Morgen begint de Pride in Utrecht. Het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken waarschuwt voor aanslagen tijdens dat soort evenementen. Maar de organisatie neemt geen extra maatregelen. "We krijgen elk jaar bedreigingen en reacties."

De waarschuwing, die onder andere bevestigd wordt door de FBI, richt zich vooral op Amerikaanse burgers in het buitenland. Al vormt de dreiging uiteraard ook een risico voor andere bezoekers van Pride-evenementen. Hoe moeten we deze Amerikaanse waarschuwing wegen? Volgens terrorisme-expert Glenn Schoen moeten we het in elk geval serieus nemen: "De dreiging komt zowel uit extreemrechtse als radicaalislamitische hoek."

Geen extra maatregelen

Organisator Robbert Kalff van de Pride in Utrecht is op de hoogte van de waarschuwing, maar neemt geen extra maatregelen: "We maken ons niet meer zorgen dan andere jaren. We krijgen elk jaar signalen, bedreigingen en reacties van mensen die anti-Pride zijn. Wij reageren daar dan op door het meteen door te spelen naar de politie, zij gaan namelijk over de veiligheid bij dit soort evenementen."

Dat onderschrijven meer Pride-organisatoren. Organisator Frank Vos van de Zaanse Pride die vandaag van start ging merkt ook al een paar jaar dat de evenementen onder druk komen te staan door de toegenomen dreiging: "Het is niet helemaal nieuw en natuurlijk zijn we alert. We horen al een paar jaar dat er aanslagen dreigen", vertelt hij. "Maar wij zijn niet bang dat een kleine Pride zoals die van ons uitgekozen wordt. Toch betekent dat niet dat je het niet serieus moet nemen."

Dreiging niet nieuw, maar wel serieus

Schoen bevestigt het verhaal van de Pride-organisatoren en ziet ook al enkele jaren een toegenomen dreiging rondom Pride-vieringen in Nederland. Schoen verwijst bijvoorbeeld naar de aanhouding van zes mannen in 2018. Zij waren vermoedelijk een grote aanslag aan het plannen en hadden onder meer de Gay Pride in Amsterdam in het vizier.

Ook in andere landen in Europa hebben ze te maken met de terroristische dreigingen rondom Prides. In Oostenrijk werd bijvoorbeeld vorig jaar nog een aanslag verijdeld toen veiligheidsdiensten vlak voor het evenement drie jongeren arresteerden. De brede en internationale waarschuwing is volgens Schoen dus wel nieuw: "De dreiging is misschien niet nieuw, maar we moeten het wel serieus nemen."

Boerenverstand gebruiken

Organisator Kalff wil bezoekers meegeven dat ze kunnen vertrouwen op de organisatie en de politie: "Ik vertrouw heel erg op het contact dat wij hebben met de politie. Als het te gevaarlijk zou zijn en het daardoor niet veilig zou kunnen, dan krijgen we dat te horen. Daar is nu geen sprake van."

Volgens Schoen kan de organisatie toch extra maatregelen nemen: "Tassen kunnen gecontroleerd worden of er kunnen extra beveiligers en politiespotters worden ingezet. Ook kunnen mensen via een app verdachte dingen melden." Verder roept Schoen bezoekers op het boerenverstand te gebruiken: "Als je iets verdachts ziet, geef het dan door, dan kan het gecheckt worden. Verder kan je er ook wel van uitgaan dat de politie alles nauwlettend in de gaten houdt."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".