Geluidsoverlast, drugsgebruik en geschreeuw in de nacht. Woningcorporaties door het hele land zien een zorgwekkende toename van complexe overlast door onaangepast gedrag van bewoners. "Sommige huurders kunnen niet zelfstandig wonen."

Het aanpakken van overlast van huurders is niet altijd eenvoudig of zelfs mogelijk, laten woningcorporaties door het hele land aan EenVandaag weten. We vroegen achttien corporaties, verspreid over alle provincies, naar hoe zij met overlastgevende huurders omgaan. "We vinden dat niet iedereen die nu geacht wordt zelfstandig te wonen, dit ook daadwerkelijk kan."

Overlast van alle tijden, complexiteit neemt toe

Overlast is van alle tijden, benadrukken de corporaties. "Sinds er buren bestaan, zijn er mensen die overlast van buren ervaren. De laatste jaren is de problematiek wel ernstiger geworden", stelt woningcorporatie Rochdale die het aantal gevallen van overlast 'ontegenzeggelijk' ziet toenemen. Het Eindhovense Woonbedrijf zag het aantal (zware) overlastdossiers de laatste jaren met ruim 20 procent stijgen.

Hoewel sommige corporaties geen sterke stijging in het aantal meldingen zien, merken zij dat de problemen zelf ingewikkelder worden. "De complexiteit van de zorgdossiers neemt toe, net als de intensiteit van de overlast", laat Woonbron (Zuid-Holland) weten.

Bekijk ook

• 

  Mandy's appartement liep onder water door haar bovenbuurman, ze is bang voor erger: 'Volgende keer de gaskraan'

  • 23-01-2025

Lawaai, vervuiling en criminaliteit

Vaak gaat het over geluidsoverlast: mensen die schreeuwen ('s nachts), harde muziek draaien of ander lawaai maken. Maar het gaat ook om agressief gedrag. "Portiekgenoten lastig vallen, het trappenhuis onveilig maken: het gebeurt frequenter en heviger dan vroeger het geval was", zien ze bij Woonbron.

Ook Lefier uit het noorden van het land herkent dat. Ze hebben te maken met prostitutie, drugsgerelateerde overlast en burenruzies waarbij de politie moet ingrijpen. "Ook hebben we recent te maken gehad met branden waarbij de huurders bekend zijn om verward gedrag. We hebben op dit moment veel vervuilde woningen of woningen die vol staan met spullen."

Maatschappelijke trend

"Mensen zijn eenzamer, hebben minder contact met familie en buren, er is armoede en meer drank- en drugsgebruik. Hulpverlening is lastiger in te schakelen", zegt corporatie Zeeuwland (Zierikzee). Meerdere corporaties zien een toename in het aantal overlastmeldingen over huurders met onbegrepen of verward gedrag.

Ook Kennemerwonen ziet die toename. Het is een maatschappelijke trend, zeggen zij. "De tendens van de afgelopen 10 jaar", noemt Portaal het, een grote corporatie in het midden van het land. Het verdwijnen van woonplekken in zorginstellingen wordt gezien als belangrijke oorzaak. "Mensen die voorheen in een instelling zouden wonen, wonen nu in de wijk", zegt Actium wonen uit Drenthe.

Gevolgen voor omgeving

Mensen moeten steeds langer thuis blijven wonen met ambulante begeleiding, en er zijn steeds minder plaatsen om beschermd te wonen. Verschillende corporaties merken dat de begeleiding van zorgbehoevende bewoners te vroeg wordt afgebouwd. "Dat heeft grote gevolgen voor de bewoner zelf, maar ook voor de buren van deze mensen", zegt Woonstad Rotterdam.

De Haagse corporatie Staedion ziet het aantal mensen dat niet in staat is zelfstandig te wonen, toenemen. "Wij maken ons zorgen over de onderbezetting bij de zorg en de politie, want wij kunnen overlast door verwarde huurders of asociaal gedrag van bewoners niet allemaal zelf oplossen. Onze medewerkers zijn daar niet voor opgeleid."

Geen zorg, geen woning

Woonbron ontbond in 2 jaar tijd dertig contracten vanwege ernstige overlast. Als voorbeeld noemen zij een incident waarbij een huurder een gasexplosie wilde veroorzaken. "De gevolgen van een daadwerkelijke explosie, voor zowel bewoners, hulpinstanties als onze medewerkers, zijn niet te overzien. Om die reden is het huurcontract van deze bewoner ontbonden, tot opluchting van andere bewoners." Rechters legden een zorgmachtiging op.

De corporatie werkt vanuit het principe 'geen zorg, geen woning'. "Dat betekent dat zij de woning alleen toegewezen krijgen als er ook zorg of begeleiding geaccepteerd wordt." Iets wat meer corporaties eisen. "In geval van overlast, al dan niet door verward gedrag, trekken we als 'ketenpartners' samen op om de juiste begeleiding en zorg rondom iemand te organiseren, waarbij ieder de eigen rol pakt", zegt Alwel (omgeving Breda).

Bekijk ook

• 

  Bewoners vaak niet goed verzekerd bij explosie in woonwijk: 'Maak inboedelverzekering verplicht'

  • 21-12-2024

Buurten ontzien

Bij Hof Wonen in Den Haag werken ze met een begeleidingscontract voor bewoners die uit een zorginstelling komen. "We bekijken intensief met de zorgpartij of deze bewoner inderdaad zelfstandig kan blijven wonen." Ook Woonin zet in op samenwerking met de partijen die bij iemand betrokken zijn. "Maar dat zijn lange trajecten waarbij veel mensen betrokken zijn en we een beroep doen op het geduld en incasseringsvermogen van andere huurders."

Om buurten toch te ontzien, besluiten sommige corporaties kwetsbare huurders niet meer overal te huisvesten. "Wij hebben recent besloten dat we in een aantal ouderencomplexen voorlopig geen kwetsbare doelgroepen huisvesten", zegt Woonstad Rotterdam. De aanleiding van dat besluit ligt in een aantal incidenten.

Spreiden

Woonbedrijf in Eindhoven zegt rekening te houden met de spreiding van kwetsbare doelgroepen. "Om overbelasting van buurten te voorkomen wijken we soms af van de criteria voor passend toewijzen, zodat we bewoners met een kwetsbaarheid zoveel mogelijk spreiden over ons bezit."

Voor het goed ingrijpen bij ernstige overlast, proberen de meeste corporaties 'tijdig en passende' hulp te organiseren. "Een nauwere samenwerking met gemeente, hulpverlening en politie is daarin nodig", zegt Limburgwonen. Daarnaast zit privacywetgeving in de weg. Corporaties weten niet altijd of ze een huurder hebben met een kwetsbaarheid. Ze vragen de politiek al langer om een wet die het andere partijen (gemeente, politie, GGZ) verplicht gegevens te delen met corporaties.

Bekijk ook

• 

  Te vaak incidenten met verwarde mensen, Onderzoeksraad voor Veiligheid start opvolgonderzoek

  • 08-02-2024

'Pas ingrijpen als het escaleert'

Ook mogen ze niet controleren of iemand zich aan afspraken houdt. "Waardoor we soms pas kunnen handelen als het probleem al uit de hand is gelopen", zegt Actium wonen (Drenthe). Dat signaleert ook Nijestee. Wanneer een huurder niet meewerkt, kan niemand iets doen.

"We zien regelmatig dat alle betrokkenen rond een huurder met een psychische kwetsbaarheid al lange tijd merken dat het misgaat, maar dat zij geen bevoegdheden of mogelijkheden hebben om preventief in te grijpen. Pas als de situatie escaleert en er daadwerkelijk iets ernstigs gebeurt, kan er worden ingegrepen."

Aedes: 'Steeds grotere concentratie van kwetsbare bewoners'

Aedes, de vereniging van woningcorporaties, noemt de problematiek rond de overlastgevende huurders 'onverminderd groot'. "Corporaties moeten meer en meer mensen die urgent zijn en multi-problematiek hebben huisvesten. Bijvoorbeeld omdat ze uit een GGZ-of andere instelling komen of om ander reden voorrang krijgen."

Corporaties houden daarbij zoveel mogelijk rekening met de behoeften van de toekomstige bewoner en de veerkracht van een wijk, zeggen zij. "Toch zien we een steeds grotere concentratie van kwetsbare bewoners, mede door het gebrek aan voldoende geschikte woningen." Ze proberen het met zorg en gemeente op te lossen. "Dat gaat vaak goed, maar het eerlijke verhaal is dat corporaties de kern van het probleem niet altijd kunnen oplossen." Het 'ravijnjaar' 2026 zal de situatie nog nijpender maken, denkt Aedes.

Bekijk ook

• 

  Woningcorporaties willen verouderde wijken 'mengen' met hogere inkomens om leefbaarheid te verbeteren

  • 26-07-2024

Laatste redmiddel

Het opzegggen van een contract wordt gezien als laatste redmiddel. "Ontbinding van de huurovereenkomst op basis van overlast probeert een corporatie altijd zoveel mogelijk te voorkomen", schrijft Portaal. Een andere corporatie zegt ontruiming altijd te willen vermijden. "We voelen ons verantwoordelijk voor het huisvesten van juist ook kwetsbare mensen", zegt Nijestee in Groningen.

Meerdere corporaties vinden de juridische route bovendien lang duren. Huurbescherming wordt gezien als 'terecht, een groot goed' in Nederland. "Je kan hier niet zomaar je huis uit worden gezet", zegt men. "De prijs daarvan is dat overlast en onveiligheid soms ook lang kunnen voortduren. Dan moet er met huurrecht door de corporatie, bestuursrecht door de burgemeester en soms strafrecht door politie alle zeilen bij worden gezet."

Soms laat je een product in de winkel liggen. Niet om de prijs, maar uit protest tegen het bedrijf of land erachter. Nu Trump importheffingen oplegt, merken we in de chat discussie over Amerikaanse producten. We beantwoorden jullie vragen over boycots.

Jullie vragen worden beantwoord door hoogleraar Internationale Economie Harry Garretsen (Rijksuniversiteit Groningen) en historicus Maartje Janse (Universiteit Leiden).

1. Heeft het nut als ik als consument producten niet meer koop?

"Ja, een spontane consumentenboycot kan bedrijven of landen wel degelijk raken: in reputatie en in de portemonnee", begint hoogleraar Garretsen. "Je ziet dat nu bijvoorbeeld gebeuren met Tesla. Omdat sommige consumenten het niet eens zijn met het gedachtegoed van Elon Musk, keldert de verkoop van Tesla-auto's in Europa."

"Consumenten hebben een bijzonder soort macht", antwoordt historicus Janse. "Als individuele consument heb je niet zoveel invloed, maar als collectief wel. Zeker wanneer een overtuiging om producten niet te kopen breed gedeeld wordt, in Europa of zelfs wereldwijd."

Het idee achter een boycot is simpel, vervolgt ze: "Als wij samen onze krachten bundelen door dit product niet meer kopen, dan kan het bedrijf of land daar zoveel last van hebben dat ze hun strategie wijzigen. Het is een manier om invloed proberen te krijgen op beleid. En de geschiedenis laat zien dat dit kan slagen."

Janse doet als historicus onderzoek naar protesten, waaronder boycots. Ze wijst op het oudste voorbeeld dat bekend is van een grootschalige boycot. "In 1791 besloten een half miljoen Britten geen suiker meer te kopen die afkomstig was van plantages waar tot slaaf gemaakten onder dwang werkten. Mensen realiseerden zich: 'Als ik suiker koop die in zulke omstandigheden is geproduceerd, ben ik medeverantwoordelijk.' Het parlement wilde niet luisteren, dus namen burgers zelf het initiatief," vertelt ze. "Het was best een succesvolle actie: de verkoop van deze suiker daalde met een derde."

2. Hoeveel consumenten moeten een product boycotten voordat die zinvol is?

"In hoeverre een bedrijf of land precies geraakt wordt, hangt af van het type boycot", zegt econoom Garretsen. "In principe is een boycot een actie vanuit consumenten die het niet eens zijn met beleid, en daarover zeggen: 'Dit willen we niet meer.' Als zij besluiten producten niet meer te kopen, kan dit bedrijven of landen zeker raken."

