tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waarom we graag artikelen lezen waarin gespeculeerd wordt

Waarom we graag artikelen lezen waarin gespeculeerd wordt
Bron: ANP

Hanna Bervoets deed bij Zomergasten een opvallende uitspraak over berichtgeving in de media. De schrijfster zei dat 40 procent van de berichten in de media uit speculatie bestaat. Klopt die uitspraak?

Bervoets doelt op analyse-artikelen over gebeurtenissen die nog moeten plaatsvinden of nog niet helemaal duidelijk zijn. Mediasocioloog Peter Vasterman ziet het verschijnsel ook, maar heeft twijfels. "Het lijkt mij moeilijk om precies vast te stellen. Het is ook een vaag begrip. Wat is 'speculatief'?"

Menselijke neiging

Na een paar uurtjes slaap reageert Hanna Bervoets zelf ook op haar uitspraak. "Ik noemde natuurlijk een heel concreet getal. Ik ben iemand die graag in percentages denkt. Het was om eerlijk te zijn dus een vrij persoonlijke schatting."

Bervoets wilde er vooral iets mee duidelijk maken. "Ik lees zelf twee kranten, en heel veel van die artikelen zijn een beetje 'wat als'-scenario's. 'Als de Democraten in die staat winnen, dan' of 'als Trump dit onderzoek niet doorkomt, dan'. Dat is een voorbeeld van een menselijke neiging om logische verhalen uit feiten te willen maken, ook al hebben we nog niet alle feiten. Ik denk dat daar ook een taak voor de media ligt."

Behoefte

Die berichten voorzien inderdaad in een behoefte, legt mediapsycholoog Monique Timmers van de Universiteit van Amsterdam uit. "Ik snap wel wat Bervoets bedoelt. Het is een goed punt, dat ze maakt."

Timmers geeft daarbij een voorbeeld: "Als mensen naar een psychiater gaan, hebben ze ook behoefte aan een verhaal over henzelf, een uitleg. Dat is een menselijke behoefte en eigenschap. Losse dingen die om je heen gebeuren, wil je kunnen begrijpen. Dat kan het beste met een afgerond verhaal."

Niet alleen feiten

Bervoets' uitspraak snijdt dus wel degelijk hout. "Ik ben het ermee eens dat het taak van de journalistiek is om ons te waarschuwen voor ontwikkelingen en risico's. Dat heeft nou eenmaal vaak te maken met speculeren over de afloop van zaken. Daarmee voldoe je aan een behoefte van het publiek", zegt Vasterman.

Daar ziet Vasterman wel redenen voor. "Het publiek is niet alleen maar geïnteresseerd in feiten en gebeurtenissen die achter ons liggen." Hij verduidelijkt: "Ze zijn ook vooral geïnteresseerd in de toekomst, en dingen waar we rekening mee moeten houden in ons handelen. Dat is een heel belangrijk onderdeel van de journalistiek. Dat is altijd al zo geweest."

Bervoets was met haar percentage dus misschien wat onnauwkeurig. Maar: de deskundigen zijn het erover eens dat de behoefte aan de 'wat als'-verhalen waarover de schrijfster spreekt er wel degelijk is.

Luisteren

Beluister hier de uitspraak van Hanna Bervoets terug in de Feit of Fictie?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant