijke, gevangenisstraf, van bijvoorbeeld 30 jaar." Advocaat Spong houdt voor zijn cliënt Moshtag B. ook rekening met de maximumstraf. "Ik zal er naar streven om een zo laag mogelijke straf voor hem in de wacht te slepen."

5. We zijn iets meer dan 3 maanden verder. Hoe is het nu aan de Tarwekamp in Den Haag?

Het ongeloof en verdriet in de periode na de explosie was groot. Het Openbaar Ministerie had eind januari 37 aangiftes ontvangen van nabestaanden, bewoners en ondernemers. Een crowdfunding van de Lichtpuntjes van de Mariahoeve haalde een bedrag op van ruim 654.000 euro. Daar kwam nog eens 45.000 bij die de Chinese gemeenschap had ingezameld. Het bedrag is verdeeld onder 43 getroffen huishoudens en ondernemers uit de buurt. Zij kregen elk 15.572 euro.

Ook wijnhandelaar Ingo Wever werd door de crowdfunding gesteund. "Dat heeft ons echt enorm geholpen", zegt hij hierover. De komende weken wordt bekeken hoe het pand herbouwd kan worden. Mondjesmaat openen er weer bedrijven, zoals de tandarts binnenkort. Wever denkt zelf tegen de zomer weer in zijn pand te kunnen zodat hij kerstpakketten kan voorbereiden. Voor de lange termijn hoopt hij dat het pand verkoopbaar blijft. "In feite is in onze levensfase dit de zekerstelling van ons pensioen."