meer NPO start

Wat is de impact van een jaar gijzeling? 'Een ander persoon komt terug'

Wat is de impact van een jaar gijzeling? 'Een ander persoon komt terug'
Een jongen loopt voor posters van Israëliërs die zijn ontvoerd tijdens de aanval van 7 oktober 2023
Bron: AFP

Na meer dan een jaar laat Hamas de komende weken tientallen gijzelaars in Gaza vrij. Hoe kunnen zij hun leven weer oppakken? En wat zijn de gevolgen voor de getraumatiseerde families? "Er is vaak geen ruimte meer voor de emoties van de ander."

Schrikken van een gezicht dat op die van je ontvoerder lijkt of niet meer door een donkere steeg durven lopen. Chris den Hoedt noemt dit soort reacties als voorbeeld van gegijzelden die eerder door Hamas werden vrijgelaten en nog dagelijks last hebben van hun trauma. "Het is een bak ellende geweest."

In wanhoop leven

Den Hoedt staat als voorzitter van de Joodse gemeente in Rotterdam sinds de aanval van Hamas vorig jaar in nauw contact met verschillende getroffen families, ook die nog altijd wachten op hun geliefden. "Ze leven al 455 dagen in wanhoop."

Een deel van die families heeft nu, met de deal tussen Israël en Hamas, te horen gekregen dat hun dierbaren vrijgelaten worden. "Maar het is nog altijd afwachten of het echt gaat plaatsvinden", zegt Den Hoedt.

info

Wat gebeurt er nu met de gegijzelden?

250 mensen werden op 7 oktober 2023 gegijzeld door Hamas en meegenomen naar Gaza. Sindsdien zijn verschillende mensen vrijgelaten of bevrijd door het Israëlische leger. Ook zijn er tientallen om het leven gekomen.

Nog altijd zitten er zo'n honderd mensen vast. 33 van hen zouden binnen 6 weken vrijgelaten moeten worden. In ruil daarvoor laat Israël honderden gevangengenomen Palestijnen vrij. De rest van de gegijzelden zou in een volgende fase vrijgelaten moeten worden.

Bekijk ook

'Gijzelaars hebben meervoudig trauma'

"Dit is zeer traumatiserend. Het is langdurig geweest en het zal daardoor voor de slachtoffers lastig worden om de terugkeer weer aan te kunnen", zegt Heidi Nieboer. Als voormalig onderhandelaar bij de politie weet ze wat de effecten kunnen zijn van een gijzeling.

Het is volgens haar een meervoudig trauma. Want ze zijn niet alleen ontvoerd, maar hebben vaak ook in erbarmelijke omstandigheden vastgezeten. Amnesty International schreef eerder dat gijzelaars moesten toekijken of deelnemen aan gewelddaden, te maken kregen met seksueel geweld of werden opgesloten in afzondering. Soms werden ze ook beroofd van voedsel of slaap.

Vrijheidsberoving

"Deze mensen komen heel anders terug dan hoe ze eerder zijn weggegaan", gaat Nieboer verder.

Fysiek en psychisch zijn gegijzelden vaak veranderd en hebben daarom professionele begeleiding nodig. Ze merkt wel op dat het daarbij belangrijk is dat ze wel hun autonomie terug krijgen. "Na zo'n lange tijd beroofd te zijn van hun vrijheid is het cruciaal dat ze de touwtjes weer zelf in handen krijgen."

Bekijk ook

Ook familieleden hebben trauma

Een feestelijk onthaal is voor slachtoffers ook niet altijd verstandig volgens Nieboer. "Het is heel fijn, maar er zit een diepe emotie en trauma onder waar rekening mee gehouden moet worden."

De terugkeer naar familie is volgens haar sowieso vaak ingewikkeld. Familieleden zijn vaak zelf ook getraumatiseerd door de spanning en daardoor is de aansluiting vaak moeilijk. "Er is vaak geen ruimte meer voor de emoties van de ander."

Schuldgevoel en wanhoop

Een bekend effect daarnaast is het 'survivors guilt'. Het schuldgevoel dat sommige gijzelaars kunnen hebben als ze terug zijn. Omdat ze mensen hebben moeten achterlaten of omdat andere gijzelaars gestorven zijn.

Den Hoedt sprak met mensen die eerder 55 dagen gegijzeld waren. "De impact was groot, ook omdat ze aan de grens woonden en zich in hun eigen huis daarna niet meer veilig konden voelen." De wanhoop is bij veel families nog altijd groot, omdat nog steeds niet iedereen thuis is. "De strijd om alle gegijzelden terug te krijgen is nog lang niet voorbij."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant