radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Wat is het geheim van de tienerschool?

Welke school moet je kiezen wanneer je 12 jaar oud bent? Voor veel kinderen een moeilijke keuze die ze eigenlijk op die leeftijd nog niet willen en kunnen maken. Een overgang naar de middelbare school is vaak best groot. Sterk in opkomst is nu de tienerschool. Op dit moment zijn er al zes, volgend schoolseizoen verdubbelt dat aantal. Tientallen scholen overwegen ook zo’n alternatieve route aan te bieden.

Een tienerschool is een school voor kinderen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar. De laatste twee jaar van de basisschool en de eerste twee jaar van de middelbare school worden hier samengevoegd tot een nieuwe leerroute. Dat kan voordelen hebben, afhankelijk van het type leerling.

Voor veel leerlingen is het aan het einde van de basisschool niet helder welk niveau ze precies hebben. Wordt het het VMBO, de HAVO of het VWO? Wanneer een kind nog niet aan die keuze toe is of zweeft tussen twee mogelijke niveaus kan een tienerschool ervoor zorgen dat het kind nog even de tijd heeft deze keuze definitief te maken. De leerling stroomt dan pas in het derde jaar van een reguliere middelbare school in.

Ook voor relatief snelle basisschoolleerlingen kan deze onderwijsroute een uitkomst zijn. Wanneer bijvoorbeeld een jaar wordt overgeslagen vanwege goede prestaties vinden veel ouders de stap naar de middelbare school te vroeg komen. Leerlingen kunnen dan via de tienerschool een meer geleidelijke route volgen, die ook in de laatste twee jaar van de basisschool meer uitdagingen voor hen biedt.

'Een systeem ontwerpen dat het kind volgt'

In Zwolle is men vorig jaar begonnen met de Tienerschool, al mag dat officieel niet zo heten. Het heet daar de Onderwijsroute 10-14. In een apart gebouw, op het terrein van een middelbare school, krijgen leerlingen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar daar onderwijs. Volgens directeur Annelies Robben is er veel vraag naar deze tussenschool: "Kinderen volgen nu een systeem, dat is voor een aantal kinderen prima. Maar wat als jij het systeem niet kan volgen? Waarom organiseren we het dan niet zo dat we een systeem ontwerpen dat het kind volgt. Eigenlijk is dat wat wij nu in Zwolle organiseren.”

In Emmeloord start men volgend schooljaar met deze nieuwe onderwijsroute. “We starten voorzichtig en kleinschalig met één klas”, legt Dorien Borsselaar van het Tienercollege in Emmeloord uit. “Er komen maximaal 25 leerlingen in de klas. Als deze proefklas slaagt, dan breiden we volgend jaar uit naar twee. We werken niet klassikaal, maar veelal projectmatig. Zo kunnen leerlingen van verschillende niveaus elkaar helpen en hun eigen talenten ontplooien."

Er is veel animo voor de nieuwe school in Emmeloord; er is zelfs een wachtlijst voor komend jaar. Het Tienercollege is een samenwerking tussen de basisschool en het Emelwerdacollege, een middelbare school. Voor de nieuwe school komt geen nieuwe locatie. “We krijgen een eigen klas in het Emelwerda-college”, aldus Borsselaar. “We starten net en we schuiven nu vooral de onderwijssystemen in elkaar." Kennelijk voorziet de nieuwe onderwijsvorm in een grote behoefte.

Nieuw onderwijssysteem nog in de testfase

In het huidige onderwijssysteem bepalen de resultaten van het leerlingvolgsysteem en de CITO- of eindtoets het niveau van de leerling en dus de keuze van de middelbare school. Geregeld laten het leerlingvolgsysteem (dat een kind gedurende de hele basisschool-periode volgt) en de CITO- of eindtoets (een momentopname) een ander beeld zien, of halen leerlingen niet voor alle vakken het gewenste niveau. En dan slaat de twijfel toe bij docent en ouders. Welk niveau past het beste bij het kind? In het huidige systeem wordt veelal het schooladvies van de docent gevolgd. Met het nieuwe systeem kan een leerling op verschillende niveaus de vakken volgen en komt er na twee jaar een duidelijker beeld van het niveau van het kind. Volgens voorstanders van deze nieuwe onderwijsvorm is er hierdoor meer maatwerk.

Critici vermelden wel dat na die vier jaar tussenschool de leerlingen uiteindelijk toch in een reguliere middelbare school terechtkomen en heeft de leerling nog steeds vakken waar het goed in is en waar het slechter in scoort. En vraagt men zich af of het de ontwikkeling van het kind ten goede komt dat vier jaar lang les op verschillende niveaus wordt gegeven. Is een leerling niet beter gebaat bij mede-leerlingen van hetzelfde niveau?

Vragen te over. De nieuwe onderwijs-vorm zit nog in een ‘testfase’ en op veel vragen zijn nog geen antwoorden. Toch zien veel schoolbesturen de nieuwe vorm wel zitten en broeden op zijn eigen tienerschool in de nabije toekomst.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom staat in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus', als onderdeel van een campagne tegen dementie.

Groot onderdeel van de campagne, die 'We zijn zelf het medicijn' heet, is een gezonde manier van leven, vertelt Remco van Vliet van het Leger des Heils. Die organisatie doet mee aan de campagne en zette samen met de gemeente Kerkrade de 'ontmoetingsbus' op.

Gezonde levensstijl

Van Vliet: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Pilot

De campagne is een pilot. Waar het nu in Kerkrade wordt uitgeprobeerd, is het de bedoeling dat het in heel Nederland opgepakt wordt. Komende week start het bijvoorbeeld in Groningen.

Wethouder Paas is er groot voorstander van. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant