Het is zomervakantie en we hebben nog steeds te maken met gelimiteerde vrijheid door de coronamaatregelen: hét recept voor verveling. We beschouwen verveling vaak als iets negatiefs. Maar als je er goed mee omgaat, hoeft dat het helemaal niet te zijn.

"Dat negatieve imago is niet helemaal terecht", zegt vervelingswetenschapper Wijnand van Tilburg. "Het beeld is dat mensen die zich vervelen niet genoeg creatieve dingen kunnen bedenken om te doen, dat ze saai zijn. Of het wordt gezien als een luxe. Als je de hele dag keihard moet werken, heb je geen tijd om je te vervelen."

Verveling heeft een functie

Volgens Van Tilburg verveelt iedereen zich wel eens, ook de mensen die beweren dat niet te doen. "En daar hoef je je niet voor te schamen. Het is heel normaal om je te vervelen." Uit onderzoek blijkt zelfs dat verveling goed voor je kan zijn. Ook al voelt dat vaak niet zo.

"Verveling is een onprettige emotie. Je voelt je rusteloos en doelloos. Maar onprettige emoties hebben een psychologische functie. Ik noem als voorbeeld vaak verdriet. Dat is niet fijn, maar omdat je verdriet kunt voelen en uiten, kunnen anderen je er wel mee helpen."

Nieuwe dingen proberen

Maar wat is dan het goede van verveling? "Het zet mensen actief aan tot het zoeken van alternatieven om te doen. De functie van verveling is dat je nieuwe dingen gaat ontdekken, nieuwe ervaringen verkent en bijvoorbeeld een nieuwe hobby uitprobeert."

Van Tilburg doet onderzoek naar verveling in een lab met proefpersonen. "Daaruit blijkt onder andere dat mensen die zich stierlijk vervelen, eerder geneigd zijn geld aan een goed doel te doneren als ze dat doel zinvol vinden. Dat kan erop wijzen dat mensen graag anderen helpen als ze zich vervelen." Ook spoorde verveling proefpersonen aan nostalgische herinneringen op te halen, wat als positief werd ervaren.

Lees ook

Creativiteit

Ook wordt verveling vaak in verband gebracht met creativiteit. "Als je je verveelt, word je niet meteen Picasso. Iemand zich mateloos laten vervelen in de hoop dat er iets creatiefs uitkomt, is niet de beste manier. Maar als er dingen in de buurt zijn om creatief mee bezig te zijn, zoals bouwmaterialen of schilderspullen, kan het wél creativiteit opleveren."

Maar verveling is niet alleen maar positief. Volgens Van Tilburg kan langdurige verveling problemen opleveren. "Dat kan samengaan met dingen als depressie, angststoornissen, risicovol gedrag, schooluitval en niet naar je werk gaan."

Bereid je voor

Deze problemen gelden alleen op langere termijn, op korte termijn heeft verveling nóg een positief effect. "Verveling maakt ons gevoelig voor dingen die we écht belangrijk vinden in het leven. We realiseren ons dat wat we doen niet zinvol is en gaan zoeken naar andere activiteiten."

Hoe doe je dat dan, je 'goed' vervelen? Volgens Van Tilburg heeft dit vooral te maken met voorbereiding op verveling. "Als je je verveelt en er ligt een zak chips naast je, dan leid je jezelf af door die leeg te eten. Maar als je allerlei schilder- en knutselspullen in huis haalt, kan daar iets heel leuks uitkomen. We hadden voor de lockdown dus beter deze dingen kunnen inslaan, in plaats van toiletpapier."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.