"Daarvoor is het niet per se nodig dat miljoenen mensen stoppen met het kopen van een bepaald product", zegt hij. "Vaak blijken lagere percentages al genoeg. Net als bij protesten en demonstraties, kunnen kleinere groepen al iets in beweging zetten."

"Een kleinere groep kan de reputatie van een bedrijf of land al beïnvloeden", verklaart de hoogleraar. "Social media spelen hierin natuurlijk een rol. Daar verspreiden acties zich snel. Zelfs wanneer de omzet van een bedrijf nog niet gekelderd is, kan een bedrijf dan toch al angst voelen voor imagoschade. Het voelt zich aangesproken of genoodzaakt om beleid te veranderen, zeker wanneer het bedrijf veel concurrentie heeft."

Toch is een boycot nog effectiever als die niet alleen gebaseerd is op de vrijwilligheid van consumenten, maar ook formeel via politiek en wetgeving wordt afgedwongen, legt Garretsen uit. "Wanneer een overheid zegt: dit product mag het hele land niet meer in. Dat gebeurt bijvoorbeeld met Russische producten. Daar trekt de overheid een grens in hoe we met die producten omgaan. En is er in feite een formele boycot."

Bekijk ook

• 

  Havenvakbond wil complete boycot van Russische kolen, olie en gas: 'Er zit bloed aan lading uit Rusland'

  • 10-03-2022

3. Is een boycot niet gewoon om jezelf beter te voelen?

"Consumenten boycotten inderdaad omdat ze zich daar beter bij voelen. Als je iets doet waarvan jij denkt dat het zin heeft, dan voel je je daar goed over", zegt Janse. Maar dit vindt ze geen reden om boycots af te schrijven. Integendeel.

"Het is wat simplistisch enkel te kijken naar het directe effect van een boycot op beleid. Want het heeft ook een grote waarde voor individuen en groepen, en die is ook belangrijk. In plaats van je machteloos te voelen, heb je het idee dat je gedrag ertoe doet."

"Een boycot gaat ook over ergens voor staan, laten zien wat je waarden zijn. Het is een expressie van wie jij als consument wil zijn", licht ze toe. "Ook kan het het groepsgevoel versterken. Een beweging om meer Europees te kopen, versterkt bijvoorbeeld niet alleen de economie, maar versterkt ook het Europese wij-gevoel."

4. Hoe moeilijk of makkelijk is het om een volledige boycot van de Verenigde Staten te realiseren?

Een volledige boycot lijkt Garretsen moeilijk te realiseren. "Oproepen om te boycotten richten zich vaak op de typisch Amerikaanse producten, zoals whiskey. Maar er zijn natuurlijk heel veel dingen die we uit de Verenigde Staten halen. Bijvoorbeeld halffabrikaten die in producten verwerkt zijn, of diensten van Google of Apple. Een volledige boycot zou ook daarover moeten gaan, maar dat wordt al snel ingewikkelder. En dan rijst de vraag of we dat wel willen."

"Een volledige boycot is bovendien niet alleen economisch, maar gaat ook over sport en cultuur", zegt Janse. Ze geeft het voorbeeld van de anti-apartheidboycots van Zuid-Afrika in de jaren 70 en 80. "Dat waren niet alleen economische acties om bijvoorbeeld geen Zuid-Afrikaanse sinaasappelen meer te consumeren."

Al vanaf 1964 mocht Zuid-Afrika niet meer meedoen aan de Olympische Spelen. "Later drongen de Verenigde Naties erop aan om alle culturele en sportieve banden met het land te verbreken. Artiesten traden er niet meer op."

"Je ziet dat er nu ook zo'n oproep tot culturele boycot is tegen Israël. Mensen zeggen: ook daar is een apartheidsregime aan het ontstaan. Universiteiten moeten niet meer met het land samenwerken. Het land moet niet meer mee mogen doen aan het Songfestival. Dit gaat dus ook verder dan het niet meer kopen van Israëlische producten."

"Ik zie Amerika nog niet zo snel in die hoek van Zuid-Afrika en Israël belanden", vervolgt ze. "Maar Amerika is zichzelf wel aan het isoleren. En de vraag is of dit ook invloed gaat hebben op culturele uitwisseling. Je hoort bijvoorbeeld al wel van mensen dat ze niet meer naar Amerika op vakantie willen gaan. Dat is ook een vorm van boycot."

Bekijk ook

• 

  1 op de 10 fans kijkt dit jaar niet naar Eurovisie Songfestival, uit protest tegen deelname Israël

  • 09-05-2024

5. Gaan winkels aangeven uit welke landen producten komen, bijvoorbeeld met stickers?

"Traditioneel is een boycot gericht op een product of bedrijf. Maar je ziet ook dat een boycot breder gericht kan zijn op een land: er wordt dan wel een product gekozen, maar het is eigenlijk niet om dat specifieke product te doen. Dat product staat symbool voor iets groters." Dit zie je nu met Amerikaanse producten gebeuren, volgens Garretsen.

"Het is consumenten niet per se te doen om bijvoorbeeld Amerikaanse whiskey, of McDonalds, maar dit soort producten of bedrijven symboliseren hun opvatting over waar Amerika onder Trump mee bezig is", zegt hij. "Consumenten willen een signaal afgeven tégen Trump: 'Er zijn grenzen, we pikken niet alles.'", zegt Janse hierover.

Er zijn landen waar labels op producten worden geplakt om hun herkomst aan te geven. Zo heeft Denemarken stickers die wijzen op Europese herkomst, en wordt in Canada opgeroepen om Canadian First - producten gemaakt in Canada - te kopen. "Dit zijn eigenlijk voorbeelden van een soort omgekeerde boycots, om producten uit eigen regio te kopen."

Een meerderheid van de deelnemers aan het Opiniepanel-onderzoek wil dat Nederlandse supermarkten labels plakken op Europese producten. Twee derde van de deelnemers (68 procent) lijkt dat een goed idee.

Bekijk ook

• 

  Beurzen wereldwijd al dagen flink in de min, wat kunnen beleggers doen? 'Elke daling in verleden leek achteraf goede kans'

  • 07-04-2025

Supermarktbranche: 'Consument moet weloverwogen kunnen kiezen'

Vermelding van het land van herkomst is niet op elk product verplicht. Volgens Europese en Nederlandse regels moet de herkomst op het etiket staan in een paar situaties, bijvoorbeeld bij onbewerkt vlees, eieren, vis en zeevruchten, groente en fruit, olijfolie en honing. Ook geldt deze verplichting wanneer het ontbreken van herkomstinformatie de consument kan misleiden, bijvoorbeeld bij producten met geografische aanduidingen zoals vlaggen.

Volgens supermarktbranchevereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) moeten consumenten 'weloverwogen kunnen kiezen welk product met welke herkomst zij kopen. Het juist en volledig etiketteren van producten is daarom van belang'.

Het CBL laat weten dat supermarkten zelf verantwoordelijk zijn voor de juiste etikettering van huismerkproducten. Bij A-merken ligt die verantwoordelijkheid bij de fabrikant. Het CBL heeft verder geen informatie over individuele assortimentskeuzes en voorkeuren van consumenten in het koopgedrag wat betreft herkomst van producten.

6. Hoe raakt een boycot een land anders dan tegenheffingen?

"Importheffingen zijn minder moreel geladen dan een boycot", zegt Garretsen. "Die hoeven niet per se iets goeds of fouts te betekenen. Landen kunnen gewoon blijven handelen. Alleen maakt een van de twee, of beide, het duurder. Het is van een andere orde wanneer een land zegt: 'Ik wil jouw producten helemaal niet meer.'"

"De laatste stand van zaken is dat het voor Europa misschien toch lijkt mee te vallen met de Amerikaanse importheffingen. Maar wat Amerika en China nu onderling doen - steeds hogere en hogere importheffingen - gaat op den duur in de praktijk over in een boycot. Dan kunnen Chinese producten niet meer naar Amerika geëxporteerd worden, en Amerikaanse producten niet meer naar China. Als dat doorgaat, escaleert een handelsoorlog in een handelsboycot."

"De impact van boycotacties tegen Amerika lijkt op de korte termijn misschien gering", zegt Janse. "Maar als je het bredere plaatje bekijkt, dan besef je dat een boycot onderdeel is van het grotere fenomeen dat een land z'n status verliest. Amerika verliest een deel van de invloedsfeer die het na de Tweede Wereldoorlog heeft gekregen. En mensen zien Amerika niet langer vanzelfsprekend als een betrouwbaar land."

Een gesprek starten met een onbekende in de trein of bij de bushalte? Dat gebeurt steeds minder. Velen doden hun tijd liever door te scrollen op hun telefoon of met een koptelefoon op. Niet Merijn, hij praat juist graag met mensen die hij niet kent.

"Ik denk dat ik er 7 jaar geleden mee begon", vertelt de 32-jarige Merijn Ruis over de gesprekken die hij aangaat met zijn medereizigers. Af en toe deelt hij hier verhalen over op zijn LinkedIn-pagina. "Dat doe ik nu ongeveer 1 jaar, en de reacties zijn heel erg warm. Het raakt heel veel mensen."

'Het geeft hoop'

Merijns reisverhalen worden door duizenden mensen gelezen. "Ze zeggen dat het ze een beetje hoop geeft en geven aan hoe belangrijk ze het vinden om met onbekenden in gesprek te blijven gaan."

Want tegenwoordig is het aanknopen van een gesprek met iemand die je niet kent niet meer zo vanzelfsprekend. Uit verschillende studies blijkt dat mensen steeds minder met elkaar praten vanwege de onzekere en ongemakkelijke gevoelens die hierbij komen kijken: we zijn bang voor afwijzingen en willen anderen niet storen.

Niemand durft

Een zo'n onderzoek werd afgenomen door de Universiteit van Chicago en belandde 7 jaar geleden in Merijns schoot. "Het heet 'Mistakenly Seeking Solitude' en gaat over het voeren van gesprekken in het openbaar vervoer", vertelt hij. "Daaruit bleek dat mensen vaak denken dat ze er niet blij van worden. De meest gehoorde reden dat we het niet doen, is dat we denken dat anderen er niet op zitten te wachten. Het voelt misschien een beetje ongemakkelijk."

"Maar het blijkt ook dat, als ze het eenmaal wél doen, iedereen er eigenlijk blij van wordt." Toen Merijn dat las, ging hij daar zelf mee experimenteren. "Ik sprak allemaal mensen aan die mij aardig leken, maar ook mensen die me niet aardig leken. Veruit de meerderheid is superleuk en vriendelijk."

Verbinding maakt gelukkig

Als spreker over de wetenschap van geluk ziet hij ook de 'noodzaak' van dit soort gesprekken in, vertelt Merijn. "Het in contact blijven met elkaar is belangrijk, want de gelukkigste mensen investeren in relaties, in het contact", weet hij. "Verbinding is een grote voorspeller van geluk."

Volgens de meest recente cijfers van de Rijksoverheid voelt zo'n 48 procent van de volwassenen in Nederland zich eenzaam. Dat heeft invloed op de kwaliteit van leven. "Als ik dat lees, vind ik dat gewoon heel verdrietig. En daarom is het belangrijk om dit te doen", vertelt Merijn over zijn gesprekken.

Bekijk ook

• 

  Een eetclub tegen eenzaamheid onder jongeren, Merche begon er eentje: 'Iedereen is welkom'

  • 25-08-2024

'Dit is mijn tegengif'

Hij ziet het aanknopen en voeren van deze gesprekken als een oplossing voor de toenemende eenzaamheid in de maatschappij. "Dit is voor mij een beetje het tegengif voor polarisatie en voor eenzaamheid. Ik geloof echt dat dit heel veel kan veranderen."

"Want echt, mensen van wie je denkt dat ze heel anders zijn dan jij, die zijn dan zoveel aardiger en leuker. En dat is echt heel tof om te merken."

