Familieweekenden, bruiloften en verjaardagen: iedereen is er enthousiast over, maar jij hebt een knoop in je maag. Want anderhalve meter afstand houden zal er wel niet in zitten. Zo zorg je ervoor dat je niet over je eigen grenzen gaat.
Je herkent het vast uit je eigen omgeving: de ene vriend of vriendin leeft coronamaatregelen streng na en de ander laat het op z'n beloop en vergeet met een drankje op ook weleens anderhalve meter afstand te houden. Je durft er eigenlijk niet zo goed iets van te zeggen. "Heel veel mensen zie je nu hun grenzen overgaan", zegt psycholoog en teamcoach Leonie van Rijn. Samen met Annemiek Figee schreef ze het boek 'Groepsdruk'.
Wat maakt het zo moeilijk
"Je merkt nu hoe ongelofelijk moeilijk het is om je eigen pad te bewandelen", zegt teamcoach en psycholoog Figee. "Sinds de Tweede Wereldoorlog is er niet meer zo'n grote kracht van buitenaf geweest die zegt wat je wel en niet moet doen", legt ze uit. We gaan allemaal anders met de maatregelen om en dat zorgt voor botsingen in vriendengroepen of het ontwijken van bepaalde familieleden.
Want als je merkt dat jouw familie het niet zo nauw neemt met de regels en jij het wél belangrijk vindt om afstand te houden, is het moeilijk daartegenin te gaan, weet Van Rijn. "We zijn als mensen echt geboren als groepsdieren. We willen erbij horen en we hebben daar veel voor over. De groep is krachtiger dan het individu." Daarnaast riskeer je afwijzing en kan het je angstig maken als je tegen de groep ingaat.
Medestanders vinden
Stel je voor: jouw beste vriend besluit om toch zijn bruiloft door te laten gaan. Het mes ging in de gastenlijst en jij bent de gelukkige: je mag komen. Althans gelukkige? Je wil door corona eigenlijk een deel van de dag liever niet bijwonen.
Volgens Van Rijn en Figee is het heel belangrijk om te realiseren dat je in een groep nooit de enige bent die er zo over denkt. Er zullen ongetwijfeld meer gasten hetzelfde gevoel hebben. "De sleutel is om medestanders te vinden", zegt Van Rijn. "Je hoeft je niet neer te leggen bij groepsdruk. Je kunt wel degelijk invloed hebben op keuzes die zijn gemaakt of regels die zijn bepaald."
Kracht van de groep aanspreken
Het is heel belangrijk dat je juist de kracht van de groep gebruikt op een positieve manier. Je kunt dus als het ware jouw 'pijnpunt' van de hele groep maken. "Stel dat je op je familieweekend bent en er zijn alleen maar tweepersoonsbedden. Vraag dan: hoe pakken we dit aan? Wat vinden we hiervan?", zegt Van Rijn.
Je spreekt dan de kracht van de groep aan en je haalt het andere geluid in de groep naar de voorgrond. Van Rijn en Figee proberen op deze manier dagelijks groepen mensen, zoals een team van collega's, te laten praten over ongeschreven regels en normen die zijn gesteld in de groep. "Want die kan je wel degelijk veranderen."
Lees ook
Je hoeft misschien geen 'nee' te zeggen
Oké, je hebt geprobeerd om over het afstand houden in de groep te praten, maar jullie zijn er niet uitgekomen. Je bereidt je voor, want je wil nu echt die bruiloft afzeggen. "Maar dat hoeft misschien niet", zegt Van Rijn. "Je hoeft niet altijd 'nee' te zeggen." Je kunt ook voorstellen hoe jij wel mee zou kunnen doen in de groep. "Zeg dan bijvoorbeeld: 'onder deze condities, zou ik het wel willen'."
Maar dat het moeilijk blijft wanneer mensen verschillend met de opgelegde regels omgaan, is een ding dat zeker is. "Zeker voor jongeren. Als in een groep is afgesproken dat ze geen afstand houden, dan doe jij dat als jongere ook niet. Ook bij collega's zie je moeilijkheden."
Niet verantwoorden
Als je je keuze hebt gemaakt en die hebt medegedeeld, maak het dan vooral niet groter dan het is. "Als je je gaat verantwoorden voor je keuze of je gevoel, maak je het alleen maar zwaar en ongemakkelijk", zegt Figee. Ze hoort mensen als reden geven dat ze bijvoorbeeld in de risicogroep vallen, of met ouderen omgaan en daarom voorzichtiger zijn. Maar dat is volgens Figee helemaal niet nodig om te zeggen. "Gooi het gewoon in de groep: ben ik de enige die hier zo over denkt? Hoe kunnen we hiermee omgaan?"
En besluit je wel naar die bruiloft te gaan zonder dat je vooraf met jezelf afspreekt waar voor jou de grens ligt, dan ben je op zijn zachtst gezegd gedoemd je eigen grens over te gaan. "Uit veel experimenten blijkt hoe makkelijk mensen zich aanpassen in een groep. Je normen vervagen binnen een uur. Dat geldt nog meer voor jongeren: als jij ergens komt waar de regel is 'wij houden geen afstand', dan doe je binnen 5 minuten mee."
Lees ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
