Voor de derde keer is een advocaat van Ridouan Taghi gearresteerd. Vito Shukrula zou berichten van Taghi hebben doorgegeven aan contacten buiten de gevangenis. Wat is er aan de hand in deze omvangrijke zaak? "Kent geen precedent."

Justitie-verslaggever bij EenVandaag Bram de Waal en voorzitter Dennis Wolters van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) beantwoorden zes vragen.

1. Hoe is Vito Shukrula in beeld gekomen als verdachte?

"Het strafrechtelijk onderzoek naar de advocaat is in december 2024 begonnen met informatie van de AIVD", zegt justitie-verslaggever De Waal. "In een zogenoemd ambtsbericht aan het OM meldde de inlichtingen- en veiligheidsdienst dat de advocaat berichten van zijn cliënt naar buiten doorgeeft aan personen uit het criminele netwerk van Taghi."

"De politie heeft de afgelopen maanden de verdenkingen tegen de advocaat onderzocht. Opgenomen telefoongesprekken en andere vertrouwelijke communicatie zijn door een rechter-commissaris beoordeeld of deze onder het verschoningsrecht van de advocaat zouden vallen. Delen van deze opnamen zijn door de rechter-commissaris beschikbaar gesteld aan het onderzoeksteam."

2. Hoe bijzonder is deze zaak?

Volgens NVSA-voorzitter Wolters is zoiets nog nooit eerder voorgekomen. "Het is ongelofelijk droevig dat het is gebeurd. En dan ook nog eens in dezelfde zaak. Maar ja, deze zaak is ook uniek in al z'n facetten."

"De strafzaak zelf kent denk ik ook geen precedent", gaat hij verder. "Heel groot, omvangrijk met ernstige feiten, het is een langlopende zaak, veel zittingsdagen, veel incidenten, ook tijdens de zitting, veel wisseling van advocaten. In die zin is het uniek in z'n soort. En dan zijn er ook nog eens drie aanhoudingen van advocaten."

3. De aanhouding gebeurde op dezelfde dag als de voorbereidende zitting van Inez Weski. Is dat toeval?

"Ik denk inderdaad dat het puur toeval is", zegt De Waal. "Shukrula was vanochtend op bezoek bij z'n client Taghi in de EBI. Daar is hij ook aangehouden. Zijn arrestatie volgt na maanden van onderzoek door de recherche."

"De arrestatie komt ook niet helemaal onverwacht", weet de verslaggever, "bij andere advocaten waren er al langer wat zorgen over deze advocaat. En dit is ook de advocaat die een paar jaar geleden in een interview de opvallende uitspraak deed dat hij dure horloges draagt en in een sjieke Mercedes rijdt, omdat zijn clienten dit van hem verwachten."

4. Wat doet dit met de reputatie van strafrechtadvocaten en de advocatuur?

"In zekere zin straalt deze aanhouding af over de hele beroepsgroep", laat Wolters weten. "Iedere advocaat mag weer overal en nergens gaan uitleggen dat dit is gebeurd en dat het niet normaal is."

"Niet onbelangrijk: er is een verdenking, daarmee is niet ook gezegd dat hij schuldig is. We moeten niet allerlei conclusies gaan trekken. Het is ernstig, maar laten we niet te snel conclusies trekken", zegt Wolters.

Voorzitter Jeroen Soeteman van de Nederlandse orde van advocaten zegt geschokt te zijn dat Vito Shukrula is aangehouden op verdenking van deelname aan een criminele organisatie. Het is volgens hem schokkend omdat er verdenkingen zijn van ernstige strafbare feiten en omdat er nu een advocaat in een politiecel zit. 'Als een advocaat wordt aangehouden, raakt het de hele beroepsgroep. Het raakt de positie en reputatie in de rechtsstaat en het imago van de advocatuur', zegt hij in een statement.

5. Wat is de rol van Taghi in de drie arrestaties?

"Hoe je het ook went of keert: Taghi is iemand die enorm veel druk kan uitoefenen op zijn advocaten", laat De Waal weten.

"Een intelligente man die op allerlei manieren koste wat kost invloed wil blijven uitoefenen op zijn drugsimperium. Dus die rol van Taghi is heel groot, zo niet doorslaggevend. Het is niet zo dat dit soort advocaten bij hem aanwaaien en met allerlei ideeën komen welke boodschappen ze kunnen doorgeven."

6. Op 2 juni staat een voorbereidende zitting gepland in de zaak Marengo. Wat gaat daarmee gebeuren?

"Ik kan me bijna niet voorstellen dat collega-advocaat van Shukrula, Carlo Crince le Roy, weer verdergaat met de zaak. Dan is de vraag: kan de overgebleven advocaat het in zijn eentje doen. En zo nee: wie gaat het dan wel doen? Ik weet niet of er heel veel advocaten zijn die Taghi willen bijstaan", besluit Wolters tot slot.

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.