Mensen zijn aardiger dan gedacht

Door de gesprekken ontdekt Merijn ook welke vooroordelen hij als mens met zich meedraagt. Vaak zijn die, naar eigen zeggen, niet terecht. "Als ik dan met iemand een gesprek voer, dan blijkt die persoon heel anders te zijn dan ik dacht."

"Dan zie je eigenlijk dat heel veel mensen heel aardig zijn, en het beste met je voor hebben", vertelt hij. Dat geeft hem een vertrouwd gevoel. "Je voelt dan dat er overal gewoon vriendelijke mensen rondlopen. En daar mag je dus ook op vertrouwen."

'Spanning gaat nooit helemaal weg'

Maar toch blijft het spannend, afstappen op een onbekende. Ook voor Merijn. "In het begin zei ik vaak iets als er dan iets opviel of zo. Bijvoorbeeld een vertraging met de trein, want dan kun je makkelijk een gesprek beginnen. Maar ik vond het wel heel spannend om uit het niets te beginnen", vertelt hij.

Ondertussen is hij daar overheen gestapt. Nu vraagt hij anderen hoe hun dag beviel. "En dat vind ik nog steeds wel spannend hoor. Dat gevoel gaat niet helemaal weg. Alleen, soms zit ik dan naast iemand en denk ik: 'Ik probeer het maar gewoon'."

Liever kletsen dan scrollen

"Ik heb zelf soms de overtuiging dat mensen er niet op zitten te wachten, maar ik merk toch ook vaak dat mensen juist leuk reageren", gaat Merijn verder. "Zelfs mensen die een koptelefoon op hebben."

En het loopt vaak uit tot een gezellig gesprek. "Voor je het weet ben je een uur met iemand aan het kletsen in de trein. De tijd gaat dan zo snel. Terwijl in het andere geval zou ik gewoon op mijn telefoon hebben zitten scrollen. En die andere persoon trouwens ook, dus dat is ook grappig."

Het lukt niet altijd

Maar het gaat niet altijd goed. Soms hebben andere reizigers geen behoefte aan een gesprek, vertelt Merijn. "Zo zat ik laatst tegenover een jongen en die zat echt in zijn eigen wereld. Ik vond hem er een beetje verdrietig uitzien, dus ik probeer dan toch een gesprekje."

Helaas gaf zijn gesprekspartner mondjesmaat antwoord. "Het gesprek slaat dan helemaal dood. Ik had vier vragen gesteld, had heel even een klein lachje gezien, maar ik merkte gewoon: als ik nu ga doorvragen, wordt het een soort interview. Dus dan laat ik het ook maar."

'Het is ook weer niet zo erg'

De twee zaten daarna nog een tijdje in stilte naast elkaar. "Dat is dan wel echt een beetje ongemakkelijk. Maar uiteindelijk staat die persoon op en dan is het weer klaar. Dan is dat gevoel ook weer weg."

"In je hoofd is dat eigenlijk het ergste wat er kan gebeuren, maar als je het dan ervaart, merkt je eigenlijk dat het ook weer niet zo erg is", heeft Merijn geleerd van die ervaring. "En het gebeurt niet vaak. Ik schat dat dat maar in 5 procent van de gevallen voorkomt."

Levenslessen

Hij leert ook van de positieve ervaringen, vertelt hij. Het zijn dan vaak levenslessen, die hij wel kent maar die hij toch vaak weer vergeet. "Bijvoorbeeld een buschauffeur die het dan heeft over dat hij veel stress ervaart en dan vertelt dat hij de tijden op zijn scherm afplakt."

"Hij zei: 'Want ik heb er uiteindelijk geen controle over en ga slechter rijden door de stress. En zo ga ik gewoon lekker relaxed door de dag heen. Als ik ergens te laat aankom, dan is dat dan maar zo. Je kunt niet veel aan omstandigheden doen. Maar je reactie, daar kan je wel iets aan doen'. En daar denk ik nog wel eens aan."

Bekijk ook

• 

  Maaike is als AutoMaatje chauffeur en luisterend oor voor hulpbehoevenden: 'Op een simpele manier kan ik helpen'

  • 19-01-2025