Een verdrag waar Europa 12 miljard mee kan verdienen, en Nederland mogelijk 1,2 miljard. En toch hangt het aan een zijden draadje. Het gaat over CETA, een handelsovereenkomst tussen Europa en Canada. Er wordt al sinds 2009 gesproken, maar vandaag werd duidelijk dat Wallonië nog teveel vraagtekens heeft en niet wil ondertekenen. In EenVandaag, wat is CETA, wat zijn de voordelen en waarom is het verdrag zo omstreden?

Robert Roodenburg, directeur van de branchevereniging voor handelaren in bloemproducten (VGB) en econoom Mathijs Bouman omarmen het handelsakkoord. De Consumentenbond daarentegen sloot zich een maand geleden aan bij de tegenstanders van CETA. In de studio legt Sandra de Jong van de Consumentenbond uit welke problemen zij voor de consument zien.

Voordelen

De belangrijkste voordelen in het vrijhandelsakkoord zijn het vereenvoudigen van de handel tussen Canada en Europa. Bedrijven hoeven bijna geen importtarieven meer te betalen als ze producten exporteren. Ook accepteren Canada en Europa elkaars technieken voor de productie van goederen. Deze gemakken bevorderen de handel, vergroten de concurrentie en dit kan dus ook betekenen dat prijzen van producten omlaag gaan. 

Nederland is de grootste exporteur van bloemen en planten ter wereld. We exporteren jaarlijks voor 6 miljard euro wereldwijd. Naar Canada exporteren we voor ongeveer 9 miljoen. Daarmee is Canada voor de bloemenhandel niet de grootste speler, maar Robert Roodenburg is blij met CETA en legt uit hoe goed het voor zijn branche is als de drempels voor export worden verlaagd.

'Vooral voordeel voor multinationals'

Tegenstanders vrezen dat vooral multinationals baat hebben bij het vergroten van de concurrentie en dat kleine bedrijven worden opgeslokt. Ook worden de cijfers waaruit blijkt dat met CETA winst kan worden gemaakt en er banen bij komen niet vertrouwd. Veruit de belangrijkste kritiek is er op het speciale 'tribunaal' dat met CETA wordt opgericht. Bedrijven die investeringen doen in een land die uitlopen op een conflict kunnen via een speciale rechtsgang een land aanklagen. Als dit leidt tot een schikking betaalt de belastingbetaler daarvoor de prijs.

Onduidelijkheid over garanties

De Consumentenbond wijst er onder meer op dat het in CETA onduidelijk is wat de consumenten aan garanties krijgen als ze producten uit Canada kopen. Daar was nooit iets over geregeld en de bond ziet het als een gemiste kans dat daar in CETA niks over wordt vastgelegd.

CETA wordt wel het kleine zusje van TTIP genoemd. In TTIP worden de voorwaarden voor de handel met Amerika vastgelegd. Nu CETA wordt uitgesteld, is het ook spannend of het lukt om de handen op elkaar te krijgen tegen TTIP.

Morgen is er op het Museumplein in Amsterdam een demonstratie tegen handelsakkoorden.

De Amerikaanse president Donald Trump mag voorlopig doorgaan met het uitzetten van migranten. Dat heeft het Hooggerechtshof, tot de grote verbazing van velen, gisteren besloten. Hoe kreeg hij dit voor elkaar? "Hij is duidelijk over de schreef gegaan."

De aandelen in Europa laten een voorzichtig herstel zien. Toch zijn er zorgen, vooral over de pensioenen en de woningmarkt, blijkt ook uit vragen in de chat. Hoofdeconoom Bert Colijn van de ING beantwoordt de meest gestelde vragen.

De onrust op de beurs van de afgelopen dagen, die veroorzaakt wordt door de importheffingen van president Donald Trump, leidt ook tot veel onrust bij de kijkers in de chat. Deze vijf vragen worden het meest gesteld:

1. Gaan de huizenprijzen dalen? En wat zijn de gevolgen voor starters op de woningmarkt?

Voor een daling van de huizenprijzen is op dit moment geen duidelijke aanleiding, begint Colijn. "De beursdalingen lijken misschien op eerdere crises, zoals tijdens corona, maar dat hoeft niet automatisch tot een daling van huizenprijzen te leiden. De financiële positie van veel Nederlandse huiseigenaren is nog steeds goed. Daarnaast daalt de rente licht, wat juist een aanzuigende werking op de huizenmarkt kan hebben", legt hij uit.

Die lagere rente is goed nieuws voor starters op de woningmarkt. "Dat maakt huizen in principe iets betaalbaarder voor starters, dus dat is positief. Mochten de huizenprijzen alsnog dalen, dan kan dat ook gunstig zijn voor starters."

"Maar er is nu nog geen reden om te zeggen: 'ga snel kijken' of juist 'wacht af'", gaat hij verder. "De economische impact van deze situatie lijkt vooralsnog beperkt: hooguit een lichte rem op de groei, geen recessie. Dus wat er gaat gebeuren, hangt sterk af van het vertrouwen in de markt. Als we vertrouwen blijven houden, dan is er niet zoveel aan de hand. Maar als mensen massaal het vertrouwen verliezen, kan dat wél effect hebben op bijvoorbeeld de woningmarkt, ook al zijn de economische 'fundamentals' nog in orde."

2. Is dit te vergelijken met 2008 en de val van Lehman Brothers?

"Nee, dit is geen systeemcrisis zoals toen", zegt de hoofdeconoom stellig. "In 2008 implodeerde het wereldwijde financiële systeem. Nu zien we vooral zorgen rondom handel en geopolitiek, met effecten op prijzen en vertrouwen."

"De beursdaling lijkt op die tijd, maar de onderliggende situatie is heel anders. Dit is een crisis die eigenlijk voornamelijk gaat over een sterke verhoging van prijzen in de Verenigde Staten en een reactie daarop. Dus het gaat nu niet over instortende banken of faillissementen, maar over handelspolitiek en prijsdruk."

3. Dan het nieuwe pensioenstelsel, moeten we dat nog wel willen nu de beurs daalt?

"Ja, er is geen reden om daar nu op terug te komen. Het nieuwe stelsel bevat juist schokdempers voor momenten zoals deze. Pensioenfondsen zijn beter beschermd tegen tijdelijke schommelingen, en de dekkingsgraden zijn de afgelopen tijd juist gestegen", legt Colijn uit.

4. Wat is de invloed op onze pensioenen, op korte en lange termijn?

"Op korte termijn is een beursdaling vervelend, omdat pensioenfondsen daarin beleggen. Maar veel fondsen hebben hun renterisico goed afgedekt. Ze kunnen dus tegen een stootje."

Hij gaat verder: "Op de lange termijn blijft het belangrijk om mee te bewegen met economische ontwikkelingen, en daar is het nieuwe stelsel op ingericht. Pensioenen kunnen dalen, maar er zijn schokdempers ingebouwd precies voor momenten zoals deze."

5. Gaat de handelsoorlog zorgen voor hogere prijzen? En stijgen pensioenen dan mee?

"Dat is nog helemaal niet zeker", weet de hoofdeconoom. "In de VS zijn forse importheffingen aangekondigd, maar in Europa blijven de maatregelen vooralsnog beperkt. Daardoor zou het zelfs kunnen dat prijzen hier minder snel stijgen. En dus is het ook niet zeker dat pensioenen meestijgen, want dat hangt af van de inflatie en de beleggingsresultaten", sluit hij af.